Tổng thống Mỹ Abraham Lincoln mơ thấy mình bị ám sát vào khoảng hai tuần trước khi ông bị bắn chết. Nhà văn Mark Twain mô tả một giấc mơ mà trong đó ông nhìn thấy thi thể của anh trai ông nằm trong quan tài chỉ vài tuần trước khi người này bị mất mạng trong một vụ nổ. Và nhà văn Anh Charles Dickens cũng mơ thấy một phụ nữ mặc đồ đỏ gọi là Miss Napier một thời gian ngắn trước khi nhà văn tiếp đón một cô gái khoác khăn choàng màu đỏ đến thăm và tự giới thiệu là Miss Napier.
Làm sao để giải thích những sự kiện gây ấn tượng này? Liệu có phải con người thật sự có những giấc mơ tiên tri thấy được những chuyện gì sắp xảy đến? Các nhà nghiên cứu trên thế giới từ trước đến nay luôn cố sức giải quyết vấn đề rối như tơ vò này. Trong thập niên 50 thế kỷ trước, nhà tâm lý học tiên phong Mỹ Eugene Aserinsky có công đặt nền móng cho ngành khoa học mới mẻ nghiên cứu về giấc mơ. Ông nhận thấy rằng một người trải qua trạng thái giấc ngủ REM (Rapid Eye Movement sleep - giấc ngủ có chuyển động mắt nhanh) có những giấc mơ.
Nhiều thập niên làm việc sau đó đã dẫn đến những phát hiện quan trọng. Gần như mọi người đều mơ thấy màu sắc. Dù một số giấc mơ khá kỳ cục, song vẫn có nhiều giấc mơ liên quan đến những công việc vụn vặt hàng ngày, như là giặt giũ, lau nhà, làm việc với máy hút bụi. Nếu bạn rón rén đến gần một người đang nằm mơ rồi nhẹ nhàng chơi một bản nhạc, rọi ánh sáng hay bắn tia nước vào mặt người này thì những kích thích bên ngoài sẽ được người này đưa vào giấc mơ của mình.
Các nhà khoa học nghiên cứu giấc ngủ khám phá ra rằng con người có trung bình khoảng 4 giấc mơ trong mỗi đêm. Những giấc mơ diễn ra trong khoảng mỗi 90 phút, và mỗi giấc mơ kéo dài chừng 20 phút. Nhưng khi thức dậy bạn sẽ quên gần hết những giấc mơ, và điều đó khiến bạn tưởng mình chỉ có mỗi một giấc mơ mà thôi. Chỉ có ngoại lệ duy nhất là bạn thức giấc ngay giữa giấc mơ. Trong trường hợp đó bạn sẽ nhớ được nội dung chính của giấc mơ và có lẽ cả một số tình tiết đặc biệt. Tuy nhiên, có một số tình huống rất có thể khiến bạn nhớ lại giấc mơ. Một sự kiện xảy đến với bạn khi thức dậy có thể kích thích trí nhớ.
Thử tưởng tượng bạn có ba đêm nằm mơ mệt mỏi. Đêm thứ nhất, bạn lên giường sau một ngày làm việc mệt nhọc. Trong đêm, bạn bị cuốn vào những giai đoạn khác nhau của giấc ngủ và trải nghiệm vài giấc mơ. Lúc 7h10. Lúc đầu, 20 phút sau đó, bạn thấy mình tham quan một nhà máy làm kem và rơi xuống một bể chứa kem khổng lồ. Đúng lúc bạn chưa có hành động gì cả thì chuông đồng hồ báo thức reo ầm ĩ và bạn thức giấc với hình ảnh nhà máy kem và cây kem lan man trong tâm trí.
