Người dân đi qua một cửa hàng cầm đồ ở Thượng Hải. (Reuters) |
Hiệu cầm đồ đó đã nhanh chóng đồng ý cho cô vay 1 triệu nhân dân tệ với điều kiện thế chấp tài sản, điều đó giúp cho công ty tư nhân Dong Fang Hua Na trả được nợ và thoát khỏi tình trạng bấp bênh.
“Ngày hôm đó tôi đã cảm thấy rất hạnh phúc bởi vì chúng tôi đã nghĩ rằng họ sẽ không thể nào cho chúng tôi vay tiền nhanh như vậy,” Zheng, nhân viên kế toán của công ty có hơn 100 công nhân, cho biết.
“Vay tiền của ngân hàng rất phức tạp và khó khăn”, cô phàn nàn. “Và thậm chí một vài ngân hàng còn thẳng thắn từ chối nếu bạn vay dưới 1 triệu nhân dân tệ".
Từng bị coi là công cụ của sự bóc lột của tư bản chủ nghĩa, các hiệu cầm đồ giờ mọc lên như nấm kể từ những năm 1980 khi lệnh này được dỡ bỏ sau 40 năm.
Loại hình kinh doanh này đã phát triển bằng việc đáp ứng nhu cầu của các công ty nhỏ và các cá thể qua việc cung cấp các khoản vay ngắn hạn, điều mà các ngân hàng của Trung Quốc thường bỏ qua do chỉ tập trung vào việc cho các công ty lớn của nhà nước vay vốn.
“Rất nhiều công ty nhỏ đã tìm kiếm nguồn tài chính thông qua các hiệu cầm đồ do họ gặp khó khăn khi vay vốn của các ngân hàng”, He Qiang, một nhà kinh tế học tại đại học Tài chính Thương mại nói.
Mặc dù các ngân hàng có đủ khả năng cho vay bất cứ khoản vay nào từ tháng 10 năm 2004, rất nhiều ngân hàng vẫn cho rằng sẽ là quá mạo hiểm nếu không còn được sự ủng hộ của nhà nước.
Xie Bin, giám đốc Học viện Nghiên cứu Tài chính tại Trung tâm Ngiêm cứu Phát triển, bình luận rằng sự bùng nổ của các hiệu cầm đồ cho thấy sự yếu kém của các ngân hàng Trung Quốc khi đánh giá rủi ro và không cung cấp các dịch vụ một cách công bằng cho các công ty nhỏ.
“Các công ty nhỏ phải vay ở các hiệu cầm đồ chỉ khi họ không còn cách nào khác, họ phải trả mức lãi suất rất cao”, Xie cho biết.
Các hiệu cầm đồ tại Bắc kinh thường tính lãi suất 3,2% mỗi tháng cho các khoản vay có thế chấp tài sản và 4,7% mỗi tháng cho các khoản vay khác. Còn ngân hàng cho vay với mức 5,58 % mỗi năm.
Cho vay ở chợ đen
Các công ty vừa và nhỏ với tốc độ phát triển nhanh chóng đang mang lại 75% số việc làm ở Trung Quốc và chiếm gần 60% tổng sản phẩm quốc nội , theo Di Na, một quan chức cao cấp của Uỷ Ban Phát Triển và Cải cách Quốc gia.
Tuy nhiên, nhiều công ty tư nhân đang lâm vào cảnh khó vì chỉ nhận được những khoản vay tín dụng nhỏ kể từ năm 2003 và buộc họ không chỉ phải tìm kiếm nguồn vốn từ các hiệu cầm đồ và cả những người cho vay bất hợp pháp.
Thị trường là rất rộng lớn. Một điều tra của ngân hàng trung ương Trung Quốc ước tính tổng số tiền cho vay trên thị trường ngầm là khoảng 950 tỷ nhân dân tệ (118 tỷ đô la) hay 7% của GDP của Trung Quốc.
Các hình thức vay vốn ngoài ngân hàng, bao gồm vay từ bạn bè và đối tác cho đến đi vay nặng lãi, đang mở rộng tại các trung tâm nhộn nhịp, ví dụ như Ôn Châu thuộc tỉnh Chiết Giang, gần Thượng Hải. Ở các vùng nông thôn cũng vậy, Tổ chức Hợp tác Kinh tế và Phát Triển ước tính khoảng 70% tổng số vốn vay ở nông thôn là qua các kênh ngoài ngân hàng.
Các nguồn cho vay vốn không được kiểm soát này quả là đáng lo ngại và Trung Quốc đã chọn 5 tỉnh để thí nghiệm việc xây dựng các công ty cho vay vốn tư nhân ở các vùng nông thôn.
Sự phát đạt của các hiệu cầm đồ
Được cho là cơ quan tài chính cổ xưa nhất của con người, các hiệu cầm đồ đã tồn tại ít nhất được 2. 000 năm tại Trung Quốc.
Trung Quốc hiện có khoảng hơn 1.000 hiệu cầm đồ, trong đó 500 hiệu được cấp phép chỉ trong năm ngoái. Nhưng so sánh với các công ty môi giới vốn vay ở các nước phát triển, như Cash America International Inc thì nghành kinh doanh này ở Trung Quốc vẫn chỉ là trong giai đoạn trứng nước.
"Các hiệu cầm đồ bổ sung cho ngân hàng vì họ mang lại các nguồn vay đáng tin cậy cho các công ty nhỏ và khát vốn. Đó là lý do họ làm ăn thịnh vượng", Yang Yong, chủ tịch Công ty cầm đồ Huaxi tại trung tâm Bắc Kinh, cho hay.
Huaxi đã cho vay 300 triệu nhân dân tệ năm ngoái và thu lãi ròng 3 triệu nhân dân tệ (370.000 USD). 70% số người vay là các công ty nhỏ.
Nhiều người Trung Quốc chuộc lại những món hàng mà họ đã cầm cố khi có lại tiền, nhưng sau mỗi dịp tết Nguyên đán, rất nhiều người Bắc Kinh đi cầm những món quà mà họ nhận được trong dịp Tết. Ít người trở lại chuộc những món hàng này.
Điều này cũng khiến giới chức lo ngại rằng các hàng cầm đồ sẽ là thỏi nam châm thu hút đồ ăn cắp và hàng giả nên tất cả các cửa hàng cầm đồ tại Bắc Kinh đều được đặt trong sự giám sát nghiêm ngặt của cảnh sát.
Ngọc Sơn (theo Xinhua)