Cơ thể người cần một lượng nhỏ các vitamin và chất khoáng (vi chất dinh dưỡng) để phát triển bình thường. Đại bộ phận các chất này cơ thể không tự tổng hợp được mà do thức ăn cung cấp. Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến thiếu vi chất dinh dưỡng, tình trạng thường gặp nhất là thiếu vitamin A, D, B1, C, K, B12, riboflavin, axit folic và các chất khoáng như iốt, sắt, kẽm, mangan, selen...
Bà Susan Kevork - chuyên gia dinh dưỡng cấp cao phụ trách khu vực châu Á - Thái Bình Dương Tập toàn Nestlé cho biết hiện nay có hơn 2 tỷ người (hơn 30% dân số thế giới) bị thiếu hụt các vitamin và khoáng chất thiết yếu như sắt, vitamin A, iốt và kẽm. Ít nhất một nửa số trẻ em trên toàn thế giới tuổi từ 6 tháng đến 5 tuổi bị thiếu một hoặc nhiều vi chất dinh dưỡng.
Riêng tại Việt Nam, tỷ lệ thiếu sắt ở trẻ em dưới 5 tuổi là 28%, phụ nữ có thai là 33%. Có đến 80% phụ nữ có thai và 69% trẻ em dưới 5 tuổi thiếu kẽm. 24% trẻ dưới 5 tuổi thiếu vitamin A, 84% trẻ độ tuổi đi học thiếu iốt.
"Thiếu vi chất dinh dưỡng còn được gọi là nạn đói tiềm ẩn, dấu hiệu không rõ ràng, nhưng hậu quả rất nghiêm trọng, gây suy giảm tâm thần, sức khỏe kém, năng suất học tập thấp. Trong trường hợp nặng có thể dẫn đến tử vong", bà Susan Kevork lý giải.
Bà Susan Kevork - chuyên gia dinh dưỡng cấp cao phụ trách khu vực châu Á - Thái Bình Dương Tập toàn Nestlé. |
Để phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng, một trong những giải pháp được đưa ra là tăng cường vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm thiết yếu. Giải pháp này được Trung tâm Copenhagen Consensus 2012 xếp loại là một trong những can thiệp có hiệu quả nhất, đồng thời được các tổ chức WHO, WFP, UNICEF, FAO và World Bank khuyến nghị thực hiện để giải quyết tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng.
Theo thống kê của Bộ Y tế, hiện đã có 100 nước trên thế giới bắt buộc bổ sung vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm. Tăng cường acid folic vào các sản phẩm ngũ cốc ăn liền là bắt buộc ở Mỹ, Canada, Costa Rica, Chile và Nam Phi. Vi chất này được Ai Cập, Gana, Indonesia, Kenia, Kazastan, Moroco, Nigieria, Senegan quy định đưa vào bột mì. Vitamin A thêm vào dầu ăn là bắt buộc ở Indonesia, Thái Lan, Thổ Nhĩ Kỳ, Argentina. Philippines bắt buộc bổ sung sắt vào gạo.
Chiến dịch toàn cầu về muối iốt là một ví dụ về thành công của việc tăng cường vi chất dinh dưỡng dựa trên sự hợp tác giữa chính phủ và doanh nghiệp sản xuất. Chỉ trong vòng hơn 10 năm, 2/3 lượng muối của tất cả các nước đang phát triển đã được bổ sung iốt. Nhờ đó, mỗi năm có tới 90 triệu trẻ sơ sinh thoát khỏi nguy cơ thiểu năng trí tuệ do thiếu iốt.
Sau khi việc bổ sung axit folic được quy định là bắt buộc ở Mỹ, Canada và Chi Lê, chỉ trong 5 năm, tỷ lệ trẻ sinh ra bị khuyết tật bẩm sinh nghiêm trọng đã giảm xuống hơn 1/3. Theo tính toán của các nhà kinh tế, khắc phục tình trạng thiếu iốt, vitamin A và sắt có thể nâng cao được chỉ số thông minh (IQ) của cộng đồng tới 10-15 điểm, giảm tử vong bà mẹ khoảng 1/3, giảm tỷ lệ tử vong trẻ sơ sinh xuống 40% và tăng khả năng lao động khoảng 1,5 lần.
