Ngày 3 tháng 10 năm 2060
Chào người bạn, tôi viết thư này gửi cho bạn không hề muốn thông báo hay dọa dẫm điều gì. Nhưng tương lai của nhân loại quả thật rất tăm tối.
Bức thư này tôi gửi bạn từ trại tị nạn môi trường số 12. Nó tọa lạc trên một sa mạc cằn cỗi, đầy cát. Ở đây mặt trời mọc lúc 4h, đỏ như máu, các tia khúc xạ phát ra từ khối hidro khổng lồ chiếu thẳng xuống trái đất, đốt cháy mọi thứ. Từ dòng sông, con suối, cây cỏ, sinh vật, không gì tồn tại trước bức nhiệt gay gắt như vậy. Có lẽ bạn đang tự hỏi tầng ozen ở đâu, xin thưa nó đã biến mất từ lâu rồi, hậu quả của lượng khí CFC thải vào bầu khí quyển quá nhiều. Chúng ta đang chết vì những phát minh kỳ diệu của nhân loại: ôtô, tủ lạnh, điều hòa… và cũng thật hài hước, cỗ máy tôi chuyển thư về quá khứ cũng đang tiết ra những chất độc kinh khủng.
Kết quả của sự tiến bộ là con số không tròn trĩnh, chúng ta đổi cả tỷ USD để chuyển những khu rừng nguyên sinh thành những siêu đô thị, chặn những con sông để làm những con đập khổng lồ cao cả nghìn mét, xây những giàn khoan đâm xuyên vạn dặm vào lòng đất để tìm những giọt dầu cuối cùng, và đó là xu thế chung của mọi đất nước, mọi dân tộc. Những thứ đó được gọi bằng những danh từ mỹ miều: kỳ quan thế giới, tiến bộ nhân loại, bước tiến vượt bật… Các chiến tích phi thường ngày càng nhiều, càng nhiều, cái sau càng lớn, càng hoành tráng hơn cái trước và tất yếu bộ mặt thiên nhiên càng bị méo mó một cách đáng thương.
Con người sinh ra vào phút giây cuối cùng của tạo hóa, được thừa hưởng toàn bộ những gì quý giá nhất mà trái đất mất cả tỷ năm mới có được. Họ được hít thở bầu không khí giàu oxy, được uống nguồn nước sạch, các khu rừng và biển khơi đầy sản vật cho họ khai thác, dưới lòng đất dồi dào năng lượng, khoáng sản. Công việc của họ chỉ đơn giản là tận hưởng thành quả lao động của đàn anh đi trước, tuy nhiên bản chất loài người quá tham lam và ích kỷ. Họ giành giật, tàn phá mọi thứ. Và... Mẹ Trái đất đã nổi giận, bà ta không thể tha thứ cho đứa con tội lỗi này được nữa.
Người bạn thân mến, chúng tôi đang trả giá, những con sông trở nên cạn khô, những nơi có nước lại toàn chất thải công nghiệp, nước chúng tôi dùng để sinh hoạt hằng ngày đầy asen, có lẽ bạn sẽ biết nó với cái tên thân mật hơn: “thạch tín”. Ai cũng biết độc nhưng không có sự lựa chọn nào cả, ngày nào họ cũng phải uống thứ nước ấy, dùng nó nấu cơm, tắm rửa. Mọi người rụng tóc, đau mắt, đau tai, nặng hơn thì bị viêm ruột, dạ dày… Tháng trước tôi vừa mất đi người mẹ đáng kính vì căng bệnh ung thư ruột quái ác.
Tôi chắc không thọ hơn mẹ là bao, tháng này, tháng sau là ngày giỗ cũng nên. Răng tôi đã rụng 6 chiếc, chế độ ăn nghèo nàn khiến tôi thiếu hụt dinh dưỡng và vitamin. Tôi thèm chút rau, chút vị chua của vitamin C nhưng đó là một mơ ước xa vời. Lúc nhỏ tôi hay nghe bố kể: "Ngày xưa cạnh nhà của bố có trang trại lớn lắm, hàng cây số chỉ để trồng rau thôi”. Tôi tò mỏ hỏi bố: “Thế lúc đó ăn rau sướng phải biết bố nhỉ?”. Ông cười và nói: “Rau đó ai thèm ăn, thứ đó để nuôi lợn con ạ”. Thật tuyệt vời, bây giờ đến rau cho lợn chúng tôi cũng chẳng có để nhâm nhi.
Bảo vệ mẹ trái đất là trách nhiệm của tất cả chúng ta. Ảnh minh họa. |
Thỉnh thoảng khi làm việc tôi lại thấy mọi thứ xung quanh mờ đi, trước mắt là luồng sáng trắng vô hạn, bất tận, đó là đường dẫn tôi về với Chúa chăng, rồi những cơn đau nhói từ đầu xuống sóng lưng làm tôi ngất lịm. Xung quang đen tối một màu, tôi chết rồi sao, đây là đâu, thiên đường hay địa ngục, không nó chỉ là cái lều bệnh xá tồi tàn mà thôi. Thật nực cười, cái chết hình như cũng quá xa xỉ đối với tôi.
