Trước hết, tôi cảm ơn bài báo đã cho tôi biết được một hoàn cảnh rất “khó chấp nhận” khi được mổ cấp cứu thai ngoài tử cung mà sau đó tình trạng có thai vẫn còn tiếp diễn. Thông thường, một ca bệnh thai ngoài tử cung vỡ choáng là rất rõ ràng và không có gì bàn cãi trong chẩn đoán, chỉ định.
Thế nhưng, đối với những trường hợp chưa thể chẩn đoán xác định chắc chắn, với các triệu chứng lâm sàng và xét nghiệm chưa rõ ràng thì đặt người thầy thuốc vào hoàn cảnh khó khăn khi quyết định. Nên chờ đợi hay chỉ định mổ. Nếu chờ đợi thì chờ đợi bao lâu. Sẽ làm những gì tiếp theo, phải giải thích cho gia đình và người nhà như thế nào. Nếu mổ thì tại sao lại phải chỉ định mổ, có vội vàng quá không. Những tai biến không mong muốn trong và sau cuộc mổ như thế nào. Việc hành xử trong thời gian hậu phẩu sao cho phù hợp. Đó là những tâm lý thường gặp của bác sĩ sản khoa.
Trong chẩn đoán thai ngoài tử cung, có một chỉ định khá thường gặp là “ Mổ nội soi chẩn đoán và điều trị”. Chỉ định này thường áp dụng trong trường hợp chưa thể đưa ra chẩn đoán xác định một cách chắc chắn nhất (mà chỉ là theo dõi thai ngoài tử cung). Phương pháp mổ nội soi trong thời gian gần đây cũng được xem là một tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán thai ngoài tử cung.
Nếu như trong cuộc mổ nội soi, thấy được khối thai làm tổ ở vòi trứng hoặc một nơi nào trong ổ bụng thì cách xử trí tiếp theo rất rõ ràng. Còn nếu không thấy khối thai thì có thể xem như một trường hợp thai sớm chưa định vị trong tử cung, hoặc thai đã sẩy, cần phải theo dõi sát sau đó để khẳng định chẩn đoán. Bên cạnh đó, trong mổ nội soi cũng giúp bác sĩ tìm thấy một số bệnh khác mà trước khi quyết định mổ chưa nghĩ đến, ví dụ: ruột thừa viêm, khối u buồng trứng vỡ, khối áp xe phần phụ, ...
Quan niệm cho rằng bác sĩ sản khoa “thà mổ nhầm còn hơn bỏ sót” trong trường hợp này có phần không chính xác. Bác sĩ mổ nội soi để khẳng định chẩn đoán chứ không phải sợ bỏ sót mà chấp nhận mổ nhầm.
Quay lại với bài viết “Bà bầu bị mổ nhầm” có mấy vấn đề mà giới chuyên môn cần phải rút kinh nghiệm. Trước hết, phải tư vấn và giải thích cho người bệnh và gia đình về tình trạng bệnh tật, về giá trị của các phương tiện chẩn đoán và điều trị, hiệu quả của phẩu thuật nội soi. Có như vậy, người bệnh mới hiểu được thai nghén của mình đang ở trong tình trạng nào, đã chắc chắn là thai ngoài tử cung chưa, cần phải làm gì để làm rõ chẩn đoán của mình.
Nếu như chưa chắc chắn lắm thì bệnh nhân có đồng ý để “mổ nội soi chẩn đoán và điều trị” hay không, hay là đề nghị bệnh nhân phải nhập viện để theo dõi và chờ đợi, (đây là cách thường làm), và chưa vội can thiệp cho đến khi nào việc chẩn đoán được xác định rõ ràng hơn. Trong trường hợp bà bầu bị mổ nhầm, giá như các bác sĩ tư vấn kỹ càng, giải thích rõ tình trạng bệnh nhân sau khi phẩu thuật, có kế hoạch theo dõi tiếp theo thì chắc chắn sẽ không có thái độ bức xúc của người nhà và bệnh nhân đến vậy.
Do đó, theo tôi vấn đề của “Bà bầu bị mổ nhầm” là do chất lượng tư vấn chưa tốt và giải thích tình trạng bệnh sau mổ chưa chu đáo để xảy ra hậu quả đáng tiếc.
Sau khi bài báo “Bà bầu bị mổ nhầm” đăng tải, tôi có đọc một số ý kiến phản hồi của bạn đọc, và thấy các bác sĩ bị chê trách rất nhiều, với tư cách là một bác sĩ sản khoa, tôi thấy rất xót xa và cũng phần nào thấm thía.
Rất mong mọi người hiểu rằng, nghề chúng tôi là cứu người, bệnh cấp cứu cần phải được xử trí kịp thời, nhưng không tránh khỏi sai sót nghề nghiệp. Việc chẩn đoán đôi khi nhầm, gây ra hậu quả xấu cho bệnh nhân. Lý thuyết chuyên môn luôn luôn không thay đổi, nhưng khi đem ra áp dụng thực tế thì không một bệnh nhân nào giống bệnh nhân nào, bệnh lý muôn hình vạn trạng, việc bác sĩ chẩn đoán nhầm là điều đáng tiếc khó tránh khỏi.
Qua đó, theo tôi, trường hợp này có thể là vừa có thai trong tử cung, vừa có thai ngoài tử cung, nhưng điều đáng tiếc là kết quả phẩu thuật nội soi đã không được thông báo cho bệnh nhân và người nhà. Những xét nghiệm yêu cầu sau mổ trong thời gian nằm viện bị “quên”, bệnh nhân và người nhà không được tư vấn. Giá như….
Tuy vậy, tôi cũng thấy các bác sĩ đã có lỗi rất lớn khi không thông báo kịp thời kết quả cuộc phẫu thuật và tư vấn các bước theo dõi tiếp. Với quan niệm hiện nay “chăm sóc sức khỏe là một hình thức dịch vụ, xem người bệnh là khách hàng” thì những điều đáng tiếc của ngành y khoa nói chung và của ngành sản phụ khoa nói riêng rồi đây sẽ giảm thiểu đi rất nhiều.
Bác sĩ Huỳnh Quốc Hiếu, Bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Ngãi