Jose Mourinho tự biến ông thành kẻ thù trong mắt các CĐV Barca, thông qua những gì ông đã làm ở Inter Milan và Real Madrid. Trong thời gian ở Real, ông dùng nguồn lực của CLB để chặn đứng sức mạnh vũ bão của Barca dưới thời Pep Guardiola. Đấy là cách Mourinho đáp trả việc Barca đã không chọn ông, mà đưa Pep lên làm HLV trưởng năm 2008.
Nhưng Barca với Mourinho không phải chỉ toàn chuyện buồn. Ở đó, ông đã học hỏi rất nhiều từ hai người thầy là Sir Bobby Robson và Louis van Gaal, để rồi sau này những kiến thức ấy trở thành nền tảng cho một sự nghiệp rực rỡ của ông. Và ở đó, ông gặp được người cộng sự, người đồng chí hướng và người bạn trung thành: Rui Faria.
Sinh ra tại Barcelos, một thành phố ở miền bắc Bồ Đào Nha, Rui Faria cũng giống Mourinho, chưa từng trải nghiệm cảm giác thi đấu bóng đá đỉnh cao. Thay vào đó, ông dồn thời gian để đi học ngành giáo dục thể chất.
Faria gặp Mourinho lần đầu tại một hội thảo về huấn luyện năm 1999. Vừa gặp là thân ngay. Họ tiếp tục giữ liên lạc sau khi đã kết thúc khóa học. Cũng nhờ quen biết Rui Faria, Mourinho đã có thêm dũng khí để tách ra làm việc riêng, thay vì tiếp tục đi theo làm trợ lý cho Van Gaal.
Năm 2001, Mourinho có công việc chính thức đầu tiên (không tính thời gian làm tạm quyền tại Benfica) tại União de Leiria. Ông lập tức gọi cho Faria để mời bạn về giữ chân HLV thể lực và phân tích. Từ đó, cả hai gần như không rời nhau trong mọi dự án công việc.
Ban huấn luyện của Mourinho, sau khi đi qua những CLB khác nhau, những quốc gia khác nhau, đã lần lượt rơi rụng không ít. Một số người còn mạnh dạn tách ra làm HLV trưởng, như Mourinho rời khỏi Ban huấn luyện của Van Gaal ngày trước.
Một trong số họ, Andre Villas-Boas, thậm chí còn được xem như “Mourinho đệ nhị”. Trong 12 năm sau khi tách khỏi Mourinho, Villas-Boas đã thành công rực rỡ ở Porto, lụn bại ở Chelsea và Tottenham, lấy lại thanh danh ở Zenit St Petersburg, sang tận Trung Quốc để làm việc và bây giờ đã giải nghệ để chuyển sang… đua xe. Vậy mà Rui Faria vẫn ở đó.
Đã có hàng nghìn ý kiến phản biện dành cho Mourinho, chỉ trích, ngờ vực, chê bai, phỉ báng. Nhưng Rui Faria không bao giờ có mặt trong số đó. Mourinho từng nói: có rất nhiều người đã làm việc cùng ông, nhưng hiểu tường tận phong cách, phương pháp, thói quen làm việc của ông thì chỉ có Rui Faria mà thôi. Cả hai đều là những người Bồ Đào Nha điển hình, trọng tình cảm, ngoài lạnh trong nóng và luôn có tí bất chấp thủ đoạn để đạt được điều mình muốn.
“Nếu một ngày nào đó tôi phải chọn cho mình một người thừa kế, tôi không tìm thấy ai phù hợp hơn Rui,” Mourinho nói năm 2015.
Kiến thức của Rui Faria về thể chất rất phù hợp cho phong cách bóng đá của Mourinho. “Người Đặc Biệt” luôn áp dụng lối đá phòng ngự - phản công, đòi hỏi một nền tảng thể lực và sự tập trung cao độ. Rui Faria luôn đảm bảo điều ấy.
Chính nền tảng thể lực tuyệt vời và sự tuân thủ chiến thuật tuyệt đối mà Porto hai năm liền vô địch Bồ Đào Nha dưới thời Mourinho. Năm đầu tiên họ vô địch Europa League, năm thứ hai họ nâng cấp lên thành Champions League. Mourinho đường bệ bước ra ánh sáng và được Roman Abramovich trải thảm đỏ mời về Chelsea. Một trong những yêu cầu của Mourinho với tỷ phú Nga là ông được phép bê nguyên si ê-kíp trợ lý cùng sang Anh. Trong đó, tất nhiên, có Rui Faria.
