- Phải chăng do tình trạng ngộ độc thực phẩm từ thuốc bảo vệ thực vật ngày càng gia tăng, nên Cục mới tiến hành đợt tổng kiểm tra?
- Hằng năm, Cục Bảo vệ thực vật đều tổ chức 2 đợt tổng thanh tra, thời gian là trước mỗi vụ sản xuất. Ngoài ra, chúng tôi còn tiến hành kiểm tra thường kỳ. Thực ra, số vụ ngộ độc thực phẩm không tăng mà cái chính là các cơ sở y tế kiểm soát được nên mới đưa ra con số thống kê. Trước kia, dân trí thấp, người sản xuất sử dụng bừa bãi thuốc trừ sâu, số vụ ngộ độc nhiều hơn. Tuy nhiên rất ít người đến các cơ sở chữa bệnh. Có anh nông dân đi phun thuốc về nằm lăn quay, gia đình chỉ nghĩ là say nắng, chứ ai biết là do ngấm thuốc.
- Xin ông cho biết trọng tâm của đợt kiểm tra này?
- Chúng tôi sẽ rà soát lại điều kiện kinh doanh, sản xuất và gia công thuốc bảo vệ thực vật đối với các tổ chức cá nhân đang buôn bán, sang chai, đóng gói thuốc; kiểm tra nhãn sản phẩm và việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật ở một số cơ sở, hộ nông dân trồng rau, chè. Ngoài ra, các loại thuốc nhập lậu, thuốc ngoài danh mục, kém phẩm chất, quá hạn sử dụng, đặc biệt là thuốc chuột nhập từ Trung Quốc cũng sẽ là trọng tâm kiểm tra.
Tất cả các tỉnh thành đều được kiểm tra, đáng chú ý là một số tỉnh thành như: Hà Nội, Hà Tây, Hòa Bình, Hải Phòng, Hải Dương, Hưng Yên, Thái Bình, Nam Định, Nghệ An, Vĩnh Phúc, Thái Nguyên, Bắc Ninh, Lạng Sơn... Đây là những địa bàn có lượng thuốc trôi nổi trên thị trường nhiều, lại đông dân cư.
- Trên thị trường có quá nhiều loại thuốc, liệu Cục Bảo vệ thực vật có quản lý được hết?
- Cục kiểm soát được hết các loại thuốc chính ngạch. Còn các loại thuốc nhập lậu, đi theo con đường tiểu ngạch, hàng xách tay qua biên giới Việt Nam và Trung Quốc thì không thể kiểm soát được. Cũng có những loại hóa chất không biết bên nào quản lý, (là Cục bảo vệ thực vật, Bộ Công nghiệp hay Bộ Y tế) vì không có máy móc phân tích là hóa chất gì, tác dụng ra sao.
- Có khó khăn gì trong công tác kiểm tra, quản lý thuốc bảo vệ thực vật?
- Thứ nhất phải kể đến nhân lực để thực hiện còn quá mỏng. Có những tỉnh như Nghệ An, Thanh Hóa, diện tích đất nông nghiệp lên tới hàng trăm nghìn ha song chỉ có 3 cán bộ. Hơn nữa, thuốc bảo vệ thực vật là loại hàng hóa đặc biệt, có thu giữ cũng không bán được, mà để đấy thì không có kho chứa, gây ô nhiễm. Ngay cả quy trình tiêu hủy thuốc cũng chưa có, hiện phải nhờ Bộ Quốc phòng xử lý. Theo thống kê, các chi cục còn tồn đọng hơn 300 tấn thuốc, chưa có kinh phí, phương tiện để thiêu hủy.
Ngoài ra, chế độ cho cán bộ bảo vệ thực vật chưa thỏa đáng. Các thanh tra viên thường xuyên tiếp xúc với loại hóa chất độc hại, nhưng vẫn chưa được hưởng chế độ bồi dưỡng.
- Mức xử phạt người kinh doanh, sử dụng thuốc cấm, thuốc ngoài danh mục dường như còn quá nhẹ. Ông có ý kiến gì về việc này?
- Đúng là mức xử phạt vẫn chưa đủ mức răn đe. Một người sử dụng thuốc trái phép, không có trong danh mục chỉ bị phạt 200.000 - 800.000 đồng. Tôi nghĩ, để ngăn chặn được nạn thuốc nhập lậu thì hãy coi việc buôn bán thuốc trừ sâu nhập lậu, thuốc cấm lưu hành như là thuốc phiện, bởi nó ảnh hưởng đến sức khỏe của nhiều người dân, có thể còn di hại về sau. Vì thế, các ban ngành cần phối hợp chặt chẽ, đặc biệt là hải quan phải kiểm soát gắt gao các cửa khẩu, không để thuốc nhập lậu lọt vào Việt Nam.
Như Trang (thực hiện)