Nữ sinh THPT phân ban Phan Đình Phùng, Hà Nội. |
Sau 2 năm thí điểm phân ban theo chỉ đạo của Bộ GD&ĐT, trường THPT Trần Phú (Hà Nội) ngày càng mất giá. Hiệu trưởng Đỗ Đình Trụ cho biết, điểm xét tuyển vào trường giảm 0,5-1 điểm so với thời kỳ học theo chương trình đại trà. Những học sinh có điểm thi tốt nghiệp THCS xuất sắc cũng không còn chọn ngôi trường danh tiếng này để theo học. Hai năm gần đây, một trong những tiêu chí chọn trường của phụ huynh Hà Nội là con không phải học chương trình phân ban.
Theo ông Trụ, chương trình phân ban hiện nay quá nặng, ôm đồm khiến thày, trò đều e ngại. Cụ thể, với thiết kế chương trình phân ban hiện nay, học sinh lớp 10-11 phải học 35 tuần nhưng thực tế các trường không đáp ứng được chương trình này. Cô T. giáo viên Vật lý của một trường THPT ở Hà Nội cho biết, nhiều thí nghiệm trong chương trình mới không khả thi. Nếu dạy hết kiến thức, học sinh phải học thông hè.
Theo ông Nguyễn Thiện Minh, Hiệu trưởng THPT Mạc Đĩnh Chi (TP HCM), trường mới chỉ thí điểm 2 ban ở 2 khối 10 và 11 mà số tiết ở các môn tự chọn đã lên đến 384 tiết, không đủ phòng, đủ thầy. Các môn học tự chọn làm học sinh quá tải, hình thức tổ chức tự chọn không khác dạy thêm - học thêm không thu tiền.
Một nguyên nhân thất bại nữa của chương trình phân ban hiện nay là chủ trương phân 2 ban khoa học tự nhiên và khoa học xã hội chưa đáp ứng hết nguyện vọng, năng lực, sở trường đa dạng của học sinh. Trong số 45.000 học sinh được tuyển vào các lớp phân ban năm học vừa qua có tới hơn 70% theo học ban khoa học tự nhiên. Tại Hà Nội, một số trường tỷ lệ học sinh đăng ký học ban xã hội chiếm chưa đến 15%. Theo thày Trụ, với việc phân ban quá sâu (sự chênh lệch các môn xã hội và tự nhiên giữa 2 ban khá lớn), những em có sức học bình thường, không có thiên hướng nổi trội về tự nhiên hay xã hội không biết lựa chọn ban nào.
Sau 2 năm thí điểm không thành công, Bộ GD&ĐT đã phải đưa 3 phương án phân ban, xin ý kiến các địa phương. Phương án 1 là giữ nguyên như hiện nay, phân thành 2 ban từ lớp 10. Phương án 2 là học sinh lớp 10 và 11 vẫn học theo chương trình chuẩn, việc phân ban sẽ thực hiện ở lớp 12. Học sinh có thể chọn 1 trong 4 ban là khoa học tự nhiên 1 (ban A) với các môn nâng cao là Toán, Vật lý, Hóa học; ban Khoa học tự nhiên 2 (ban B) với các môn nâng cao là Toán, Hóa, Sinh học; ban Khoa học xã hội và nhân văn (ban C) với các môn nâng cao là Văn, Lịch sử, Địa lý; ban Tổng hợp (ban D) với các môn phân hóa là Toán, Văn, Ngoại ngữ. Theo phương án 3, lớp 10 và 11 phân thành 2 ban như hiện nay. Tới lớp 12 sẽ phân ban sâu hơn, thành 4 ban. Kết quả, phương án 3 đã được lựa chọn trình Thủ tướng.
Thế nhưng, không ít ý kiến cho rằng phương án điều chỉnh hiện nay chỉ là sự chữa cháy cho đề án phân ban chưa được chuẩn bị kỹ, chưa phù hợp với điều kiện hiện nay. PGS. TS Trần Văn Hảo, Tổng chủ biên bộ sách Toán chương trình THPT phân ban thí điểm cho biết: "Chương trình phân ban đang thí điểm rất nặng, giáo viên đều than phải tăng tiết để dạy kịp yêu cầu, phụ huynh kể khổ con em họ học đến 11, 12 giờ khuya. Nhiều người trách oan chúng tôi là viết nặng nề nhưng thật sự tác giả chỉ được viết dựa trên chương trình đã ban hành".
Thày Hảo không đồng tình với cả 3 các phương án phân ban của Bộ GD&ĐT. Theo ông, trong điều kiện hiện nay, nên để các em học một chương trình chuẩn (chương trình giao thoa giữa ban A và ban C). Chương trình này sẽ được viết theo hướng giảm tải và có thể thực hiện ở các vùng miền có những điều kiện kinh tế - xã hội khác nhau. Đến lớp 11, học sinh sẽ được học theo 4 ban. Nếu để các em học đến lớp 12 mới phân hóa thành 4 ban sẽ rất cập rập và không thể phân hóa, phân luồng.
Trao đổi với VnExpress, một chuyên viên cao cấp của Bộ GD&ĐT bình luận rằng, phương án đến lớp 12 phân hóa sâu thành 4 ban chỉ là cách xoa dịu dư luận. Bốn ban này tương đồng với 4 khối thi đại học A, B, C, D. Như vậy, việc phân ban chỉ nhằm mục đích là ôn thi đại học, chạy theo thị hiếu “mọi con đường đều dẫn đến... đại học” của xã hội.
Theo Nghị quyết của Quốc hội, chương trình phân ban sẽ được thực hiện đại trà trên toàn quốc từ năm học 2007-2008. Thế nhưng, đến năm 2008, Bộ GD&ĐT dự kiến sẽ kết hợp kỳ thi tuyển sinh ĐH, CĐ với tốt nghiệp THPT. Khi đó, sẽ không còn các khối thi và việc phân ban dựa theo các khối thi đang đứng trước nguy cơ phải tiếp tục điều chỉnh.
Những mốc đáng chú ý của giáo dục phân ban - Năm 1992: Phân ban hẹp với 3 ban là khoa học tự nhiên (ban A), khoa học tự nhiên - kỹ thuật (ban B) và khoa học xã hội (ban C). Việc thí điểm lúc đầu được thực hiện ở 11 tỉnh, thành phố, sau 7 năm đã lan rộng ra 53 tỉnh thành với 216 trường thực hiện. - Năm 1998: Quyết định dừng tuyển sinh lớp 10 chuyên ban. Thủ tướng có chỉ thị số 30 về việc điều chỉnh chủ trương phân ban ở PTTH và đào tạo hai giai đoạn ở đại học. - Tháng 4/2005, sau 2 năm thí điểm bất thành, Bộ GD&ĐT đã báo cáo Thủ tướng xin điều chỉnh phương án phân ban đang thí điểm. |
Việt Anh