*Tiến sĩ Phạm Minh Trí, Viện Nghiên cứu kinh tế - quy hoạch TP HCM
Trong thời gian gần đây hệ thống các Trường ĐH ngoài công lập phát triển rộng khắp, nhiều Trường đã có nhiều cố gắng và bằng các nguồn lực huy động khác nhau vun đắp cơ sở vật chất, xây dựng đội ngũ giảng viên, nâng cao chất lượng đào tạo nhằm đáp ứng nhu cầu đa dạng của xã hội, thị trường lao động trong quá trình công nghiệp hóa - hiện đại hóa, hội nhập kinh tế quốc tế.
Đó là kết quả, thành công bước đầu chủ trương xã hội hóa giáo dục, phát triển xã hội học tập của Đảng và nhà nước. Chủ trương xã hội hóa giáo dục, phát triển xã hội học tập chính là huy động mọi nguồn lực xã hội cho phát triển giáo dục, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu xã hội về nguồn nhân lực, trong đó tạo điều kiện, cơ hội học tập rộng rãi cho mọi tầng lớp nhân dân, giàu nghèo, các vùng miền, người dân tộc ít người và với mục tiêu phấn đấu cho hệ thống ĐH ngoài công lập có thể đảm đương khoảng 40% sinh viên trong cả nước. Chủ trương này cũng rất phù hợp với thực trạng của nền giáo dục của đất nước hiện nay và xu thế hội nhập trên thế giới.
Tuy nhiên, con đường phát triển của các ĐH ngoài công lập chưa được bằng phẳng, trơn tru mà còn không ít trở ngại, rào cản, sự can thiệp chưa phù hợp, hợp lý từ phía quản lý nhà nước.
Cơ chế tuyển sinh hiện hành đang thực sự là rào cản với hai gọng kìm: chỉ tiêu tuyển sinh đối với các Trường ĐH ngoài công lập, điểm sàn đối với người học có nhu cầu học ĐH, nhất là đối với học sinh xuất thân từ nông thôn, các vùng sâu, người dân tộc ít người trong điều kiện có ít thời gian cho học tập, học thêm, luyện thi, thuê gia sư kèm cặp để có nhiều khả năng đạt được điểm thi cao, hoặc đạt trên điểm sàn để được trúng tuyển vào ĐH.
Một thực tế hiển nhiên ở các nước trong khu vực và trên thế giới là các trường ĐH có chất lượng đào tạo rất khác nhau, trình độ, khả năng tiếp thu kiến thức, thành đạt qua quá trình học tập cũng rất chênh lệch ngay trong một trường và giữa các trường nên trong việc này quản lý nhà nước không thể kiểm soát, hạn chế bằng những quy định mang nặng tính chủ quan, trừu tượng như chỉ tiêu tuyển sinh và điểm sàn trong cơ chế tuyển sinh hiện nay.
Nếu chúng ta tin tưởng và để cho các Trường tự chịu trách nhiệm trước xã hội và cả pháp luật về chất lượng đào tạo, thương hiệu của họ trong cuộc cạnh tranh bình đẳng, văn minh ĐH thì sẽ dễ dàng nhận ra rằng, cơ chế tuyển sinh hiện nay không phù hợp, không tạo điều kiện thuận lợi, chưa thực sự hỗ trợ, giúp đỡ, khuyến khích phát triển hệ thống ĐH ngoài công lập, không tạo điều kiện tốt để triển khai thành công chủ trương XHH giáo dục, phát triển xã hội học tập, mở mang cơ hội học tập rộng rải cho mọi tầng lớp nhân dân, nhất là các vùng miền, người dân tộc đang có nhiều khó khăn về kinh tế, văn hóa.
Có lẽ, hiện nay là thời điểm chín muồi để chúng ta xem xét lại chủ trương, chính sách nhằm hỗ trợ, khuyến khích phát triển hệ thống ĐH ngoài công lập, trong đó cấp thiết là cơ chế tuyển sinh.
Bài viết cùng tác giả:
> Mặt bằng giá mới và những bất trắc
> Cơ chế khoa học - công nghệ đang thiếu tính cạnh tranh
> Điều ước vọng đầu năm