Ông Nguyễn Tấn Dũng: "Yếu kém trong giao thông đô thị là do điều hành của chính quyền". |
- Thưa Phó thủ tướng, Chính phủ đang báo cáo với Quốc hội về tình hình tai nạn giao thông đường bộ. Ngoài báo cáo, Chính phủ còn có hành động cụ thể nào?
- Thủ tướng Phan Văn Khải nói với tôi là vừa ký ban hành nghị quyết định hướng phát triển giao thông đường bộ trên cả nước. Trong đó đề ra vài chục giải pháp đồng bộ. Sau đó các bộ, ngành sẽ có kế hoạch triển khai cụ thể với mục đích rõ ràng theo từng giai đoạn. Các thành phố, đô thị lớn sẽ có kế hoạch riêng. Việc ngừng đăng ký xe máy chỉ là một trong 21 giải pháp mà Bộ Giao thông kiến nghị. Tất cả thực hiện theo lộ trình, giảm dần phương tiện cá nhân nhưng phải đồng bộ với phát triển phương tiện giao thông công cộng.
- Các biện pháp trước mắt giải quyết vấn nạn giao thông là gì?
- Trước hết là xử lý vấn đề quy hoạch giao thông ở các đô thị. Rất nhiều phương án, từ xe điện trên cao, tàu điện ngầm, tuyến đường riêng cho xe thô sơ... đang được nghiên cứu. Nhưng khả năng tài chính hạn hẹp chỉ đủ đầu tư trước mắt cho xe buýt. Vấn đề cần làm ngay, làm mạnh và liên tục là chấn chỉnh kỷ cương. Không đâu như ở nước ta, đèn đỏ vẫn cứ đi, mà trong đó nhiều người có trình độ. Vi phạm luật như vậy đã ăn sâu, trở thành thói quen của bất cứ ai. Chất lượng phương tiện vận tải cũng phải xem xét lại. Ôtô không đảm bảo an toàn thì không cho lưu hành. Xe máy cũng vậy, công suất lắp ráp của 56 đơn vị hiện tới 4,1 triệu chiếc/năm, nhưng chỉ vài công ty nước ngoài là có bản quyền, đăng ký chất lượng. Vì vậy mới đây Chính phủ có quy định cơ sở lắp ráp phải có sở hữu công nghiệp với sản phẩm và đăng ký chất lượng nghiêm túc.
Về lâu dài, phải tăng diện tích dành cho giao thông, không thể để mức 6% ở Hà Nội và 4% ở TP HCM như hiện nay. Để đạt được tỷ lệ 20% như các nước tiên tiến chắc sẽ phải mất nhiều năm, và có thể phải tính phương án mở rộng đô thị thay cho việc cải tạo các thành phố cũ vốn đã quá tải về dân cư.
- Có ý kiến rằng vấn đề an toàn giao thông liên quan đến nhiều ngành, nên không thể giao cho một mình Bộ trưởng Giao thông, mà phải có một phó thủ tướng chịu trách nhiệm. Phó Thủ tướng nghĩ sao?
- Đây là việc cần cân nhắc. Theo tôi nên để Bộ Giao thông chủ trì, thực hiện trách nhiệm của mình là lo hạ tầng, quy hoạch phương tiện, đào tạo cấp phép lái xe. Các ngành khác phối hợp, như công an kiểm tra, xử phạt, văn hoá thông tin thì tuyên truyền, giáo dục đào tạo không để học sinh 14-15 tuổi của mình cưỡi xe máy như hiện nay...
- Các đô thị lớn không đủ năng lực tài chính để phát triển giao thông cộng cộng. Vậy Chính phủ làm gì để hỗ trợ?
- Chính phủ đã mở cơ chế cho cả TP HCM và Hà Nội lập các doanh nghiệp trong nước phát triển các dự án vận tải công cộng. Trên cơ sở đó ngành tài chính sẽ hỗ trợ vốn. Nhưng cũng cần làm đồng bộ, bởi với diện tích dành cho giao thông đô thị ở Hà Nội là 6% thì có phát triển xe buýt đến đâu cũng chẳng thể hết ùn tắc được. Ngoài ra sẽ có quy chế riêng cho các đô thị lớn.
- Lúc đó Hà Nội và TP HCM sẽ được phân quyền nhiều hơn trong quản lý đô thị?
- Đây là định hướng chung. Chính phủ đang xây dựng và có thể tháng tới sẽ họp bàn về nghị định phân cấp quản lý, bao gồm nhiều mục từ an ninh quốc phòng, giao thông đô thị, đến y tế, con người... Đây có thể coi là đề án đổi mới mạnh mẽ về phân cấp. Sẽ rất phức tạp, bởi kèm với phân cấp là phân quyền, kinh phí, trong đó có quyền về quy hoạch, ngân sách và nhân sự.
Nghĩa Nhân