TS.BS Nguyễn Anh Dũng - Trưởng khoa Phẫu thuật Tim mạch - Lồng ngực, Trung tâm Tim mạch BVĐK Tâm Anh TP HCM cho biết hôm 16/9, bác sĩ đã phẫu thuật bắc cầu chữ Y, khâu nối thành công động mạch chủ bụng bị bít tắc với động mạch đùi hai bên bằng ống ghép mạch máu nhân tạo, cứu bệnh nhân khỏi nguy cơ hoại tử phải cắt bỏ chân. Sau phẫu thuật một ngày, bệnh nhân phục hồi tốt, ăn uống, đi lại bình thường, có thể xuất viện sau 4 ngày.
Bệnh nhân Huỳnh Tấn Lộc (55 tuổi, ngụ quận 1, TP HCM) có bệnh nền mỡ máu cao, axit uric cao, hút thuốc lá nhiều năm. Ông đến trung tâm Chấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM thăm khám vì đi lại khó khăn suốt 2 năm nay. Mỗi lần đi bộ, hai chân ông lại đau cách hồi, triệu chứng tăng nặng.
"Lúc đầu tôi có thể đi bộ 100 m, sau đó chỉ có thể đi 50 m, rồi giảm xuống còn 20 m vì quá đau nhức", ông Lộc nói. Sau khi thực hiện kiểm tra cận lâm sàng, bác sĩ nhận định, nguyên nhân không xuất phát từ hệ thống cơ xương khớp.
Kết quả chụp CT cho thấy bệnh nhân bị tắc hoàn toàn động mạch chủ bụng ngay sau chỗ chia động mạch mạc treo tràng dưới khiến máu tưới xuống hai chân giảm nhiều. Nếu tình trạng này kéo dài sẽ dẫn đến thiếu máu nuôi hai chân, suy giảm chức năng của các tạng trong bụng. Từ đó, nguy cơ hoại tử chi dưới cũng như tắc mạch máu nuôi dưỡng tạng rất cao. Nghiêm trọng hơn, khi tình trạng tắc nghẽn tiến triển nặng, cơn đau nhức có thể gây nhồi máu cơ tim, đột quỵ não.
Ca phẫu thuật diễn ra suốt 5 giờ đồng hồ. Bác sĩ Dũng cho biết, khi mở ổ bụng, toàn bộ động mạch chủ bụng từ dưới chỗ xuất phát của động mạch mạc treo tràng dưới bị bít bởi các mảng xơ vữa. Kết quả này hoàn toàn phù hợp với hình ảnh chụp CT chẩn đoán trước đó.
"Tình trạng xơ vữa động mạch diễn tiến trong thời gian dài làm cho thành mạch máu dày lên và suy yếu nên không thể thông lòng mạch tắc nghẽn. Các bác sĩ bắt buộc phải thay đoạn động mạch đó bằng ống ghép mạch máu nhân tạo", bác sĩ Dũng nói.
Đây là một kỹ thuật phức tạp cần sự phối hợp kỹ năng của phẫu thuật viên, sự hỗ trợ của hệ thống trang thiết bị chuyên biệt. Theo bác sĩ Dũng, bộ dụng cụ mở rộng bụng đa năng phải bộc lộ vùng động mạch bị tắc nghẽn, giữ mô không che lấp vùng cần tiếp cận, không gây tổn thương các tạng. Nhờ đó, phẫu thuật viên phẫu trường rộng khi khâu nối các mạch máu. Lúc này, phẫu thuật viên phải thao tác tỉ mỉ, chính xác, đảm bảo không gây chảy máu, làm yếu thành mạch dẫn đến biến chứng vỡ mạch sau này.
Ngoài ra, quá trình thực hiện cần có dụng cụ hỗ trợ vén, tiếp cận phần sâu sau phúc mạc tại vị trí có động mạch chủ, giúp bác sĩ thao tác chính xác nhất. Đây là bộ thiết bị, kỹ thuật hiện đại hỗ trợ tốt cho các ca phẫu thuật bụng, mạch máu ứng dụng thường quy tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh.
Tắc động mạch chủ bụng có thể xảy ra từ độ tuổi 50 ở nam giới và 55 ở nữ giới. Trường hợp tắc động mạch chủ bụng cấp có thể gây ra cơn đau đột ngột, kéo dài cả khi nghỉ ngơi, da xanh, có thể bị liệt chân, hoại tử chân, nguy cơ tử vong cao. Trong khi đó, tắc động mạch chủ bụng mạn tính có thể gây tắc nghẽn từng đợt ở chân, mông, rối loạn cương dương (hội chứng Leriche), cùng nhiều vị trí khác như động mạch cảnh, động mạch vành, động mạch nuôi não dẫn đến hoại tử các tạng, đột quỵ tim, đột quỵ não, tử vong.
Do đó, nếu xuất hiện triệu chứng đau cách hồi ở chân khi đi bộ, chẳng hạn đầu tiên đi được 300 m, giảm xuống 200 m, về sau chỉ đi khoảng 50 m, 20 m, chân đau nhức, người bệnh nên thăm khám để điều trị sớm.
*Tên nhân vật đã được thay đổi*
Nguyên Phương
Từ ngày 14-20/9, Báo điện tử VnExpress phối hợp cùng Hệ thống BVĐK Tâm Anh tổ chức tuần tư vấn "Chẩn đoán và điều trị bệnh tim mạch chính xác, hiệu quả, an toàn bằng kỹ thuật mới" trên Báo điện tử VnExpress.
Chương trình có sự tham gia của các chuyên gia đầu ngành Hệ thống BVĐK Tâm Anh: PGS.TS.BS Phạm Nguyễn Vinh - Giám đốc Trung tâmTim mạch; PGS.TS.BS Nguyễn Thị Bạch Yến - Trưởng khoa Tim mạch; BS.CKII Huỳnh Ngọc Long - Giám đốc Trung tâm Can thiệp Mạch; TS.BS Nguyễn Anh Dũng - Trưởng khoa Phẫu thuật Tim mạch - Lồng ngực; ThS.BS Nguyễn Minh Trí Viên - Cố vấn Phẫu thuật tim cùng các bác sĩ giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực nội tim mạch, can thiệp mạch, phẫu thuật tim - lồng ngực - mạch máu, siêu âm tim...
Độc giả đặt câu hỏi tại đây để được tư vấn.