Các sản phẩm được tăng cường vi chất dinh dưỡng ngày càng phổ biến. Tăng cường iốt vào muối đã đạt nhiều thành công từ những năm 1999; Viện Dinh dưỡng cũng triển khai tăng cường sắt vào nước mắm trên diện rộng. Tăng cường vitamin A vào dầu ăn; sắt, kẽm, vitamin A vào hạt nêm cũng đang được các công ty thực hiện. Hiện nay đã có nhiều nghiên cứu tăng cường vitamin A, sắt, kẽm vào bánh quy; vi chất vào mì ăn liền, thức ăn bổ sung cho trẻ em... Tại Việt Nam, phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng là mục tiêu của Chiến lược dinh dưỡng quốc gia 2011-2020. Để đẩy lùi "nạn đói tiềm ẩn", việc bổ sung các vi chất vào thực phẩm được là giải pháp quan trọng.
Nestlé Việt Nam là một trong những đơn vị tham gia sản xuất thực phẩm tăng cường vi chất dinh dưỡng với sự hợp tác, giám sát bởi các cơ quan thuộc Bộ Y tế. Ví dụ, hạt nêm Maggi 3 Ngọt bổ sung vi chất sắt là sản phẩm hợp tác với Viện Dinh dưỡng thông qua chương trình "Bổ sung vi chất vào thực phẩm". Công ty cũng sản xuất nước tương Maggi đậu nành bổ sung iốt; bột ăn dặm Cerelac bổ sung vitamin A, C, D...; sữa Lactogen Gold 4 Active Gro tăng cường canxi, vitamin A, C, D, sắt, kẽm... Tính trên toàn cầu, Nestlé đã cung cấp 174 tỷ khẩu phần thực phẩm và đồ uống được bổ sung các vi chất tại 66 quốc gia có tỷ lệ thiếu vi chất dinh dưỡng cao.
Ngoài ra, 100% sản phẩm dành cho trẻ em Việt Nam của Nestlé đều đáp ứng tiêu chí của nền tảng dinh dưỡng, giảm đến 5% đường, 10% muối, 10% chất béo bão hòa (so với các sản phẩm trước đây). Để người dùng có thể nắm rõ thông tin sản phẩm chứa dưỡng chất gì, đáp ứng bao nhiêu % nhu cầu mỗi ngày, công ty còn tiên phong đưa nhãn dinh dưỡng GDA (guideline daily amount) lên bao bì. Toàn cầu có 89,4% thực phẩm và đồ uống của Nestlé có nhãn GDA. Tại Việt Nam, các sản phẩm có nhãn GDA là Milo, Nescafé, Nesvita, Nestea, Maggi, sữa Nestlé.
Nestlé Việt Nam thường xuyên tổ chức các hoạt động thể thao, giải đấu nhằm khuyến khích trẻ em vận động. |
Tập đoàn cũng mang đến chương trình "Nestlé Healthy Kids" với các nội dung thực hiện dự án nghiên cứu dinh dưỡng, liên tục đổi mới, cải tiến sản phẩm phù hợp với nhu cầu trẻ nhỏ, khuyến khích việc xây dựng thói quen có lợi cho sức khỏe trẻ em. Tính đến tháng 10/2018, chương trình đã đến với 60 trường tiểu học. Trên 32.000 học sinh trên 9 tỉnh thành khắp cả nước đã được tiếp thu kiến thức giáo dục về dinh dưỡng, khuyến khích chế độ ăn uống cân bằng, hoạt động thể chất hiệu quả và phong cách sống lành mạnh.
Hoài Nhơn