Chết được thì sướng quá, còn đỡ hơn hiện tại, mới 30 tuổi tôi đã chuyển nhà cả trăm lần. Trại tị nạn của tôi di chuyển, di chuyển, di chuyển, mỗi lúc một nhanh. Nếu bạn dừng, bạn sẽ chết, chắc chắn như vậy, sa mạc cằn cỗi tôi đang ở chắc chỉ tháng sau thôi sẽ bị chôn vùi dưới nước của đại dương. Lượng C02 tăng gấp trăm làm nhiệt độ tăng lên nhanh chóng, hiệu ứng nhà kính này khiến băng từ hai cực tan rã cuốn đi mọi thứ. Đất liền ngày càng thu hẹp, loài người nhỏ bé, trôi dạt như lục bình trên con sông tận thế tới khải huyền và chẳng có con thuyền Nô-ê nào cứu được giống loài tội lỗi như chúng ta.
Con người là giống loài kiêu ngạo, tôi còn nhớ như in câu nói của trại trưởng, gã to béo và đầy đặn, có lẽ vì công việc của lão nặng hơn tôi, đốc thúc những người bạn đói khổ lao động đúng mực để có cái ăn. Lão luyên thuyên: "Chúng ta là loài cao nhất, vượt qua chọn lọc khắc nghiệt của tự nhiên chúng ta đã đứng trên đỉnh của tiến hóa". Ờ! Nếu bạn cũng như hắn ta, suy nghĩ rằng con người chỉ chịu sự tác động của chọn lọc xã hội thì bạn đã sai lầm. Chúng ta tiến hóa rất nhanh là đằng khác nhưng một giống mới xuất hiện, họ thích nghi tốt hơn chúng ta, và thật tệ họ đang cách biệt sinh sản với người thường. Liệu chúng ta cũng giống như số phận người Neanderthal biến mất vĩnh viễn để nhường chỗ cho một giống loài tốt hơn sinh sống.
2 ngày trước, tôi được phát tấm giấy đăng ký quân sự, nếu chấp nhận kiếp đánh thuê cho nhà tài phiệt, tôi sẽ khá khẩm hơn. Con tôi sẽ có thêm lương thực, vợ tôi sẽ có thêm áo để mặc. Nếu lập chiến công không biết chừng lại trở thành một tướng nổi tiếng cũng nên. Nhưng…
Thật phi lý, đầu thế kỷ chúng ta dùng quân sự tranh chấp dầu mỏ, khí đốt và giờ đây lại dùng lượng dầu mỏ, khí đốt cuối cùng để tranh chấp cho thứ quý hiếm hơn: nước, không khí, lương thực. Cách đây chục năm, các quốc gia điên cuồng tấn công lẫn nhau để xâu xé những giọt dầu. Sau khi bắn ra hàng tỷ viên đạn, thả xuống hàng tỷ tấn bom, họ có quyết định ngu ngốc, sử dụng vũ khí hạt nhân để chấm dứt cuộc chiến nhanh hơn. Có quốc gia chiến thắng và cũng lắm kẻ chiến bại, tuy nhiên thứ họ sở hữu giờ đây chỉ là những vùng đất chết, những nơi đầy từ tính, phóng xạ, cây cối không thể sinh sôi trên mặt đất độc, không khí quá nhiều i-ốt 131 và cesium 137, những thứ cực độc. Giờ đây nếu không may mắn chết trong chiến trận thì bạn sẽ chết từ từ vì ung thư và đột biến.
Càng ngày càng nhiều Hirosima, Nagasaki, Chernoby… Nơi sống càng hẹp và chưa chắc có được lương thực và nước uống. Bây giờ chẳng ai cần dầu mỏ, cái tất cả cần lại vô cùng đơn giản: không khí, nước, lương thực. Càng quý hiếm, họ càng liều lĩnh. Những đội quân phi Chính phủ được thành lập, họ chiến đấu một cách phi nghĩa, cướp lấy sự sống của những người xung quanh để bảo vệ cho cuộc sống đê hèn của bản thân. Chúng ta đang quay lại bản chất tự nhiên của chính mình, ăn thịt đồng loại - một cách sinh tồn hiệu quả.
Anh bạn thân của tôi ký vào tấm giấy ngay lập tức. Anh ta luyên thuyên thuyết phục tôi về một tương lai tươi sáng hơn, rằng chúng ta chiến thắng vẻ vang, có đủ nước, lương thực và những vùng đất mới để xây dựng một vương quốc trong mơ. Tôi chỉ cười trừ, nhìn tấm đơn như một bức tường cao không thể nào nhảy qua được. Chắc do tôi còn một chút, một chút lương tâm.
