Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật được Chính phủ trình Thường vụ Quốc hội chiều 13/9, bổ sung bốn điều vào Luật năm 2015. Bộ Tư pháp (cơ quan soạn thảo) đề xuất việc chủ trì tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật từ các Uỷ ban của Quốc hội như hiện nay sang Chính phủ.
Đại diện cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định cho biết, đề xuất này được hầu hết thành viên Ủy ban và nhiều đoàn Đại biểu Quốc hội đồng tình. Theo ông, điều chỉnh này giúp các cơ quan soạn thảo, thẩm tra thực hiện đúng, đầy đủ chức năng, tương tự như quy trình lập pháp của nhiều nước trên thế giới.
Hơn nữa, việc "đổi vai" này giúp quá trình soạn thảo dự án luật đảm bảo tính liên tục từ khâu đề xuất chính sách, soạn thảo, trình cho đến giai đoạn giải trình bảo vệ và chỉnh lý, hoàn thiện. Việc thẩm tra của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội vẫn được thực hiện xuyên suốt, đầy đủ, kể cả đối với những chính sách đã thay đổi trong quá trình tiếp thu ý kiến, chỉnh lý, hoàn thiện dự án luật.
Ông Định nêu thực tế, quy định cơ quan của Quốc hội chủ trì tiếp thu, chỉnh lý dẫn đến việc cơ quan soạn thảo cho rằng việc này thuộc trách nhiệm của cơ quan thẩm tra, không phát huy đầy đủ trách nhiệm. Vì vậy, việc "đổi vai" sẽ bảo đảm nguyên tắc soạn thảo đến cùng, thẩm tra đến cùng.
Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định. Ảnh: Trung tâm báo chí Quốc hội |
Đề xuất này lập tức nhận được sự quan tâm đặc biệt của các thành viên Uỷ ban Thường vụ Quốc hội. Phó chủ tịch Phùng Quốc Hiển cho rằng, hiện nay có chuyện cơ quan soạn thảo vì lợi ích cục bộ nên đeo bám quy định nào đó đến cùng. "Vậy khi đổi vai, các Ủy ban của Quốc hội sẽ đứng ngoài lề? Đổi vai thì có quay lại thành lập Hội đồng lập pháp như giai đoạn trước để cơ quan này đứng trung gian, tránh lợi ích cục bộ không?", ông Hiển nêu hàng loạt băn khoăn.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết thêm, trước đây, đề xuất này đã bị Quốc hội bác với những lý do rất thuyết phục, vì mô hình tổ chức quyền lực nhà nước đã được xác định trong Hiến pháp. "Đổi vai thì vai trò của Quốc hội chắc chắn sẽ giảm, rất khó kiểm soát quá trình tiếp thu, chỉnh lý dự án luật", bà Ngân nói.
Bà Ngân nêu thực trạng Chính phủ chậm gửi tài liệu sang Quốc hội và băn khoăn, nếu đổi vai thì không biết một năm làm được mấy luật, rồi "khi làm không được thì Chính phủ lại rút luật ra?". Vì vậy, Chủ tịch Quốc hội đề nghị không đổi vai mà phải tăng cường trách nhiệm phối hợp.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân. Ảnh: Trung tâm báo chí Quốc hội |
Chung quan điểm này, Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đề nghị giữ nguyên như quy định hiện hành. "Đổi vai thì quá trình làm luật còn tốn kém, mất nhiều thời gian hơn nữa", ông Lưu nói.
Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định cho rằng từ "đổi vai" có thể đã làm các thành viên Thường vụ Quốc hội hiểu nhầm nên xin được rút từ này. Ông nói, thực tế, "vai ai người đấy làm", chỉ thay đổi để cơ quan soạn thảo thì tiếp thu, chỉnh lý luôn. "Như vậy chất lượng làm luật vẫn đảm bảo mà Quốc hội vẫn giữ quyền của mình", Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật nói.
Giải thích này không được người điều hành phiên thảo luận - Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đồng tình. Theo ông Lưu, trước đây việc thẩm tra, tiếp thu, chỉnh lý là của cơ quan khác, nay dự luật đề nghị giao cho Chính phủ. Như vậy chính là đổi vai. Ông Lưu đề nghị Thường vụ giơ tay cho ý kiến về đề xuất này để Bộ trưởng Tư pháp Lê Thành Long có căn cứ về báo cáo lại Chính phủ. Kết quả, chỉ có 3/18 thành viên đồng tình.
Bộ trưởng Tư pháp Lê Thành Long tiếp thu ý kiến và cho biết sẽ phối hợp với Ủy ban Pháp luật căn chỉnh thêm. "Nếu được thì chúng tôi sẽ báo cáo Chính phủ trình 2 phương án, phương án 1 là như tờ trình, phương án 2 là theo ý kiến đa số Thường vụ", ông nói.
Phó chủ tịch Uông Chu Lưu nhấn mạnh: "Thường vụ đề nghị giữ như luật hiện hành".
Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 có hiệu lực từ ngày 1/7/2016. Sau ba năm thi hành, số lượng luật, pháp lệnh được ban hành là 44 luật và 1 pháp lệnh. Dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật này sẽ được trình xin ý kiến Quốc hội vào kỳ họp cuối năm 2019.