Rui Faria đã ở cạnh Mourinho trong những scandal lớn nhất của bạn. “Người Đặc Biệt” cáo buộc trọng tài Andres Frisk vào phòng thay quần áo của Barca, và Faria lên tiếng bênh bạn, đến mức Frisk chịu không nổi áp lực mà giải nghệ. Khi Mourinho bị tước quyền chỉ đạo, cả thế giới bóng đá thấy Faria xuất hiện trên băng ghế huấn luyện với chiếc mũ trùm - bị đồn là một tiểu xảo, nhằm che giấu tai nghe bí mật, giúp ông nhận chỉ thị từ xa của Mourinho. Bộ đôi Mourinho - Faria cứ ngạo nghễ vượt qua những tin đồn kiểu như thế.
Không phải chỉ cùng với bạn thực hành “nghệ thuật hắc ám”, cũng có những lúc Faria đứng ra làm trung gian, giữ cho bầu không khí không từ căng thẳng trở thành độc dược. Như ở Real, Mourinho mâu thuẫn với các công thần lớn nhất như Iker Casillas, Sergio Ramos và Cristiano Ronaldo. Faria đã trở thành người trung gian, giữ cho mọi thứ không sụp đổ dưới chân bạn.
Phải có một lý do gì đó mà Mourinho cứ muốn giữ Rui Faria ở lại. Trước và sau Andre Villas-Boas, những trợ lý khác như Brendan Rodgers, Steve Clarke, Aitor Karanka cũng đều ra thử sức làm HLV trưởng. Rui Faria thì chưa từng bộc lộ ý định ra đi.
Có những lúc, Rui làm thay điều bạn định làm, như một kiểu làm bia đỡ đạn. Trận đấu với Sunderland năm 2014 là một ví dụ. Sau khi trọng tài cho "Mèo Đen" hưởng phạt đền, Faria bật khỏi chỗ ngồi và có màn cự cãi với trọng tài thứ tư Mike Dean. Kết quả là ông bị truất quyền ngồi trên băng ghế huấn luyện sáu trận và nộp phạt 30.000 bảng.
Cũng có lúc, Rui Faria như nói bằng cái lưỡi của Mourinho, để đáp trả những lời chỉ trích hướng về bạn. Chẳng hạn như trên Gazzetta dello Sport, Rui Faria đá xoáy Rafa Benitez: "Inter có một đội ngũ tuyệt vời và một đội ngũ y tế hàng đầu thế giới. Mọi thứ vẫn như cũ, chỉ có một thứ thay đổi mà thành ra bung bét cả: HLV trưởng".
Rồi những khi Mourinho không muốn tham dự cuộc họp báo sau trận, Rui Faria thỉnh thoảng là người trả lời thay. Vai trò của Rui Faria qua từng mùa có chút thay đổi, nhưng theo chiều hướng quan trọng hơn. Chẳng hạn ở Man Utd, ông đã được giao nhiệm vụ điều hành sân tập, như Carlos Queiroz từng làm cho Sir Alex Ferguson ngày trước. Còn Mourinho thì ngồi trong văn phòng, lên kế hoạch cho tương lai.
Thành công của Mourinho chắc chắn không thể tách rời khỏi người bạn này. Liệu Mourinho có trụ được lâu đến thế với bóng đá đỉnh cao nếu không có một người hiểu ông đến từng chân tơ kẽ tóc? Họ là người cùng xứ sở, cùng quan điểm về bóng đá, có quá khứ như nhau. Tài nghệ của Rui Faria có lẽ cũng đủ để ông tách ra làm riêng, với hồ sơ cực kỳ ấn tượng. Nhưng dường như ông để tất cả những lời mời gọi ở ngoài cánh cửa, để tiếp tục được làm cánh tay phải cho bạn.
Có những người sinh ra làm chủ tướng, nhưng cũng có những người xuất sắc ở vai trò quân sư. Mourinho xây dựng hình ảnh theo kiểu ngạo mạn, chống lại cả thế giới. Nhưng những lúc cô đơn nhất, ông quay lại và thấy Rui Faria luôn ở phía sau.
Đấy là một tình bạn đặc biệt mà không có nó, Mourinho có lẽ cũng không dám ngạo nghễ tự nhận là “Người Đặc Biệt”.
Thủy Tiên (theo These Football Times)
