"Tôi không nghĩ Trung Quốc có thể bảo tôi đi đâu, vào lúc nào", Chủ tịch Hạ viện Mỹ Kevin McCarthy trả lời báo chí bên ngoài Nhà Trắng ngày 1/2, khi phóng viên hỏi về phản ứng sau khi Trung Quốc cảnh báo ông không thăm Đài Loan.
Trang Punchbowl News ngày 23/1 đưa tin Lầu Năm Góc đang chuẩn bị để ông McCarthy thăm đảo Đài Loan. Quá trình thảo luận mới ở "giai đoạn khởi đầu" và các quan chức trong chính quyền Tổng thống Joe Biden kỳ vọng chuyến thăm diễn ra trong mùa xuân.
Trung Quốc ngày 30/1 cảnh báo các quan chức cấp cao Mỹ không thăm Đài Loan, kêu gọi tuân thủ nguyên tắc "Một Trung Quốc" và không có hành động gây tổn hại đến quan hệ song phương, làm xói mòn hòa bình và ổn định hai bờ eo biển Đài Loan.
Du Tích Khôn, đứng đầu viện lập pháp Đài Loan, ngày 1/2 cho rằng Trung Quốc đang phản ứng thái quá với những chuyến thăm hòn đảo của nghị sĩ Mỹ, hoạt động ông mô tả là "rất bình thường". Ông Du đang ở Mỹ dự một hội nghị nhưng không nói ông có gặp giới chức Mỹ hay ông McCarthy hay không.
Đài Loan luôn là vấn đề nóng trong quan hệ Mỹ - Trung những năm gần đây. Trung Quốc coi Đài Loan là một tỉnh chờ thống nhất và tuyên bố sẽ dùng vũ lực nếu cần. Mỹ không thiết lập quan hệ chính thức với Đài Loan, nhưng là bên cung cấp vũ khí chính cho hòn đảo.
Căng thẳng xung quanh Đài Loan leo thang sau khi bà Nancy Pelosi, thành viên đảng Dân chủ, thăm hòn đảo ngày 2-3/8/2022 khi giữ vai trò chủ tịch Hạ viện Mỹ. Ông McCarthy khi đó cũng tuyên bố sẽ thăm Đài Loan nếu đảng Cộng hòa kiểm soát Hạ viện sau cuộc bầu cử giữa kỳ tháng 11/2022.
Trung Quốc phản ứng gay gắt với chuyến thăm của bà Pelosi bằng cách tổ chức các cuộc tập trận bắn đạn thật quy mô lớn chưa từng có quanh Đài Loan và áp lệnh trừng phạt bà Pelosi, đình chỉ hợp tác song phương với Mỹ trên nhiều lĩnh vực quan trọng.
Cơ quan phòng vệ Đài Loan ngày 1/2 cho biết Trung Quốc ngày 31/1 tăng cường hoạt động quân sự quanh hòn đảo. Đài Bắc đã điều chiến đấu cơ, kích hoạt các hệ thống tên lửa để ứng phó sau khi 34 phi cơ và 9 tàu chiến của Bắc Kinh di chuyển gần Đài Loan. Giới phân tích cho rằng đây có thể là lời cảnh báo của Trung Quốc, rằng ông McCarthy không nên lặp lại hành động của bà Pelosi.
Như Tâm (Theo Reuters, Fox News)