Giá dầu sẽ tăng tạm thời tăng nếu chiến tranh chống Iraq xảy ra. |
Trong khi đó, những nhà nghiên cứu khác lại cảnh báo tác động tiêu cực sẽ rất lớn, chẳng hạn như tốc độ tăng trưởng giảm, tỷ lệ lạm phát và thất nghiệp cao ở các nước phương Tây.
Trên thực tế, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hôm 6/11 cho biết "bất ổn địa chính trị" là nhân tố chính dẫn tới quyết định cắt giảm lãi suất từ 1,75% xuống còn 1,25%. Khả năng xảy ra chiến tranh khiến các nhà kinh doanh giảm đầu tư, còn người tiêu dùng thì giảm chi tiêu. Thực tế thị trường chứng khoán toàn cầu phản ứng một cách dè chừng trước động thái của Mỹ một phần là do lo ngại về cuộc chiến với Iraq.
Tuy nhiên, trở lại năm 1991, trong cuộc Chiến tranh vùng Vịnh đầu tiên, niềm tin của thị trường và nhà đầu tư đã nhanh chóng phục hồi ngay khi chiến dịch quân sự trên bộ bắt đầu.
Nhiều chuyên gia nhất trí với dự báo của EIU rằng sau khi phục hồi và đạt mức tăng trưởng là 2,7% năm 2002 (so với 2% năm 2001), nền kinh tế thế giới có thể đạt mức 3,6% trong năm 2003. Khả năng bất ổn lớn nhất là ở giá dầu.
Giá dầu khá thấp trong mấy tháng qua, sau khi có tin Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) không hạn chế sản lượng. Giá dầu thô Brent đã giảm 25% so với mức cao nhất (31 USD) hồi tháng 9. Các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Ảrập Xêút cho thấy trong trường hợp Washington tấn công Baghdad, nước cung cấp dầu lớn nhất thế giới vẫn không cắt giảm sản lượng, có nghĩa giá dầu sẽ không tăng vọt.
Theo EIU, giá dầu sẽ tạm thời tăng lên 35-40 USD/ thùng trên thị trường trong vài tuần, nếu chiến tranh xảy ra. Tuy nhiên, một khi Mỹ phát động cuộc chiến nhưng nguồn cung không giảm, thì giá dầu sẽ nhanh chóng trở lại mức bình thường.
Nhóm nghiên cứu EIU ước tính giá dầu tăng trong thời gian vừa qua do lo ngại chiến tranh đã làm tỷ lệ tăng trưởng của các nước công nghiệp phát triển OECD giảm 0,2%.
Song về lâu dài, với việc tái thiết các giếng dầu của Iraq - nước xuất khẩu dầu lớn thứ hai thế giới - sản lượng dầu thế giới sẽ tăng và giá sẽ giảm.
Tuy nhiên, giá dầu sẽ có tác động khác nhau ở các khu vực khác nhau trên thế giới.
Nơi chịu ảnh hưởng ít nhất sẽ là Mỹ vì chính phủ nước này có nguồn dự trữ dầu mỏ rất lớn, và từ lâu đã quan tâm tới việc phát triển các nguồn năng lượng thay thế dầu từ châu Phi và châu Mỹ Latin. Châu Âu và đặc biệt là Nhật Bản sẽ chịu khá nhiều ảnh hưởng do phụ thuộc nhiều hơn vào dầu mỏ Trung Đông. Tuy nhiên, tất cả các nước công nghiệp lớn đã có nhiều biện pháp kể từ cuộc khủng hoảng dầu mỏ trong thập kỷ 70. Và họ không còn phụ thuộc nhiều vào dầu như trước.
Trong khi đó, hầu hết các nước đang phát triển lại không may mắn như vậy. Họ sẽ là người chịu thua thiệt nhiều nhất nếu giá dầu giữ ở mức cao trong nhiều tháng.
Nguyễn Hạnh (theo BBC)