Nhà báo Seymour M. Hersh. Ảnh: The Independent. |
Một cuộc điều tra do nhà báo Mỹ Seymour M. Hersh công bố trên trang London Review of Books (LRB) cho biết có sự chia rẽ giữa các tướng quân sự hàng đầu Mỹ với giới chính trị gia tại Nhà Trắng trước vấn đề phiến quân Hồi giáo cực đoan ở Syria và Iraq.
Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ (JCS) dường như không ủng hộ quan điểm "(Tổng thống Syria) Bashar al-Assad phải từ chức" của chính quyền Tổng thống Barack Obama. Thay vào đó, họ lựa chọn cung cấp thông tin tình báo và phân tích về phiến quân cho Damascus.
Hoạt động này diễn ra một cách gián tiếp, một cựu cố vấn cấp cao giấu tên cho JCS nói với Hersh.
Một báo cáo mật của Cơ quan Tình báo Quốc phòng (DIA) và JCS hè năm 2013 đánh giá rằng thay thế Tổng thống Assad sẽ tạo ra hỗn loạn ở Syria, biến quốc gia này thành miếng mồi béo bở cho các nhóm Hồi giáo cực đoan.
Nhưng vào thời điểm đó, Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) đã chuyển vũ khí từ các kho ở Libya qua Thổ Nhĩ Kỳ đến Syria suốt hơn một năm. Nó bắt đầu từ khi nhà lãnh đạo Libya Muammar Gaddafi bị giết, theo Hersh. Số vũ khí này được chuyển cho mọi nhóm đối lập với quân đội chính phủ Syria, trong đó có Mặt trận Nusra và Nhà nước Hồi giáo (IS).
Các nhóm được gọi là "phe nổi dậy trung lập" đã "biến mất còn Quân đội Syria Tự do (FSA) chỉ là nhóm ít người đóng quân tại một căn cứ không quân ở Thổ Nhĩ Kỳ", báo cáo cho biết thêm.
Trung tướng Michael Flynn, cựu giám đốc DIA, nhớ lại báo cáo nhận được sự "phản đối mạnh mẽ" từ chính quyền Obama bởi họ "không muốn nghe sự thật".
"Nếu công chúng Mỹ nhìn thấy thông tin tình báo chúng tôi cung cấp hàng ngày, ở mức độ nhạy cảm nhất, họ sẽ rất tức giận", Flynn nói. "JCS tin không nên thay thế ông Assad bằng những kẻ bảo thủ cực đoan".
Trong bối cảnh đó, quân đội Mỹ nhận ra chính sách của ông Obama tất sẽ thất bại. Do đó, Tướng Martin Dempsey, Lầu Năm Góc, được cho là đã quyết định chống lại những kẻ cực đoan mà không dùng "kênh chính trị".
"Đó chỉ là vấn đề quân sự, không phải một âm mưu né Obama để hỗ trợ Assad", nguồn tin nói. "Nếu Assad vẫn nắm quyền thì đó là do ông ấy đủ thông minh để sử dụng tin tình báo và lời khuyên chiến thuật chúng tôi cung cấp hiệu quả".
Hersh cho rằng để đổi lấy thông tin tình báo từ JCS, Damascus phải chấp nhận 4 điều kiện gồm ngăn Hezbollah tấn công Israel, đối thoại với Israel về cao nguyên Golan, đồng ý tiếp nhận "cố vấn quân sự Nga và từ các nước bên ngoài", và cam kết tổ chức bầu cử tự do sau chiến tranh.
Một nguồn tin ở Moscow, Naga, tiết lộ phía Israel đã từ chối bàn về cao nguyên Golan và nói "Assad tiêu đời rồi".
Hersh nhận định quân đội Mỹ đã thành công trong việc cung cấp tin tình báo có chất lượng cho Damascus. Để đối phó với kẻ thù chung như Mặt trận Nusra, IS, tình báo Mỹ cung cấp thông tin cho quân đội bên thứ ba như Đức, Israel và Nga.
"Rõ ràng Assad cần có chiến thuật tình báo và lời khuyên tác chiến tốt hơn", cựu cố vấn cho JCS nói. "Obama không biết. Obama không biết JCS làm gì trong từng trường hợp và mọi tổng thống đều như vậy". Người này cho biết quân đội Mỹ và Syria không liên lạc trực tiếp.
Cựu cố vấn JCS cho rằng chính quyền Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan "đang làm điều tương tự với IS" nhằm phá hoại cân bằng ở Trung Đông, với ý nhắc đến việc Mỹ từng hỗ trợ Mặt trận Nusra suốt nhiều năm. Thổ Nhĩ Kỳ đã không ngăn dòng phiến quân đi qua nước này bởi "Tổng thống Erdogan đang có giấc mộng lớn, hồi sinh Đế chế Ottoman, và không nhận ra khả năng ông có thể thành công".
Lầu Năm Góc hiện chưa có bình luận nào về thông tin từ nhà báo Hersh.
Đây không phải lần đầu ông đưa ra tuyên bố gây tranh cãi liên quan đến chính sách đối ngoại của Mỹ. Hồi đầu năm, Hersh cho rằng Pakistan đã kiểm soát được trùm khủng bố Osama bin Laden và phối hợp với Mỹ để đặc nhiệm nước này có thể triển khai chiến dịch tiêu diệt. Nhà Trắng cùng Lầu Năm Góc đã bác bỏ thông tin này.
Như Tâm