"Nếu các ông không xử lý sự việc, tôi sẽ chấm dứt sự hiện diện của các căn cứ và Thỏa thuận Các lực lượng Thăm viếng (VFA). Tôi đặt ra thời hạn một tháng kể từ bây giờ cho chính phủ Mỹ", Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte hôm qua phát biểu tại một sự kiện ở đảo Leyte.
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte phát biểu tại thành phố Davao hồi tháng 9/2018. Ảnh: Reuters. |
Thỏa thuận VFA được ký kết giữa Washington và Manila hồi năm 1998, cung cấp cơ sở pháp lý cho sự hiện diện của hàng nghìn lính Mỹ luân chuyển tại Philippines, nhằm phục vụ các cuộc tập trận và hoạt động hỗ trợ nhân đạo.
Sự tức giận của Duterte bắt nguồn từ việc Mỹ từ chối cho Thượng nghị sĩ Philippines Ronaldo dela Rosa nhập cảnh. Quan chức cho biết đại sứ quán Mỹ tại Philippines không giải thích lý do visa của ông bị hủy, nhưng tin rằng quyết định này bắt nguồn từ những cáo buộc giết người không qua xét xử trong hơn hai năm ông giữ chức tư lệnh Cảnh sát Quốc gia Philippines.
Dela Rosa, đồng minh chính trị của Duterte, là người dẫn đầu việc thực thi chiến dịch chống ma túy gây tranh cãi của Tổng thống Philippines, khiến hơn 5.000 người chết. Cảnh sát được quyền bắn chết các nghi phạm tại chỗ mà không cần qua xét xử.
Washington là đồng minh quốc phòng lớn nhất của Manila và hàng triệu người dân nước này có người thân là công dân Mỹ. Tuy nhiên, Duterte không che giấu sự khó chịu với Washington và có xu hướng thân thiết với Bắc Kinh.
Tháng trước, Duterte ban lệnh cấm hai thượng nghị sĩ Mỹ Richard Durbin và Patrick Leahy nhập cảnh, sau khi họ đề xuất trước quốc hội Mỹ một điều khoản phản đối vụ truy tố thượng nghị sĩ đối lập Philippines Leila de Lima. Bà là người dẫn dắt cuộc điều tra việc hàng nghìn người bị giết trong chiến dịch chống ma túy của Duterte nhưng sau đó bị chính quyền Duterte truy tố tội buôn ma túy đầu năm 2017.
Ánh Ngọc (Theo Reuters)