Hàng năm vào dịp tháng 8, người dân một số huyện miền núi Nghệ An lại nhộn nhịp thu hoạch quả bo bo để bán.
Cây bo bo phát triển dưới tán rừng tự nhiên hoặc rừng trọc. Từ lúc trồng cây giống đến khi ra trái khoảng 2-3 năm, thân cây cao hơn 2 m. Hết mùa thu hoạch cây già sẽ khô và chồi non phát triển. Vòng đời của cây khoảng 6-7 năm.
Người dân huyện biên giới Kỳ Sơn mang theo gùi vào rừng thu hoạch bo bo.
Ông Nguyễn Tiến Lâm (Phó giám đốc Sở nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nghệ An) cho hay, 3 năm trước tỉnh có đề án trồng và khoanh nuôi bảo tồn cây bo bo tại các huyện Quế Phong, Kỳ Sơn, Tương Dương và Quỳ Châu với diện tích hàng trăm ha. Ngoài ra, một bộ phận nông dân tự vào rừng tự nhiên tìm và thu hoạch bo bo để kiếm thêm thu nhập.
Ảnh: Lữ Phú
Quả bo bo tròn, có đường kính 2-3 cm.
Hạt khô sẽ được thương lái về tận địa phương thu mua với giá 20.000-35.000 đồng mỗi kg để xuất sang Trung Quốc. Theo người dân, hạt bo bo được dùng để làm thức ăn cho ngựa vào mùa đông. Ngoài ra, hạt bo bo còn được tiêu thụ trong nước để làm dược liệu.
Trước khi bán hạt bo bo cho thương lái, nông dân phải gom về nhà để qua các khâu chế biến. Đầu tiên quả bo bo được rửa sạch và cho vào nồi luộc khoảng 15-20 phút trong nước đun sôi, rồi vớt ra để nguội.
Công đoạn tiếp theo là bóc vỏ để lấy hạt, người già và trẻ em đều có thể tham gia.
"Bóc mỗi yến quả sẽ nhận được tiền công từ 3.000 đến 4.000 đồng. Người nào bóc nhanh thì mỗi ngày có thể bóc được vài chục đến cả trăm kg", một người dân cho hay.
Hạt sau khi bóc sẽ được phơi dưới trời nắng trong vài ngày.
Khi thời tiết không thuận lợi, trời không có nắng hoặc mưa thì người dân sấy hạt trên bếp củi.
Ông Ngân Văn Chín - Chủ tịch UBND xã Nậm Nhoóng (huyện Quế Phong) cho hay, toàn xã có hơn 40 hộ trồng với diện tích 115 ha bo bo. Trong đó hộ dân trồng nhiều nhất từ 6-7 ha, mỗi năm cho cho thu nhập khoảng 70-80 triệu đồng.
Hạt bo bo khi được phơi khô.
Đại diện Sở Nông nghiệp Nghệ An cho hay, chi phí trồng và chăm sóc cây bo bo ít hơn nhiều so với nhiều loại cây khác. Với giá bán từ 20.000 đến 40.000 đồng mỗi kg thì đây là cây giúp người dân có thu nhập ổn định.
"Mỗi năm có hàng trăm tấn bo bo được thương lái thu mua, sức tiêu thụ rất tốt, song chúng tôi chưa biết chính xác hạt bo bo được thu mua đưa sang Trung Quốc làm gì", cán bộ Sở Nông nghiệp nói.
Nguyễn Hải - Nguyễn Cường