Hà Linh -
Đầu những năm 1990, nhà văn Carmen Formoso - tác giả cuốn Carmen, Carmela, Carmiña cáo buộc, Cela đã ăn cắp nhiều đoạn dài trong tác phẩm của bà để viết La Cruz de San Andrés (Thánh giá của Thánh Andrés). Formoso cho biết, bà từng gửi tác phẩm của mình đến cho Cela để nhờ ông đọc hộ. Carmen, Carmela, Carmiña không mấy được biết đến, còn La Cruz de San Andrés đã đoạt giải Planeta 1994 - một trong những giải thưởng văn học uy tín nhất của Tây Ban Nha.
Formoso khởi kiện Cela năm 2001, nhưng bị đơn qua đời trước khi sự việc thực sự được làm rõ. Trước khi chết, Cela khẳng định, ông không đạo văn, và lời buộc tội của Formoso là một "chuyện ảo tưởng". Dù chưa được phân giải trắng đen, nhưng sự kiện này đã ảnh hưởng rất xấu đến danh tiếng của cây bút hàng đầu Tây Ban Nha trong thế kỷ 20.
 |
|
Nhà văn Camilo José Cela. |
Nay, tòa án Barcelona quyết định mở lại phiên tòa nhằm giải quyết dứt khoát nghi án đạo văn đã treo lơ lửng gần 10 năm trời. Họ đã mời Luis Izquierdo - một chuyên gia văn học hàng đầu Tây Ban Nha nghiên cứu tỉ mỉ để giải đáp câu hỏi: Cela là cây bút lỗi lạc hay chỉ là kẻ ăn cắp văn?
Luis Izquierdo là giáo sư Đại học Barcelona đã nghỉ hưu. Ông được yêu cầu khảo sát kỹ 65 điểm tương đồng giữa hai cuốn sách được chỉ ra tại phiên tòa năm 2001. Lúc đó, chánh án khẳng định, Cela không hề vi phạm tác quyền về văn phong, nhân vật cũng như ngôn ngữ đối với tác phẩm của Formoso. Nhưng một chuyên gia văn học thừa nhận trước tòa rằng, giữa hai cuốn sách có "một số trùng hợp ngẫu nhiên". Chẳng hạn, hai tác phẩm đều lấy bối cảnh thành phố A Coruña ở Galicia; đều nhắc đến nền Cộng hòa thứ hai ở Tây Ban Nha, bắt đầu từ 1931; đều có một nam nhân vật tên là Jacob và một nữ nhân vật là chuyên gia bài bạc... Phán quyết của tòa án bị bên nguyên đơn coi là không thuyết phục.
Jesús Díaz Formoso, con trai và là luật sư riêng của Carmen Formoso khẳng định, tòa chưa đi sâu vào chi tiết để đưa ra những đánh giá đúng đắn và cần phải đọc lại văn bản hai cuốn sách. Díaz Formoso cũng buộc tội cả nhà xuất bản của Cela.
Bây giờ, Izquierdo sẽ là người thẩm định lại hai tác phẩm. Sau khi có báo cáo của Izquierdo, các nhà chức trách sẽ quyết định xem liệu có cần thiết mở một phiên tòa hay chỉ cần đưa ra câu trả lời cho những vấn đề còn khúc mắc. Nhiều người dự đoán rằng, vì Cela đã mất nên vấn đề có thể sẽ được giải quyết gọn nhẹ.
Camilo José Cela sinh năm 1915 tại Galicia trong một gia đình thượng lưu. Ông nổi tiếng với những tác phẩm như The Hive (Tổ ong), The Family of Pasqual Duarte (Gia đình Pasqual Duarte). Tiểu thuyết The Family of Pasqual Duarte được Ủy ban Nobel đánh giá là cuốn sách nổi bật nhất của nền văn học Tây Ban Nha kể từ Don Quixote của Miguel Cervantes.
Tuy là một bậc thày văn chương, nhưng trong cuộc sống, Cela là một nhân vật đầy tai tiếng. Nhà văn gây sốc cho người dân Tây Ban Nha khi cưới một cô vợ trẻ hơn ông rất nhiều tuổi và viết di chúc để lại phần lớn gia tài cho vợ bé, bỏ rơi người vợ đầu đã chung sống với ông hàng chục năm trời. Ông cũng từng lên truyền hình khoác lác rằng, mình có thể bơm được 1 lít nước vào bụng từ đường... hậu môn.
(Nguồn: TOL)