Trong cả hai cuốn sách, các cặp nhân vật chính (Madurer - ông họa sĩ, Mattia - ông ngoại) đều một già một trẻ. Câu chuyện về họ được kể nhẹ nhàng và háo hức kiểu trẻ con, bừng sáng bởi vẻ đẹp tự nhiên của trời đất, đầy triết lý mà lại giản dị. Người đọc không bị bệnh tật hay cái chết ám ảnh. Câu chuyện như làn gió nhẹ tươi mát nhấc bổng lên đưa họ vào cõi thần tiên. Đôi lúc cũng thấy buồn nhưng chỉ man mác như trước một chuyến đi xa.
![]() |
Hai cuốn sách không chỉ dành cho trẻ em. Người lớn hay trẻ nhỏ đều đọc được và say mê theo cái tầng ý nghĩa mà họ hiểu được. Những người đã có kinh nghiệm sẽ thích những triết lý trong sách, trẻ thì say mê với cảnh sắc, trò chơi, thỏa chí tò mò.
Người Việt Nam nói “Tre già, măng mọc”, trong Mattia và ông nhận định tương tự được tác giả thể hiện theo cách riêng. Cứ sau mỗi sự kiện trong chuyến phiêu lưu của hai ông cháu, Mattia lại thấy ông thấp đi, nhỏ lại. Ông thấp đi, nhỏ lại hay nó cao hơn, lớn hơn? Với trẻ con, có thể chúng chưa hiểu tại sao ông cứ bé dần rồi biến mất, nhưng chuyện ấy khiến chúng thấy thích thú. Có thể chúng chưa hiểu ý nghĩa “ông tồn tại trong cháu”, mà chỉ thấy lạ lùng khi Mattia hít một hơi nuốt ông vào người. Với Cây hoa đom đóm, những căn phòng của Madure như là một cái túi khổng lồ, có thể chứa cả đất trời, cây cỏ, biển và núi đang mở rộng về không gian và thay đổi theo thời gian.
![]() |
Đọc Cây hoa đóm đóm hay Mattia và ông, bạn có cảm giác như mở một cuốn từ điển bách khoa toàn thư. Với hai chú bé Mattia và Madure, người họa sĩ già và người ông cũng là những cuốn từ điển bách khoa. Mattia và Madure học được ở ông mình, ở người họa sĩ già nhiều điều, từ cách bắt cá dân dã của trẻ con, cách xác định bờ phải bờ trái của dòng sông, quy luật xa gần đến khái niệm đường chân trời... Cách mô tả hoặc giải thích đơn giản của tác giả đối với những khái niệm trừu tượng cuốn hút người đọc.
“Chuyển giao thế hệ” dường như là ý tưởng bao quát mà Roberto Piumini muốn gởi vào hai cuốn sách. Hai ông già rút ruột truyền lại cho hai cậu bé những gì họ có sau bấy nhiêu năm sống trên đời. Cho đi để tồn tại dưới một hình thức khác có lẽ là ý nghĩa quan trọng nhất mà Roberto Piumini gửi gắm. Ông họa sĩ sau khi dồn tâm sức để cùng với cậu bé Madurer đang hấp hối vì chứng bệnh nan y vẽ cả thế giới trong căn phòng ngủ đã đốt cọ và trở thành ông lão đánh cá. Sau chuyến đi chơi xuất thần, ông ngoại của Mattia biến thành nhỏ tí và tìm được “chỗ tuyệt vời nhất để sống” là cháu mình.
Cây hoa đom đóm và Mattia và ông có tiết tấu chậm rãi, nhưng lôi cuốn khiến người đọc khó dừng. Giọng văn của Roberto Piumini nhẹ và trong trẻo như hơi thở của những em bé, điểm xuyết dăm tiếng cười lảnh lót, đôi tiếng thở dài. Hãy thử đọc một đoạn bất kỳ, kể cả những lúc hai người đàn ông nói chuyện với nhau, bạn sẽ không thể cao giọng được. Một cách rất vô tình, bạn sẽ đọc gần như thầm thì.
Bản tiếng Việt của 2 truyện không sử dụng bìa và minh họa gốc tiếng Italy. Nhiều dịch giả, họa sĩ, biên tập viên, nhân viên thiết kế mỹ thuật, của các nhà xuất bản Trẻ, Thời Đại (Việt Nam), nhà xuất bản EL Edizioni (Italy) đã làm việc cùng Công ty Sách Thương Huyền để cho ra đời bản tiếng Việt của Cây hoa đom đóm, Mattia và ông. Hai truyện được chọn để giới thiệu trong đêm khai mạc Những ngày văn học Italy tại Việt Nam 2011.
Công ty cổ phần sách Thương Huyền tặng độc giả VnExpress.net 10 cuốn truyện Cây hoa đom đóm và 10 cuốn Mattina và ông. Sách được phát hành qua website và nhiều nhà sách lớn trên toàn quốc. Độc giả gửi mail yêu cầu về hộp thư: vanhoa@vnexpress.net hoặc tại đây. Thời gian nhận mail từ ngày 28 đến 31/5. Đề nghị cung cấp đầy đủ thông tin cá nhân: họ tên, địa chỉ cụ thể và số điện thoại để tiện gửi sách qua đường bưu điện. Ban biên tập sẽ lựa chọn 10 độc giả ngẫu nhiên để trao quà tặng. |
K.H.