Mùi hôi vẫn còn bốc lên, nước thải trắng xóa bọt, hồ sinh thái vẫn còn dấu tích của những đợt xả nước thải đen ngòm..., khu vực xả thải của nhà máy xử lý nước thải của KCN Long Thành do Công ty cổ phần dịch vụ Sonadezi thuộc Tổng công ty Sonadezi vận hành dường như không có sự sống xung quanh.
"Trồng cây ăn trái đều chết hết, có năm tôm chết đỏ ao, tôi là dân làm ruộng mà còn không dám lội ra ao bắt ếch vì ngứa. Cả 3 ha lúa đều thối hết", anh Phạm Văn Chung, ở ấp 2, xã Tam An, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai, sống gần khu vực hồ xả của nhà máy cho biết.
Theo anh Chung, người dân biết việc xả thải này từ năm 2005, "họ xả nhiều lắm, xả vào lúc mưa lớn, ban đêm, mùi hôi, nước màu đen ngòm".
Trưởng ấp 2 Kiều Hoàng Anh bên các lá đơn khiếu nại của người dân. Ảnh: Hà Mai |
Trong một lá đơn vừa gửi trưởng ấp, anh Đoàn Thanh Phong miêu tả nước có mùi khó chịu và ngay cả tôm cá cũng không sống được trong môi trường này. Nghiêm trọng hơn, nước ô nhiễm đã thấm vào các mạch nước ngầm của giếng nên hầu như mọi người đều chuyển qua dùng nước khoáng để đảm bảo an toàn sức khỏe.
Anh Phong tính nhẩm thiệt hại của gia đình anh do việc xả thải này lên tới khoảng 20 triệu một năm. Nhiều người dân cho biết trong 5-6 năm nay họ không thu hoạch được gì, đời sống gặp rất nhiều khó khăn.
Còn anh Nguyễn Văn Bé kể: "Bên công ty họ thừa lúc dân không để ý để xả chứ mình không trông chừng họ được. Dân chúng tôi đã nhiều lần phá các miệng cống, hệ thống xả nhưng sau đó đâu vẫn vào đấy".
Theo lời người dân thì khoảng 3 năm trước, khi có đoàn thanh tra đến kiểm tra, "ai đấy" đã thuê thuyền chở lục bình từ sông vào thả trong hồ sinh thái để che lấp nước ô nhiễm đen ngòm phía bên dưới. "Một ghe họ trả công 200.000 đồng, chở trong 3 ngày với 15 chuyến", một người dân từng chở bèo thuê tiết lộ.
"Từ 2004-2005 đến nay, năm nào tôi cũng phản ánh lên xã, huyện nhưng không được giải quyết. Năm 2008 tôm chết đầy ao, người trong nhà máy đều trả lời là do sự cố, xin dân thông cảm. Khoảng 100 hộ viết đơn khiếu nại từ năm này sang năm nọ đều không thấy bất cứ sự biến chuyển nào", ông Kiều Hoàng Anh, Trưởng ấp 2 bức xúc.
Cơ quan chức năng lấy mẫu nước ngày 8/8. Ảnh: Hà Mai |
Người trưởng ấp chỉ vào những tờ đơn khiếu nại và khẳng định Sonadezi phải có trách nhiệm bồi thường cho những thiệt hại của người dân. Ông cũng yêu cầu cơ quan chức năng xử lý nghiêm, đồng thời trả lại môi trường trước đây cho bà con.
Gần 19h tối, trời bắt đầu chuyển mưa, khu vực cuối của KCN Long Thành chìm vào bóng tối, mưa nặng hạt dần. "Từ ngày nhà máy bị phát hiện xả nước thải, môi trường ở đây mới đỡ hơn một chút, chứ không giờ là lúc chúng tôi phải chịu đựng mùi hôi thối", một người dân vừa trú mưa vừa nói.
Tuy nhiên, lãnh đạo Sở Tài nguyên Môi trường khẳng định không có bất cứ phản ánh nào về vấn đề ô nhiễm của nhà máy xử lý nước thải. "Cách đây vài năm thì người dân phản ánh về việc chảy tràn chứ hầu như không liên quan ô nhiễm", ông Võ Văn Chánh, Phó giám đốc Sở Tài nguyên Môi trường tỉnh Đồng Nai trao đổi với VnExpress.net.
Phó giám đốc Sở khẳng định vẫn đang chờ kết luận từ phía cảnh sát môi trường nhưng nếu phát hiện Sonadezi có sai phạm thì sẽ xử lý nghiêm. Sở vẫn đang xem lại các quy trình xử lý của hồ hoàn thiện và hồ sinh thái.
"Sonadezi đang nổi lên như một Vedan thứ hai, cơ quan quản lý môi trường tỉnh nói gì về trách nhiệm quản lý?". Trả lời câu hỏi này, ông Chánh cho rằng Sở đã làm hết trách nhiệm của mình.
"Luật quy định rõ ràng, đối với Sở thì đã làm hết trách nhiệm nhưng phân cấp quản lý, cơ quan nào ra quyết định đánh giá tác động môi trường (Bộ Tài nguyên Môi trường) thì cơ quan đó có trách nhiệm kiểm tra, thanh tra thường xuyên khu vực. Tuy nhiên, khi phát hiện vi phạm thì cơ quan môi trường ở địa phương phải có trách nhiệm kiểm tra, thanh tra", ông Chánh nói. Năm 2008-2009, Sở đã thanh tra và xử phạt Sonadezi.
Theo ông Chánh, trong quá trình vận hành hệ thống quản lý, nếu như Sonadezi có gian đối thì cũng ngoài khả năng quản lý nhà nước của Sở Tài nguyên môi trường địa phương. "Đây cũng là bài học, chúng tôi nghiên cứu, thời gian tới sẽ kiến nghị Bộ Tài Nguyên Môi trường, UBND tỉnh để có cách quản lý chặt chẽ hơn các hành vi như thế này, chứ công việc quản lý bình thường thì tôi nghĩ đã làm hết trách nhiệm rồi", vị Phó giám đốc nhắc lại.
Trong một động thái khác, chiều 8/9, cảnh sát môi trường đã tiến hành lấy mẫu nước, mẫu bùn tại khu vực nhà máy xử lý nước thải KCN Long Thành.
Khoảng 23h ngày 3/8, sau khi mai phục và theo dõi, cảnh sát môi trường đã ập vào kiểm tra đột xuất Nhà máy xử lý nước thải của Khu công nghiệp Long Thành. Hình ảnh đầu tiên được ghi nhận tại đây là nước trong hồ sinh thái (để xử lý nước thải) chảy ra rất hôi thối, có màu đen ngòm. Ngành chức năng còn phát hiện một van khóa nằm sâu dưới đất khoảng 80-100 cm có thể đóng mở bằng tay. Tại hồ sinh thái còn có một đường ống với van xả để lợi dụng thủy triều đưa nước vào hoặc ra. Theo Sở Tài nguyên môi trường, có khoảng 9.300 m3 nước thải theo cảm quan không đạt chuẩn chảy ra sông qua hệ thống ống này |
Kiên Cường - Hà Mai