Đôi khi trong giấc mơ tôi thấy những khu rừng màu mỡ, dòng suối trong vắt. Nhiều loài sinh vật kỳ lạ cùng sinh sống bình yên. Tôi không thể nào gọi tên được nhưng lại có cảm giác thân thiết vô cùng. Có lẻ đây là khu vườn của Chúa, và con người chúng ta mãi mãi không bao giờ có mặt ở đây
Con trai tôi tìm được một cuốn sách cũ, bám đầy bụi, nó miên man hỏi tôi đầy thích thú về những thú chưa được thấy trong đời bao giờ: “Đây là con gì ba, con gì ba, con gì ba…”. Tôi lắc đầu, nhìn đôi mắt hồn nhiên trên thân hình còi cọc, tôi bật khóc, nức nở như mưa tuôn.
Ngày mai, tôi phải nộp lại đơn. Chắc tôi sẽ đồng ý, chẳng còn gì để giữ nữa, chẳng còn gì... Nếu tàn phá sẽ giúp gia đình tôi no ấm thêm một thời gian, trước khi mọi thứ đều chấm hết. Có thể bạn chê cười tôi nhưng mọi việc đã muộn rồi, quá muộn để cứu vãn. Hãy tin tôi đi, tương lai con cháu bạn cũng như tôi, tăm tối, bế tắt, đói kém và đê hèn.
Ngày 3 tháng 2 năm 2012
Có lẽ nhiều người sẽ nghĩ đây là một trò đùa tai quái, nhưng trong tôi vẫn tin là sự thật. Anh bạn tôi từng ngày cũng đang chứng kiến Mẹ Trái đất than khóc, bà kêu lên trong vô vọng. Băng vẫn cứ tan, sa mạc ngày càng nhiều, rác thải chất thành núi, sóng thần, động đất, bão tố, chiến tranh phá tan mọi thứ.
Nhưng tôi khác anh, tôi vẫn đang chiến đấu. Tôi đã thấy những khu rừng chết được phủ xanh trở lại, các thành phố thân thiện với môi trường mọc lên, nhiều quốc gia cam kết với sự phát triển bền vững. Công nghệ đi liền với bảo vệ môi trường là xu thế tất yếu, những ngọn đồi chong chóng tận dụng năng lượng vô hạn từ gió, những ngôi nhà mặt trời xếp sát nhau ở Nhật.
Sát cánh cùng tôi còn có hàng triệu người, họ yêu thiên nhiên cống hiến sức khỏe, tuổi trẻ của mình cho sự nghiệp bảo vệ trái đất. Có người đi khắp trái đất để tuyên truyền, một số lao mình vào nghiên cứu, số khác chỉ đơn giản ở nhà và có một lối sống thật xanh và lành mạnh.
Cuộc chiến tuy có gian nan nhưng tôi sẽ tiếp tục, dẫu rằng tương lai có u tối đến đâu. Anh bạn à, tôi mong anh cũng thế, không có gì là quá muộn đâu. Một ngày kia anh sẽ thấy những dòng sông xanh lại, cây cối mọc lên từ đất chết, sinh vật lại tiếp tục sinh tồn.
......
Mệt mỏi nặng nhọc, hắn đưa tay ký tờ đơn. Cảm giác như chút được một gánh nặng. Nhưng phút chốc hắn thấy hối hận tột độ, hắn đang làm gì đây… Xé nát tờ đơn hắn chạy nhanh ra khỏi lều hòa mình vào khoảng đêm bất tận, chạy mãi, chạy mãi. Đêm trên sa mạc thật lạnh, đói và khát làm hắn gục ngã, toàn thân tê dại, hắn đã quá mệt mỏi và đây có lẻ là điểm dừng lý tưởng nhất.
Một cơn mưa rào, ngọt lịm, không hề có mùi axit, hắn tỉnh dậy. Cơn mưa không lạnh chút nào, nó ấm áp, hiền từ, xóa tan những nỗi đau và thắp lên cho hắn một ngày mai tươi sáng. Phép màu…
Từ ngày 27/2 đến 27/8, độc giả VnExpress có thể tham gia cuộc thi "Bảo vệ môi trường" dưới dạng bài viết, chùm ảnh, video mô tả thực trạng môi trường hư ô nhiễm không khí, nước...; đề xuất các sáng kiến bảo vệ hoặc nâng cao chất lượng môi trường; các biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu. Với bài dự thi là ảnh, độc giả gửi tối thiểu là 5 bức và tối đa 10 bức. Các bức ảnh cần có chú thích rõ ràng, dễ hiểu, có chú thích về địa danh, bối cảnh chụp. Chiều ngang của ảnh là 480 px. Dung lượng mỗi ảnh không vượt quá 10 MB. Đối với bài dự thi là clip, video, thời lượng tối thiểu 90 giây, thời lượng tối đa 3 phút, dung lượng dưới 100 MB. Bài viết được thể hiện trên Word có độ dài không quá 1.500 từ, ảnh minh họa cho bài viết được gửi riêng, không “dán” vào Word và phải có chú thích rõ ràng cho ảnh. Xem thể lệ cuộc thi chi tiết tại đây. Gửi bài dự thi tại đây |
Hồ Hải Sơn