Vụ "xâm phạm lãnh hải" mở đầu cho chiến dịch săn lùng tàu ngầm Nga rầm rộ của Thụy Điển năm 2014 không phải là hậu của một vụ xâm nhập trái phép, mà bắt nguồn từ một phao thu thập dữ liệu hải dương (ODAB) do Viện Khí tượng Thủy văn Thụy Điển (SMHI) triển khai ở biển Baltic, nguồn tin quân sự giấu tên tiết lộ trong phóng sự điều tra được Svenska Dagbladet, một trong những nhật báo lớn nhất Thụy Điển, công bố hôm 16/10.
Thụy Điển bắt đầu chiến dịch quy mô lớn nhằm truy tìm tàu ngầm ở vịnh Kanholmsfjärden hồi tháng 10/2014, sau khi phát hiện tín hiệu mã hóa trên tần số vô tuyến khẩn cấp từng được quân đội Nga sử dụng. Quân đội Thụy Điển lúc đó cho rằng nguồn phát tín hiệu là một tàu ngầm và căn cứ quân sự ở vùng lãnh thổ Kaliningrad của Nga.
Tàu thăm dò MS Fyrbyggaren tiếp cận một phao ODAB. Ảnh: Eurogoos. |
Cuộc truy tìm diễn ra suốt nhiều ngày, sau khi các quan chức Thụy Điển khẳng định một quốc gia đang thực hiện chiến dịch tàu ngầm ngoài khơi nước này. Dù vậy, họ không phát hiện bất kỳ dấu hiệu nào của tàu ngầm Nga, thậm chí không có bằng chứng cho thấy phương tiện như vậy từng xuất hiện trong lãnh hải.
"Chiến dịch tìm kiếm không đem lại kết quả vì chẳng có nước nào xâm phạm vùng biển Thụy Điển", nguồn tin cho biết.
Một trong các phao ODAB ngoài khơi Thụy Điển gặp trục trặc hồi giữa tháng 10/2014, buộc SMHI triển khai tàu MS Fyrbyggaren để sửa chữa. Con tàu phát ra tín hiệu thủy âm được mã hóa để định vị và liên lạc với phao thời tiết. Tín hiệu này bị tàu ngầm đời cũ thuộc lớp Södermanland của hải quân Thụy Điển phát hiện và được coi là bằng chứng rõ ràng nhất về "vụ xâm phạm lãnh hải".
Các phân tích sau đó của Bộ Quốc phòng Thụy Điển cũng đặt nghi vấn với kết luận "tàu ngầm nước ngoài xâm phạm". Dữ liệu thu được trên tàu ngầm lớp Gotland hiện đại hơn cũng bác bỏ giả thuyết này.
Tàu ngầm lớp Södermanland của Thụy Điển. Ảnh: National Interest. |
Chính phủ và quân đội Thụy Điển được báo cáo về sai lầm này hồi tháng 5/2015, khoảng 7 tháng sau khi kết thúc chiến dịch săn tìm tàu ngầm. Quốc hội nước này nhận được thông báo sau đó khoảng 4 tháng. Trong báo cáo bí mật gửi tới chính phủ vào tháng 9/2015, quân đội Thụy Điển vẫn khẳng định "chắc như đinh đóng cột" về một vụ xâm phạm lãnh hải nước này.
Trong khoảng thời gian đó, chính phủ Thụy Điển đã thông qua khoản chi tiêu quốc phòng mới. Lần đầu tiên trong vòng hơn 20 năm, Stockholm quyết định duy trì đà tăng ngân sách quốc phòng từ mức 4,3 tỷ USD năm 2016 lên hơn 5 tỷ USD vào năm 2020.
Quân đội Thụy Điển cũng được bổ sung thêm một tỷ USD cùng nhiều nguồn lực để nâng cao khả năng chống ngầm. Cuối tháng 6/2015, Stockholm đặt mua một tàu ngầm lớp Blekinge tối tân, đồng thời chi 860 triệu USD để nâng cấp hai tàu ngầm lớp Gotland.
Vũ Anh (Theo Svenska Dagbladet)