Một chuyên gia pháp y cầm tấm phim X quang chụp răng của nạn nhân sóng thần tại phòng thí nghiệm ở Phuket. |
Chie Machida, phụ nữ Nhật Bản, đeo chiếc khuyên màu hồng ở rốn... Những nét riêng biệt của từng người đã trở thành manh mối quan trọng trong việc xác định những người mất tích có thiệt mạng hay không.
Trên toàn châu Á, rất nhiều thi thể vẫn chưa được nhận dạng. Vì vậy, trong khi các cơ quan cứu trợ đang lao tới những vùng chịu thiên tai để trợ giúp người sống sót, thì những chuyên gia pháp y phân tích những xác chết, tiến hành công việc đau lòng sau mỗi thảm hoạ.
Tại Thái Lan, hơn 300 chuyên gia đến từ 30 nước, trong đó nhiều người đã làm việc trong giai đoạn hậu chiến, sau thiên tai và tấn công khủng bố, tiến hành chiến dịch nhận diện nạn nhân thiên tai (DVI) ở quy mô chưa từng có. Nhưng ngay cả các chuyên gia pháp y dày dạn kinh nghiệm nhất cũng thừa nhận họ bị choáng váng. "Chưa bao giờ chúng tôi phải nhận diện nhiều thi thể đến vậy", Johnie Webb, cố vấn cao cấp của Cơ quan nhận diện lính Mỹ mất tích/thiệt mạng đang giúp Thái Lan, cho biết. "Vụ 11/9 không là gì".
Viện nhận diện thi thể càng khó khăn do chúng bị biến dạng. Vào thời điểm các chuyên gia tới nhà xác, hầu hết xác chết đã bị phân huỷ tới mức khó có thể xác định sắc tộc của họ. Tại chùa Yan Yao, một nhà xác tạm thời gần khu nghỉ bị ảnh hưởng nặng nề nhất Khao Lak, các chuyên gia mặc trang phục bảo hộ và đeo mặt nạ làm việc 18 giờ mỗi ngày, đi qua làn hơi nước bốc lên từ khối carbon dioxit đậm đặc được dùng để bảo quản các thi thể đang phân huỷ. Mỗi thi thể đều được đánh số, theo thông lệ quốc tế. Sau đó, các xác chết được nhận diện bằng mẫu răng, dấu vân tay hoặc kiểm mẫu ADN trước khi công bố với gia đình. Các chuyên gia pháp y chuyên về răng nhổ răng hoặc lấy một phần hàm để kiểm tra trong phòng thí nghiệm. Bác sĩ còn lấy sinh thiết để kiểm tra ADN, vân tay cũng được lấy mẫu. Người nhà những người mất tích cung cấp mẫu ADN của họ dưới dạng máu và các thông tin về nạn nhân.
Những đặc điểm riêng biệt, như nốt ruồi, vết sẹo, hình xăm... cũng có thể đóng vai trò quan trọng trong nhận diện nạn nhân. Tất cả những thông tin này được cho vào máy tính tại Trung tâm Quản lý thông tin DVI tại Phuket, cơ quan đang cố gắng đưa thi thể người thân về cho gia đình. "Đây không phải là khoa học tên lửa", Robert Jensen, Chủ tịch công ty khắc phục hậu quả thảm hoạ Kenyon có trụ sở ở Houston, Mỹ, nói. "Nhưng nó còn khó hơn khoa học tên lửa vì còn có tình cảm con người".
Nhiều người có bạn bè, họ hàng mất tích không thể ngồi đợi trong khi các chuyên gia làm việc. Idan Geva và một số thanh niên bay từ Israel tới Thái Lan để tìm hai người bạn - Aya Shapira, 27 tuổi, và bạn trai Uzi Sagi, 28 tuổi. "Họ đang ở đâu đó tại Khao Lak", Geva nhận định. "Chúng tôi đang tìm manh mối khắp khu vực". Gần như không ăn không ngủ, nhóm của Geva đi tìm bạn ở các danh sách nạn nhân trên trang web dù với tốc độ chậm chạp do quá nhiều người truy cập. Họ cũng kiểm tra hàng trăm thi thể dù cảnh sát Thái Lan cảnh báo hãy tránh xa vì lý do sức khoẻ. "Thật là một cảnh tượng không dễ chịu, nhưng đó là việc phải làm", Geva nói.
Cuối cùng thì họ cũng tìm ra một manh mối. Tại một trung tâm lặn biển ở Khao Lak, tên Sagi và Shapira ở trên danh sách chờ lặn, cùng với tên khu nghỉ và số phòng. Nhóm của Geva cùng các thành viên ZAKA, tổ chức tình nguyện Israel nổi tiếng về thu thập các phần thi thể của các nạn nhân bị khủng bố để chôn cất, đi khắp khu nghỉ bị phá huỷ nhưng chẳng tìm thấy gì hơn. Sagi và Shapira có lẽ đã bị cuốn ra biển. Geva chỉ hy vọng các chuyên gia sẽ nhận diện được hai người trên cơ sở mẫu răng và ADN mà anh mang đến từ Israel.
Với nhiều người sống sót, hy vọng người thân có thể vẫn còn sống gần như đã hết. Vài ngày sau sóng thần, một phụ nữ Thái Lan tên là Somsap Sukdi đi tới văn phòng tỉnh Phuket để dán ảnh người chồng mang quốc tịch Đức Markus Knoesel. Ôm đứa con trai 2 tuổi Jimmy trên tay, Somsat vừa khóc vừa đi tới bảng tin, bóc những tấm ảnh chồng xuống. Thi thể của Knoesel đã được nhận diện từ ngày hôm trước. "Anh ấy không còn mất tích nữa", goá phụ mới 30 tuổi thổn thức.
Nguyễn Hạnh (theo Time)