Judith Miller và Mathew Cooper. |
Vụ chạm trán pháp lý nghiêm trọng nhất giữa chính phủ và giới báo chí trong 30 năm trở lại đây bắt đầu khi hai phóng viên Mathew Cooper của Time cùng với phóng viên Judith Miller của tờ New York Times điều tra vì sao tên của nhân viên CIA Valerie Plame bị tiết lộ năm 2003, sau vụ tranh cãi về các bằng chứng mà chính quyền Bush sử dụng để tiến hành chiến tranh Iraq.
Valery Plame là vợ của cựu đại sứ Mỹ tại Gabon Joe Wilson. Ông từng có bài báo chỉ trích tuyên bố của Tổng thống Bush trong Thông điệp liên bang năm 2003 là Iraq tìm cách mua uranium của Niger. 8 ngày sau đó, Robert Novak, một người chuyên viết các bài bình luận theo tư tưởng bảo thủ, lần đầu tiên công khai việc bà Plame là một nhân viên CIA làm việc về vấn đề vũ khí phá huỷ hàng loạt, dẫn nguồn là “2 quan chức cấp cao trong chính phủ”.
Wilson cho rằng tên của vợ ông đã bị tiết lộ để trả thù cho bài viết của ông. Việc để rò rỉ tên của Plame có thể vi phạm pháp luật liên bang và dẫn tới một cuộc điều tra về việc này. Bản thân Novak không việc gì. Tờ New York Times cho rằng có lẽ ông đã hợp tác với bên điều tra.
Tuy tên của Plame không được tiết lộ cho Cooper và Miller, công tố viên điều tra vụ này lại quan tâm đến hai phóng viên vì các điều tra riêng của họ xoay quanh chủ đề. Hai người đã sa vào một cuộc đấu kéo dài 8 tháng với bên công tố, sau khi họ từ chối tiết lộ các nguồn tin liên quan đến vụ việc. Theo họ, hiến pháp Mỹ bảo vệ quyền tự do báo chí. Toà án tối cao bác bỏ luận điểm của họ và đe doạ sẽ bỏ tù Cooper và Miller.
Trong một tuyên bố hôm qua, chủ bút của Time, Norman Pearlstine, cho biết tạp chí sẽ cung cấp các ghi chép và thông tin về các nguồn tin: “Chính hiến pháp bảo vệ quyền tự do báo chí cũng đòi hỏi người dân phải tuân theo những quyết định cuối cùng của toà án và những phán quyết của toà. Chúng tôi không ở trên luật pháp”.
Các đại diện của cả Cooper và Miller tin rằng việc nộp các ghi chép và tài liệu khác đồng nghĩa với việc hai phóng viên sẽ không phải đưa lời khai trước bồi thẩm đoàn và không còn bị đe doạ bỏ tù. Tuy nhiên, Miller vẫn giữ nguyên quan điểm từ chối tiết lộ nguồn tin. Còn Cooper thì trước đó, hôm thứ tư, đã bày tỏ hy vọng là tạp chí của ông sẽ không nộp các tài liệu như yêu cầu.
Người phụ trách xuất bản tờ New York Times – Arthur Sulzberger Jr, cho biết ông thất vọng với quyết định của Time và rằng nó không có tiền lệ. Ông chỉ ra rằng, năm 1978, một phóng viên của New York Times từng bị tù giam 40 ngày và tờ báo bị phạt nặng khi họ từ chối tiết lộ nguồn tin.
Đây là một trong những cuộc chạm trán pháp lý nghiêm trọng nhất giữa chính phủ và giới báo chí trong 30 năm trở lại đây.
M.C. (theo BBC, AP)