Trụ sở của Chrysler ngày 28/7, một tin tức nhanh chóng lan truyền đi và được các nhân viên đón nhận với thái độ đầy tích cực: Dieter Zetsche, vị giám đốc 52 tuổi, tính tình thân thiện, sẽ trở lại Đức để "dẫn dắt" công ty mẹ. Còn ở Stuttgart, trụ sở của DaimlerChrysler, các cổ đông và thành viên ban quản trị như trút được gánh nặng. Cuối cùng Giám đốc điều hành Jurgen E. Schrempp cũng sẽ ra đi và công ty cần một ai đó đủ năng lực khôi phục lại vị thế dẫn đầu. "Zetsche được tôn trọng ở cả hai bên bờ Đại Tây Dương”, Joseph S. Philippi, Giám đốc công ty tư vấn ôtô AutoTrends tại Short Hills, bang New Jersey, nói. "Rõ ràng ban quản trị trông đợi ông sẽ vực dậy cả tập đoàn".
Dieter Zetsche trong một chiến dịch của DC ở Mỹ, khi còn giữ cương vị GIám đốc điều hành Chrysler. |
Có thể Zetsche đúng là người phù hợp nhưng sẽ không dễ để vượt qua rất nhiều thách thức. Trong vòng 7 năm qua, DaimlerChrysler đã nếm trải những bước thăng trầm ít người có thể ngờ. Ai dám nói trước rằng vào năm 2005, Chrysler sẽ ở trên đà phát triển trong khi Mercedes thì dần tụt dốc? Nhưng đó lại là sự thật. Hàng loạt vấn đề nảy sinh, chất lượng giảm sút, thua lỗ trong kinh doanh xe hạng nhỏ, chi phí sản xuất cao, tất cả đẩy Mercedes, từ chỗ là biểu tượng toàn cầu về chất lượng và thuộc số những nhà sản xuất xe hơi làm ăn phát đạt nhất, rơi vào trạng thái thua lỗ triền miên. Riêng nửa đầu năm nay, Mercedes đã mất 1,1 tỷ USD. Rõ ràng, nhiệm vụ hàng đầu đối với Zetsche là đánh bóng lại ánh hào quang đang mờ dần của ngôi sao 3 cánh.
*Các dòng xe con Mercedes |
Nhưng sứ mạng dành cho Zetsche không chỉ có vậy. Gần 7 năm sau khi Schrempp tiến hành "gán ghép" Daimler và Chrysler, với tham vọng trở thành một đại gia ôtô hàng đầu thế giới, câu hỏi mà những người thuộc phái hoài nghi đặt ra từ đầu vẫn còn nóng hổi: Cuộc hôn phối này sẽ đi về đâu? Schrempp mơ ước sự kết hợp giữa chất lượng (Mercedes) và sự phổ thông (Chrysler) sẽ bổ sung những ưu khuyết cho nhau. Sát cánh bên nhau, Mercedes và Chrysler sẽ có đủ tiềm lực tài chính, kinh nghiệm lâu năm để đón đầu các xu hướng công nghệ tương lai. DaimlerChrysler sẽ sản xuất xe hạng nhỏ cho tầng lớp trung lưu. Chrysler có thể thụ hưởng những thành tựu công nghệ có sẵn của Mercedes, trong khi bản thân trở thành sân sau lý tưởng cho hãng xe Đức một khi thị trường xe hạng sang bão hoà. Sự hợp tác hỗ trợ sẽ nhanh chóng mang lại lợi ích.
Sau đó, Schrempp còn tiêu tốn 2,1 tỷ USD mua cổ phần của Mitsubishi Motors, củng cố tham vọng xây dựng một đế chế hùng mạnh trong ngành công nghiệp xe hơi, vừa thâm nhập châu Á đồng thời trợ lực Chrysler ở thị trường xe hạng nhỏ và hạng trung. Bên cạnh đó, ông còn khuyến khích sự phân nhánh Smart mở rộng như một cách chinh phục thị trường xe hạng nhỏ ở châu Âu.
Nhưng chẳng có gì diễn ra như đã định. Chrysler ngốn hàng tỷ USD đầu tư và làm ban quản trị đau đầu trong nhiều năm. Mercedes để mất thị phần, danh tiếng và giờ là cả tiền bạc. Sự hợp tác hầu như không có. Năm ngoái, việc Daimler từ chối cứu Mitsubishi Motors khỏi lâm vào cảnh phá sản là câu trả lời rõ ràng nhất về những gì mà hai bên thực hiện được. Smart thì đến nay vẫn chẳng là gì cả. Trước khi sự bổ nhiệm Zetsche được công bố giúp đẩy giá cổ phiếu tăng 10%, trị giá của DaimlerChrysler trên thị trường chứng khoán vào khoảng 38 tỷ USD, tức là chỉ nhỉnh hơn đôi chút so với con số 36 tỷ USD mà Daimler bỏ ra mua Chrysler năm 1998. Sự kết hợp giữa đẳng cấp và phổ thông đã vấp phải nhiều khó khăn hơn bất cứ ai có thể hình dung.
