Theo đánh giá giới chuyên gia, dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A sẽ gây tác động rất lớn đến Vườn quốc gia Cát Tiên - "báu vật" thiên nhiên của Việt Nam. |
Thông tin trên được Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đưa ra tại cuộc họp toàn thể lần thứ 7 thẩm tra báo cáo của Chính phủ về kết quả rà sát quy hoạch, đầu tư xây dựng và vận hành khai thác các công trình thủy điện cuối tuần qua. Báo cáo này sẽ được hoàn thiện để trình Quốc hội vào sáng 30/10.
Qua rà soát quy hoạch, đầu tư xây dựng các dự án thủy điện và vận hành khai thác các công trình thủy điện trên địa bàn cả nước, Chính phủ đã đồng ý loại khỏi quy hoạch 424 dự án; không xem xét đưa vào quy hoạch 172 vị trí tiềm năng; tạm dừng có thời hạn 136 dự án và chỉ cho phép đầu tư sau năm 2015; tiếp tục rà soát, đánh giá 158 dự án. Như vậy, cả nước còn lại 815 dự án; 268 công trình thủy điện đang vận hành; 205 dự án đang thi công xây dựng và dự kiến khai thác từ nay đến 2017.
Theo báo cáo thẩm tra của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, trong năm 2012, thủy điện đã có đóng góp cho hệ thống điện hơn 48% công suất phát điện và gần 44% sản lượng, tham gia chống lũ, hạn và cấp nước sinh hoạt, sản xuất, đóng góp đáng kể cho ngân sách nhà nước.
Tuy nhiên, trong những năm qua, việc lập quy hoạch, xây dựng và khai thác thủy điện phát sinh nhiều vấn đề hạn chế gây bức xúc, lo lắng cho nhân dân khu vực có dự án thủy điện. Nếu tính thêm số các dự án tạm dừng, tiếp tục đánh giá thêm tác động môi trường, kinh tế-xã hội và hiệu quả đầu tư, quy hoạch thủy điện nhỏ sẽ bị điều chỉnh khá nhiều.
Cũng theo báo cáo trên, số lượng các dự án thủy điện nhỏ trong quy hoạch là rất lớn (gần 90%) nhưng đóng góp về tổng công suất của các dự án này không nhiều (khoảng 26%), và tỷ trọng này sẽ thấp hơn nữa nếu một số dự án này bị loại bỏ khỏi quy hoạch.
Theo Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, các dự án, vị trí thủy điện tiềm năng bị đưa ra khỏi quy hoạch vì hai lý do chính là hiệu quả đầu tư thấp, không có nhà đầu tư quan tâm; và tác động xấu đến môi trường và kinh tế-xã hội.
Liên quan đến dự án Đồng Nai 6 và 6A, Ủy ban Khoa học, công nghệ Môi trường yêu cầu báo cáo cần làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước, đồng thời rút kinh nghiệm để hạn chế thất thoát và lãng phí cho người dân, doanh nghiệp và xã hội. Ủy ban cũng nhận thấy cần thiết phải có nghiên cứu, xem xét, sửa đổi quy định về quy trình lập, thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường cho phù hợp.
Sau khi nghe báo cáo của Chính phủ và báo cáo thẩm định của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, phần lớn ý kiến của các đại biểu đồng tình và tập trung vào việc tìm câu trả lời cho câu hỏi trách nhiệm. "Dừng dự án thủy điện thì trách nhiệm của người phê duyệt như thế nào", ông Bùi Nguyên Súy, Phó trưởng ban Dân nguyện của Quốc hội đặt câu hỏi.
Hương Thu