Máy bay ngày càng ứng dụng các kỹ thuật mới hiện đại. |
Kết quả nghiên cứu của nhiều cơ quan an toàn hàng không cho biết, sự thiếu kinh nghiệm trong điều khiển máy bay của phi công chiếm 32% tổng số các vụ tai nạn, 31% do chất lượng đào tạo và tái huấn luyện của phi công, 24% do phi công xem thường các quy định căn bản về xử lý máy bay và kiểm tra máy bay trước khi bay.
Từ khi có hệ thống Ground proximity warning system (GPWS) cảnh báo phi công rằng máy bay có thể bị tai nạn do đang bay thấp thì đã không còn xảy ra tai nạn ở những máy bay có gắn nó nữa. Tuy nhiên, GPWS khá đắt tiền nên nhiều hãng còn chần chừ lắp đặt. Vả lại cũng khó lắp đặt nó trên những máy bay kiểu cũ nhiều năm tuổi. Hiện nay, trên hơn 26.000 máy bay thuộc 250 kiểu mới, đời mới mà Airbus và Boeing cho xuất xưởng thời gian mấy năm qua và được sử dụng tại hơn 300 hãng hàng không đều có sẵn hệ thống này.
Giúp tránh xảy ra những vụ va đụng máy bay trên không trung thì đã có hệ thống TCAS 2000 (cảnh báo vận chuyển hàng không và tránh va đụng) là thiết bị thứ hai thuộc Công ty ACSS. Công cụ này trợ tá rất đắc lực cho phi công trong việc phát hiện máy bay khác ở cách xa 100 dặm. Theo số liệu hết quý 1/2005, đã có 6.000 máy bay của nhiều hãng lắp đặt hệ thống này.
Cách đây 4 năm, IATA đã lập ra International operational safety audit programe (IOSA), là chương trình kiểm định mức độ bay an toàn chuẩn toàn cầu để các hãng tự nguyện tham gia. Mục tiêu của IATA là thực hiện được 100 dự án IOSA trong năm 2005, riêng ở châu Á - Thái Bình Dương, tính đến tháng 4/2005 các hãng đã tiến hành chương trình này là Air India, All Nippon Airways, Asiana, Korean Air, Shanghai Airlines, Singapore Airlinex, Xiamen Airlines, Virgin Blue.
Nhờ đã tiến hành IOSA mà số vụ tai nạn máy bay ở Trung Quốc đã giảm đáng kể, chỉ còn 0,44 vụ trong mỗi triệu giờ bay vào năm 2003 (mục tiêu đề ra bởi IATA là 0,6 vụ/triệu giờ bay vào năm 2004).
Tuy nhiên, máy bay vẫn là phương tiện giao thông an toàn nhất. Thống kê các vụ tai nạn làm chết người ở toàn châu Âu trong năm 2004 cho thấy số người chết vì tai nạn máy bay là 450 trong khi số người chết vì tai nạn xe hơi là khoảng 50.000. Liên minh châu Âu có bảng tổng kết thiệt hại nhân mạng vì các loại hình tai nạn vận chuyển giao thông với những con số rất cụ thể như sau: trong 100 triệu lữ hành/km thì số người tử nạn vì xe hai bánh gắn máy là 16; xe đạp: 6,3; xe hơi: 0,8; tàu thủy: 0,33, máy bay: 0,08 và đường sắt: 0,04.
Còn theo một công trình điều tra của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) thì trong năm 2004, tổng số người chết vì tai nạn xe hơi trên toàn thế giới là 1.200.000 trong khi số người chết vì tai nạn máy bay là 410. Hiệp hội Vận chuyển Hàng không quốc tế (IATA) cho biết, năm 2004 là năm an toàn nhất của ngành vận chuyển hàng không dân sự kể từ sau Thế chiến II vì số vụ tai nạn máy bay nghiêm trọng dẫn đến số lượng hành khách bị thiệt mạng là rất ít.
Theo IATA, xác suất mất mạng khi đi máy bay hiện chỉ là 1/10 triệu lượt hành khách. Cụ thể trong năm 2004 đã có 428 hành khách thiệt mạng trên tổng số hơn 1,8 tỷ lượt hành khách của toàn thế giới. Năm 2003 đã có 663 hành khách thiệt mạng từ 1,65 tỷ lượt hành khách và năm 2002 có 974 từ 1,6 tỷ lượt. IATA cho biết mục tiêu của các hãng hàng không trong năm 2005 là cố gắng giảm 25% số vụ tai nạn máy bay.
Điều đáng kể là số vụ tai nạn xảy ra với các hãng bay thuê (charter) có chiều hướng gia tăng. Theo IATA thông báo, từ 1996 đến 2004, số chuyến bay thuê tuy có giảm hơn thời gian trước đó, từ 14% còn 11% của tổng lượng chuyến bay quốc tế, nhưng số vụ tai nạn xảy ra với các chuyến bay này đã tăng từ 30% lên 50%.
Tuy nhiên, ông Anton Kohler, phát ngôn viên của Văn phòng Hàng không dân sự liên bang Thụy Sĩ, nói rằng không có gì đáng tin cậy khi cho rằng các hãng vé rẻ đều kém về khâu bay an toàn. Vì đơn giản các hãng này, dù ở các nước trong khối EU, Mỹ hay châu Á… đều chỉ được phép bay sau khi đã chứng minh đầy đủ các điều kiện và biện pháp đảm bảo các chuyến bay thương mại của họ là an toàn như các hãng lớn.
“Tin đáng mừng là ngày càng có ít tai nạn máy bay gây nhiều thiệt hại về nhân mạng hơn. Máy bay ngày càng được chế tạo sao cho bay an toàn hơn, phi công và tiếp viên phi hành của các hãng được huấn luyện, đào tạo tốt và kỹ hơn”. Chuyên gia hàng không Darryl Jenkins cho biết
Nhờ các phát hiện khoa học, công nghệ mới, ngày nay người ta đã có thể ứng dụng các vật liệu có khả năng bắt cháy chậm hơn làm nhiên liệu cho máy bay để thêm thời gian cho hành khách thoát ra khỏi máy bay trước khi xảy ra sự cố cháy; phi công đã có thêm những thiết bị báo động gió lớn, gió giật, bão ngầm khi chuẩn bị cất cánh, hạ cánh… Và hơn nữa, nay đã có những thiết bị mô phỏng buồng lái siêu hiện đại cho phép phi hành đoàn làm quen với việc làm chủ con chim sắt trong những tình huống giả định xấu nhất.
(Theo Sài Gòn Giải Phóng)