Schrempp ra đi để lại cho Zetsche một nhiệm vụ chẳng ai mong muốn: Chứng minh sự sáp nhập giữa Daimler và Chrysler là đúng đắn. Dù Zetsche từng giúp Chrysler có sự trở lại ngoạn mục, đóng góp tới 1/3 doanh thu của cả tập đoàn trong nửa đầu năm nay, những người chỉ trích vụ sáp nhập vẫn cho rằng sứ mệnh là bất khả. Người ta e ngại sự tấn công liên tục từ các nhà sản xuất châu Á. Và quan trọng hơn, Mercedes đã không chứng minh được khả năng giúp cho một công ty sản xuất xe phổ thông phát triển ổn định bên cạnh việc duy trì mức tăng trưởng lợi nhuận 7% đối với hiệu xe hạng sang của chính hãng. Hiện tại, Mercedes còn cần nhiều nỗ lực để đuổi kịp mức lợi nhuận nêu trên của đối thủ BMW.
Áp lực đè nặng trên vai Zetsche trước cả khi ông đặt chân tới Stuttgart. Hoặc Zetsche phải tiến hành công cuộc cải tổ, mang lại thành công cho kế hoạch của Schrempp, hoặc sẽ phải chia tách DaimlerChrysler thành hai thực thể riêng rẽ chuẩn bị cho khả năng bán Chrysler trong tương lai.
Mới đổ nhiều công sức giúp phục hồi tên tuổi Chrysler, Zetsche sẽ miễn cưỡng trước khả năng bỏ rơi "đứa con" tinh thần của mình. Dù vậy, ở Đức, các nhà băng và giới kinh doanh chứng khoán đã tính chuyện mua lại toàn bộ DaimlerChrysler hay một phần nhằm gây sức ép, buộc ban quản trị từ bỏ tham vọng duy trì đế chế do Schrempp tạo ra. Giới này ủng hộ ý kiến cho rằng gạt bỏ Chrysler và phân nhánh xe hạng nhỏ Smart sẽ cho phép Zetsche tập trung vào việc khôi phục vị thế Mercedes như một nhà sản xuất ôtô lợi nhuận cao hàng đầu.
Những người phản đối vụ sáp nhập cho rằng việc Mercedes "ly hôn" Chrysler sẽ kích thích các nhà đầu tư bởi một mình Mercedes sẽ mang lại lợi nhuận cao hơn và do đó tăng uy tín giá trên thị trường. "Lựa chọn khôn ngoan nhất của Zetsche là tách Mercedes khỏi Chrysler", chuyên gia phân tích thị trường Stephen Cheetham của Sanford C. Bernstein, London, khẳng định. Theo ông, tổng giá trị của DaimlerChrysler lúc đó sẽ vào khoảng 72-96 tỷ USD, gần gấp đôi con số 51,5 tỷ USD hiện nay.
Cho đến hết tuần đầu tiên của tháng 8, hầu như chẳng ai lường tới giả thiết này. Trong nhiều năm, Schrempp được sự hậu thuẫn hùng hậu từ cổ đông lớn nhất Deutsch Bank (DB). Nhưng vào ngày 28/7, nhà băng đứng đầu nước Đức này đã bán bớt số cổ phần trong DaimlerChrysler, giảm từ 10,4% xuống còn 6,9%. Động thái này cho thấy mối quan hệ nồng ấm giữa các nhà băng và các công ty Đức đã bắt đầu chịu tác động từ sự cạnh tranh ngày càng gay gắt trên thị trường quốc tế.
Bất kể DaimlerChrysler còn tồn tại hay tách rời, ưu tiên số một đối với Zetsche là khôi phục Mercedes, hiệu xe sang trọng đang "sa lầy" giữa một mớ bòng bong các vấn đề, từ chất lượng sản phẩm kém, chi phí nhân công đắt đỏ và sự tấn công ngày càng mạnh từ phía các đối thủ. Nếu Zetsche không thể giúp Mercedes lấy lại vị thế, không có gì đảm bảo được vị trí của ông.
(Còn tiếp)
(Theo Business Week)