Cc, chú mèo con may mắn được sinh ra từ quá trình nhân bản. |
Trong quá trình nhân bản, nhân của một tế bào hiến được tiêm vào một trứng đã loại bỏ vật liệu di truyền. Guồng máy vô hình trong trứng sau đó sẽ “tái lập trình” tế bào để nó bắt đầu lại cuộc sống, giống như đối với một phôi. Tuy nhiên, chỉ khoảng 10% số phôi nhân bản phát triển được vài ngày tuổi và chưa đầy 3% sống sót đến lúc được sinh ra, một số trong đó bị còi cọc hoặc mắc nhiều chứng bệnh khi trưởng thành.
Các chuyên gia phỏng đoán rằng mấu chốt của thất bại là ở chỗ sự "tái lập trình" đã diễn ra không hoàn toàn. Nhưng tới nay, chưa ai chỉ ra được khiếm khuyết đó ở cấp độ gene. Hans Schöler và cộng sự thuộc Đại học Pennsylvania (Mỹ) đã quyết định xem xét hoạt động của gene mã hóa protein Oct4 (gene Oct4), có vai trò sống còn đối với sự phát triển của phôi.
Oct4 tắt trong hầu hết các tế bào trưởng thành. Nó chỉ được bật lên ở khối tế bào bên trong (ICM) của phôi - phần sẽ phát triển thành bào thai. Nghiên cứu trên các phôi chuột nhân bản, Schöler nhận thấy gene này “ngủ yên”, hoặc không kiểm soát được thông tin gửi tới ICM trong 2/3 trường hợp. Khoảng 1/4 số phôi khác lại sản sinh quá nhiều hoặc quá ít protein Oct4. Trong tất cả các trường hợp này, phôi đều chết sớm.
Schöler kết luận rằng sự “tái lập trình” không hoàn hảo của gene Oct4 là nguyên nhân chính gây nên sự thất bại trong 98% các trường hợp nhân bản động vật.
"Công trình này lại là một lời cảnh báo nữa cho những ai đang có ý định nhân bản người, như Tiến sĩ người Italy Severino Antinori", Schöler nói. Ông cũng nhấn mạnh: “Antinori tuyên bố ông ấy có thể chọn ra toàn phôi tốt để nhân bản người. Nhưng hãy xem các phôi nhân bản của chúng tôi. Chúng có thể đẹp mã đấy, nhưng là những quả bom nổ chậm”.
Robert Lanza, thuộc Công ty công nghệ ACT có trụ sở tại Massachusetts, nhận xét: "Nghiên cứu này đã cho chúng ta một công cụ rất có giá trị để cải tiến quá trình nhân bản, sẽ giúp nó có hiệu quả hơn". Nhưng Schöler không mấy lạc quan như thế. Theo ông, Oct4 chỉ là một trong những rào cản đầu tiên mà hầu hết phôi nhân bản phải vượt qua.
B.H. (theo NewSci, Nature)