Bệnh nhân tự mua thuốc hạ sốt ở nhà uống không bớt, đến khi tình trạng khó thở nặng lên mới vào cơ sở y tế địa phương, được chuyển đến Bệnh viện đa khoa tỉnh Hòa Bình.
Bác sĩ Hoàng Công Tình, Trưởng Khoa Hồi sức tích cực - Chống độc, ngày 7/6 cho biết bệnh nhân nhập viện với biểu hiện Hội chứng suy hô hấp cấp (ARDS), suy gan cấp, sốc nhiễm khuẩn, nguy kịch tính mạng. Bác sĩ kiểm tra phát hiện một vết thương nghi do mò đốt ở vùng bẹn trái, vết thương không gây đau. Dựa vào dấu hiệu lâm sàng, yếu tố dịch tễ, đặc điểm của vết thương, bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị sốt mò.
Bệnh nhân được điều trị hỗ trợ bằng thở máy xâm nhập, dùng thuốc vận mạch và lọc máu liên tục. Ngoài ra, bác sĩ sử dụng kháng sinh đặc hiệu với Rickettsia kết hợp với kháng sinh phổ rộng để điều trị bội nhiễm, nuôi dưỡng qua đường truyền tĩnh mạch.
Sau điều trị, tình trạng của bệnh nhân ổn định, các tạng có dấu hiệu hồi phục. Hiện tại bệnh nhân đã bỏ được máy thở, cắt được thuốc vận mạch, dừng lọc máu liên tục, ăn uống được. Bác sĩ nhận định: "Nếu không được chẩn đoán kịp thời và điều trị kháng sinh đặc hiệu, bệnh sẽ tiến triển nặng hơn, bệnh nhân nguy cơ tử vong".
Bác sĩ điều trị cho bệnh nhân. Ảnh: Bác sĩ cung cấp
Sốt mò là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi khuẩn Rickettsia orientalis (Orientia tsutsugamushi) gây nên, tỷ lệ tử vong cao nếu không được chẩn đoán sớm và điều trị đặc hiệu.
Bệnh có biểu hiện đa dạng, rất dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác, không có xét nghiệm đặc hiệu để chẩn đoán. Sốt, đau đầu, đau mỏi khắp người, vết loét ngoài da do mò đốt (dấu hiệu đặc trưng của sốt mò), phát ban, sưng các hạch, tồn thương đa cơ quan (đặc biệt là phổi, tim, gan...) là dấu hiệu chủ yếu của bệnh. Mọi lứa tuổi đều có thể mắc bệnh nhưng hay gặp ở lứa tuổi lao động. Bệnh có thể gặp rải rác trong năm nhưng hay gặp chủ yếu về mùa mưa và nắng nóng.
Mầm bệnh Rickettsia orientalis có ở trên ấu trùng mò và một số loài vật gặm nhấm, thú nhỏ (chủ yếu là ở chuột, chim, gà, chó), được truyền sang người qua vết đốt của ấu trùng mò (Leptotrombidium). Bệnh không lây từ người sang người. Ấu trùng mò thường sống ở bụi cây, bụi cỏ ẩm ướt, các hang đá hoặc gốc cây nơi có các loài gặm nhấm sinh sống.Biểu hiện trên người khi bị sốt mò: Thời gian ủ bệnh 6-21 ngày (kể từ khi bị ấu trùng mò đốt).
Bệnh nhân thường sốt cao liên tục, kèm theo rét run, đau đầu, đau mỏi người. Vết loét ngoài da do mò đốt lúc đầu là nốt phỏng tiến triển thành hình bầu dục trên nền sẩn đỏ, sau 4-5 ngày vỡ ra thành một nốt kích thước 0,5-2,0 cm, có vẩy đen. Vết loét gặp trong khoảng 80% các trường hợp bệnh, thường ở vùng da mềm nách, bẹn, bộ phận sinh dục, ngực, cổ, bụng, vành tai hoặc một số ít có thể gặp vết loét ở lưng, mi mắt, rốn, mông.
Tổn thương các tạng thường gặp nhất là phổi với tình trạng viêm phổi, tràn dịch màng phổi gây suy hô hấp cấp phải hỗ trợ bằng thở máy. Tiếp đến là gan với tình trạng tổn thương tế bào gan phải hỗ trợ bằng lọc máu liên tục và thay huyết tương. Bệnh nhân có thể bị tụt huyết áp, viêm cơ tim, viêm não, viêm màng não...
Sốt mò nếu không được chẩn đoán sớm và điều trị kháng sinh đặc hiệu thì dễ dẫn đến suy đa tạng và tử vong. Bác sĩ cho biết kháng sinh điều trị sốt mò là những kháng sinh thế hệ cũ, giá thành thấp nhưng rất đặc hiệu với sốt mò. Vì sốt mò không có xét nghiệm đặc hiệu để chẩn đoán xác định, biểu hiện của sốt mò rất giống với các bệnh lý nhiễm khuẩn khác nên dễ nhầm và bỏ sót bệnh, đặc biệt là các trường hợp không tìm được vết mò đốt và bệnh đã ở giai đoạn nặng khi đã có suy đa phủ tạng.
Nhiều trường hợp không cắt nghĩa được nguyên nhân của tình trạng suy đa phủ tạng. Khi đã sử dụng các loại kháng sinh thế hệ mới mà không kiểm soát được tình trạng nhiễm khuẩn, dựa vào yếu tố dịch tễ, bác sĩ có thể điều trị thử theo phác đồ sốt mò. Nếu đúng là sốt mò thì tình trạng nhiễm khuẩn của bệnh nhân cải thiện rất nhanh chóng, đặc biệt là dấu hiệu sốt, sau đó là cải thiện các tạng bị suy.
Để tránh ấu trùng mò đốt, bác sĩ khuyến cáo khi đi vào nương rẫy, đồi núi, mọi người cần mặc quần áo kín, quần áo có tẩm hóa chất chống côn trùng như benzyl benzoate, bôi hóa chất xua côn trùng lên các vùng da hở. Tránh ngồi, nằm, phơi quần áo, đặt balô trên bãi cỏ, gần bờ bụi, gốc cây. Diệt chuột, sử dụng hóa chất diệt côn trùng...