Bộ Quốc phòng Singapore hôm 18/1 tuyên bố lựa chọn tiêm kích tàng hình F-35 do Mỹ chế tạo nhằm thay thế cho 60 chiến đấu cơ F-16C/D già cỗi dự kiến bị loại biên sau năm 2030. Bộ trưởng Quốc phòng Singapore Ng Eng Hen cho biết nước này đã mất hơn 5 năm xem xét, đánh giá kỹ lưỡng chi tiết kỹ thuật của F-35 so với các đối thủ từ châu Âu và Trung Quốc để đưa ra quyết định cuối cùng.
Singapore sẽ mua một số máy bay để đánh giá năng lực và độ tương thích trước khi quyết định đặt hàng với số lượng lớn. Nước này và Mỹ đều không tiết lộ phiên bản được lựa chọn, nhưng giới chuyên gia nhận định Singapore có nhiều lý do để mua biến thể F-35B với khả năng cất cánh trên đường băng ngắn và hạ cánh thẳng đứng (STOVL), theo Drive.
"Bản F-35B rất hữu ích với các quốc gia có diện tích nhỏ như Singapore. Nó có thể vận hành ở nhiều đường băng dã chiến hoặc triển khai trên tàu đổ bộ mà nước này dự kiến mua trong tương lai", chuyên gia quân sự Joseph Trevithick nhận xét.
Việc đặt mua phiên bản F-35B hoặc lực lượng hỗn hợp gồm F-35A và F-35B sẽ mang lại lợi ích đáng kể cho Singapore. Nước này chỉ có diện tích khoảng 721 km vuông, không đủ để phân tán lực lượng đề phòng đòn phủ đầu của đối phương. Tính năng STOVL cho phép những chiếc F-35B xuất phát từ đường cao tốc hoặc các căn cứ dã chiến, hạn chế nguy cơ mất khả năng chiến đấu do đường băng tại sân bay quân sự bị phá hủy.
Singapore đã tham gia dự án F-35 của Mỹ với tư cách Thành viên Hợp tác An ninh (SCP) từ năm 2003, cho phép nước này nghiên cứu cấu hình tiêm kích F-35 và đặt hàng phiên bản phù hợp với yêu cầu riêng. Hai nước cũng có quan hệ hợp tác quốc phòng từ lâu, trong đó Singapore đặt mua hàng loạt khí tài hiện đại từ Mỹ như tiêm kích và trực thăng.
Hợp đồng mua F-35 được công bố trong bối cảnh căng thẳng trên Biển Đông gia tăng do hoạt động quân sự hóa phi pháp của Trung Quốc. Dù không phải nước có tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông, Singapore rất coi trọng hòa bình, ổn định ở vùng biển này, bởi hàng hóa đi qua đây mỗi năm lại có vai trò đặc biệt quan trọng với nền kinh tế Singapore. Eo biển Malacca giáp nước này cũng có thể trở thành một điểm nóng khi nổ ra xung đột quân sự tại Đông Nam Á.
Tiêm kích F-35B của thủy quân lục chiến Mỹ. Ảnh: Lockheed Martin. |
Bắc Kinh đang tăng cường năng lực chống tiếp cận/chống xâm nhập khu vực (A2/AD) trên Biển Đông, bao gồm triển khai tên lửa chống hạm và phòng không tầm xa trên các đảo nhân tạo do nước này cải tạo phi pháp. Không quân Trung Quốc từng cho oanh tạc cơ chiến lược H-6K và tiêm kích hạng nặng diễn tập cất hạ cánh trên đường băng ở các đảo nhân tạo, chưa kể tới lực lượng tàu mặt nước và tàu ngầm thường xuyên hiện diện trên Biển Đông.
"Tiêm kích tàng hình sẽ là vũ khí cần thiết cho những quốc gia muốn đối phó với mối đe dọa này", Trevithick đánh giá. Truyền thông Trung Quốc dường như đang hạ thấp vai trò của tiêm kích F-35, đồng thời gọi những nước vận hành mẫu chiến đấu cơ này ở khu vực Thái Bình Dương như Australia, Nhật Bản và Hàn Quốc là "nhóm bạn của F-35 Mỹ".
F-35 được là giải pháp hợp lý cho Singapore, nhất là khi nước này có quan hệ thân thiết với Mỹ và dây chuyền sản xuất F-35 đang hoạt động hết công suất. Phương án mua số lượng nhỏ dùng thử trước khi đặt mua các phi đoàn F-35 cũng cho thấy Singapore muốn dành thời gian nghiên cứu mọi phương án, thay vì nhanh chóng đầu tư vào dòng tiêm kích đắt nhất lịch sử.
Các tiêm kích F-16C/D Block 52+ của Singapore vẫn được đánh giá là có uy lực, liên tục được cải tiến trong những năm qua. Quốc gia này đang nâng cấp các phi đội lên chuẩn F-16V "Viper" hiện đại nhất, giúp chúng duy trì khả năng tác chiến trong thập niên 2030.
Một tiêm kích F-16D Singapore trước chuyến bay huấn luyện năm 2017. Ảnh: RSAF. |
Không quân Singapore dự định thay thế phi đội F-16 bằng F-35, nhưng chưa có kế hoạch loại biên tiêm kích hạng nặng F-15SG, biến thể phát triển từ chiến đấu cơ đa năng F-15E Strike Eagle của Mỹ.
Sự kết hợp giữa F-35 và F-15SG sẽ giúp Singapore tiết kiệm chi phí vận hành, thay vì mức đầu tư khổng lồ cho lực lượng chỉ toàn tiêm kích tàng hình. Khả năng phối hợp giữa hai loại máy bay này cũng mang lại lợi ích không nhỏ trong tác chiến cho Singapore.
"F-15SG có tải trọng vũ khí và tầm bay vượt xa mọi phiên bản F-35. Khi nổ ra xung đột, những chiếc F-35 sẽ chế áp phòng không và không quân đối phương, mở đường cho phi đội F-15SG tấn công. Hệ thống cảm biến và đường truyền dữ liệu tối tân trên F-35 cũng có thể cung cấp tham số mục tiêu cho phi đội F-15SG", Trevithick cho biết.
Israel đang áp dụng mô hình tác chiến này với bộ đôi F-35I và F-15I, trong khi không quân Mỹ cũng xem xét giải pháp tương tự khi lên kế hoạch mua số lượng nhỏ máy bay F-15X.
Chiến đấu cơ đa năng F-15SG trong biên chế không quân Singapore. Ảnh: RSAF. |
Hải quân Singapore đang có kế hoạch thay thế 4 tàu vận tải đổ bộ lớp Endurance bằng chiến hạm trong dự án Tàu tác chiến đa nhiệm liên quân (JMMS) sau năm 2020. Mỗi chiếc JMMS có thể dài 165 m và có lượng giãn nước 14.500 tấn, trang bị sàn đáp dài hết thân tàu, có thể được chỉnh sửa để vận hành tiêm kích F-35B, tương tự kế hoạch hoán cải khu trục hạm trực thăng lớp Izumo của Nhật Bản.
"Những yêu sách chủ quyền phi lý của Trung Quốc trên Biển Đông và nguy cơ xung đột gia tăng có thể thúc đẩy tiến độ đặt mua và biên chế tiêm kích F-35 của Singapore trong vòng 10 năm tới", chuyên gia Trevithick nhận xét.