Hà Linh -
Thông tin Guenter Grass từng tham gia chiến đấu trong đội quân thiện chiến của Hitler được chính ông đưa ra hôm 12/8 khi giới thiệu về cuốn hồi ký chiến tranh sắp xuất bản của mình - Peeling Onions. Cú sốc mà nhà văn tạo ra vào đúng thời điểm này đã làm dấy lên những nghi ngờ về động cơ của "lời tự thú".
"Thú nhận này được Grass đưa ra vào đúng thời điểm xuất bản cuốn hồi ký khiến người ta cảm thấy, nó mang mùi vị của một chiêu tiếp thị sách", Helmut Boeger - biên tập viên tờ Bild am Sonntag - nhận xét. "Sau khi sự thật này được hé lộ, Grass vẫn là nhà văn vĩ đại nhất của nước Đức đương thời. Nhưng ông đã đánh mất hình ảnh của mình, nếu nhìn từ góc độ đạo đức. Grass có thể không bị khiển trách vì từng là một thành viên của lực lượng SS, nhưng thật khó tha thứ cho ông vì đã ỉm đi sự thật ấy suốt 60 năm qua".
Hellmuth Karasek, nhà phê bình văn học hàng đầu của Đức, cũng cho rằng, không ai đi "xét lại" quá khứ của Grass dù ông có từng chiến đấu vì Hitler. "Bị bắt lính từ khi 17 tuổi và buộc phải phục vụ cho SS sẽ chỉ là một cái lỗi rất nhỏ nếu Grass không giấu mình lâu đến thế", Karasek nói.
 |
|
Grass và vợ tại tiệc chiêu đãi sau lễ trao giải Nobel 1999. Ảnh: Nobelprize. |
Năm 1944, khi mới 17 tuổi, Grass bị gọi vào lực lượng SS nhưng nhanh chóng bị bắt làm tù binh. Sau chiến tranh, ông trở thành nhà hoạt động hòa bình tích cực và là biểu tượng vĩ đại của nước Đức.
"Tôi hoàn toàn có thể nói rằng, Grass đã không tiết lộ sự thật này sớm hơn vì sợ tuột mất giải Nobel. Xin đừng hiểu lầm ý tôi. Grass xứng đáng với giải Nobel Văn học hơn bất cứ nhà văn Đức nào khác. Nhưng bây giờ, mọi thứ cần được nhìn dưới một ánh sáng khác", Hellmuth Karasek bày tỏ.
Grass cho biết, bí mật này đã đè nặng lên trái tim ông suốt hàng chục năm qua. Và đó là một trong những nguyên nhân khiến ông viết cuốn hồi ký này.
Theo tờ Die Welt, Hội Văn bút Czech đang xem xét việc có nên thu hồi giải thưởng Karel Capek mà tổ chức này trao Grass năm 1994 hay không.
Cựu tổng thống Ba Lan Lech Walesa cũng đã lên tiếng yêu cầu Grass từ bỏ tư cách công dân danh dự cho Gdansk (Ba Lan) - thành phố nơi ông sinh ra. "Nếu biết trước Grass từng phục vụ cho Đức quốc xã, ông sẽ không bao giờ được nhận vinh dự đó" (Grass sinh ra ở Ba Lan nhưng về sau chuyển đến sống tại Đức và lấy quốc tịch Đức. Tuy nhiên, ông vẫn được thành phố Gdansk coi là công dân danh dự).
Michael Wolffsohn, nhà sử học hàng đầu của Đức, cũng lên tiếng chỉ trích nhà văn. Ông nói: "Uy tín của Grass, nhìn từ góc độ đạo đức, đã bị suy giảm nghiêm trọng vì sự im lặng ngoan cố này".
Đến nay, mới chỉ có một tiếng nói tỏ ra thông cảm với tác giả Cái trống thiếc. Nhà văn Đức Ralph Giordano cho biết, ông không phê phán Grass.
"Guenter Grass tiết lộ điều đó vào thời điểm này là một điều tốt. Trường hợp của ông đã cho thấy, người ta có thể sa ngã như thế nào khi chỉ mới là một đứa trẻ".
(Nguồn: Reuters)