Đêm thứ hai, bạn có vài giấc mơ. Nửa đêm, bạn rơi ngay vào giữa giấc mơ kinh khủng, nhìn thấy mình đang lái xe trên con đường làng tối đen. Ngôi sao nhạc rock Eric Chuggers yêu thích của bạn đang ngồi ở băng ghế sau. Bất ngờ một con ếch màu tía khổng lồ nhảy xổ lên phía trước đầu xe, bạn ngoặt sang một bên để tránh con ếch và không may bị trệch khỏi đường rồi đâm sầm vào gốc cây. Trở lại đời thực, bạn thức dậy với ký ức mơ hồ về Eric Chuggers, một con ếch màu tía khổng lồ, một thân cây và cái chết trước mắt.
Vào đêm thứ 3, lúc 4h sáng, bạn trải nghiệm một giấc mơ khác, trong đó bạn có mặt trong bộ phim "Charlie và nhà máy sôcôla". Sáng ra thức dậy bạn bật radio và bất ngờ thấy choáng váng khi nghe tin ngôi sao nhạc rock Eric Chuggers mà mình vô cùng hâm mộ chết trong một tai nạn ôtô xảy ra trong đêm hôm trước.
Theo báo cáo của cảnh sát, Eric Chuggers lái xe bị trệch khỏi con đường trong thành phố vì phải tránh một chiếc xe khác nên tông vào cột đèn. Bản tin về cái chết của Eric Chuggers khiến bạn nhớ lại giấc mơ về tai nạn ôtô của mình. Bạn sẽ quên đi cây kem lạnh và bộ phim "Charlie và nhà máy sôcôla". Thay vào đó, bạn nhớ lại giấc mơ trùng khớp với sự kiện diễn ra trong đời thực. Từ đó bạn cho rằng mình có khả năng tiên tri.
Câu chuyện không dừng lại ở đó. Bởi vì những giấc mơ có khuynh hướng siêu thực, có phần méo mó hơn so với những gì diễn ra trong thực tế. Trong đời thực, Eric Chuggers không lái xe trên con đường làng, không đụng vào gốc cây và tai nạn cũng chẳng liên quan gì đến con ếch khổng lồ màu tía cả. Tuy nhiên, con đường làng sẽ tương tự như con đường trong thành phố, và cột đèn giống như thân cây. Còn về con ếch màu tía khổng lồ? Biết đâu nó tượng trưng cho cái gì đó bất ngờ, như là chiếc ôtô bị chệch khỏi con đường. Hay có thể là album sắp tới của Eric Chuggers có hình con ếch trên bìa. Hoặc cũng có thể Eric Chuggers mặc áo màu tía lúc đụng xe.
Bạn có nhiều giấc mơ và chạm trán với nhiều sự kiện. Phần nhiều những giấc mơ không liên quan đến các sự kiện, và bạn sẽ quên chúng ngay. Tuy nhiên, có lúc một giấc mơ nào đó có liên quan đến sự kiện trong đời thực. Nếu điều đó xảy ra, bạn sẽ dễ dàng nhớ lại giấc mơ và tự cho rằng mình có khả năng dự đoán tương lai. Thực ra đó là luật xác suất. Lý thuyết này cũng giúp giải thích khía cạnh kỳ lạ của giấc mơ tiên tri.
Phần nhiều những điềm báo trước liên quan đến cái chết và sự đau buồn. Người ta vẫn thường nhìn thấy trước vụ ám sát nhà các lãnh đạo trên thế giới, tham dự một đám tang của bạn bè thân thiết, nhìn thấy máy bay rơi và xem cảnh những quốc gia sắp có chiến tranh. Trong khi đó người ta hiếm khi mơ thấy những gì tươi vui, như là đám cưới hay tìm được việc làm. Các nhà khoa học về giấc ngủ cho biết có khoảng 80% những giấc mơ là không ngọt ngào, và thường chỉ tập trung vào những sự việc tiêu cực. Do đó, những tin xấu dễ kích thích ký ức về giấc mơ. Điều đó giải thích tại sao có quá nhiều những giấc mơ "tiên tri" liên quan đến cái chết và thảm họa.
Theo CAND