Chiều 12/12, Quốc hội đã biểu quyết thông qua toàn văn Nghị quyết Sửa đổi bổ sung một số điều của Hiến pháp 1992. Nội dung mới ở 24 điều của hiến pháp sẽ có hiệu lực sau khi Chủ tịch nước Trần Đức Lương ký lệnh công bố Nghị quyết.
Chỉ trong ngày 11/12, Quốc hội đã thảo luận, thông qua được 17/24 điểm sửa đổi Hiến pháp 1992. Ngoài lời nói đầu, được tranh cãi nhiều, phần còn lại được biểu quyết thông qua khá nhanh với trên 2/3 đại biểu tán thành.
Hôm nay (6/12), Quốc hội thảo luận về sửa đổi Hiến pháp. Trong 2 giờ của buổi họp sáng, đã có 11 ý kiến được nêu. Ủy ban Sửa đổi Hiến pháp sẽ tổng hợp nội dung thảo luận này với các phiếu góp ý, nhằm chỉnh lý nội dung dự kiến sửa đổi, trình Quốc hội thông qua vào tuần sau.
Hôm qua (14/11), Ủy ban Thường vụ Quốc hội họp phiên thứ 47 cho ý kiến về sửa đổi Hiến pháp 1992, sửa đổi 3 luật: Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội, Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức Chính phủ. Ngay đầu phiên họp, dự kiến kéo dài 4 ngày, Ủy ban đã thông qua Pháp lệnh Quảng cáo.
Đó là ý kiến của chuyên gia Trần Quang Đạo góp ý sửa đổi Hiến pháp. Theo đó, nếu không sửa đổi pháp luật hiện thời, thì dù giải pháp đưa ra có thông thoáng, vẫn không thể có thị trường đất đai đúng nghĩa. Như vậy, việc mua bán, chuyển nhượng đất đai diễn ra hằng ngày, vẫn nằm trong một thị trường méo mó.
Khác với ý kiến của TS luật học Bùi Xuân Đức, là cần trao quyền chủ động và rõ ràng cho thủ tướng Chính phủ, luật sư Trần Vũ Hải, Giám đốc Công ty Luật Hà Nội, lại cho rằng không cần sửa Điều 123 Hiến pháp 1992 thì Thủ tướng vẫn có thực quyền. Dưới đây là phân tích của hai chuyên gia góp ý cho sửa đổi Hiến pháp 1992.
Đó là ý kiến của TS Phạm Ngọc Anh, Học viện Chính trị quốc gia. Theo ông, sửa đổi Hiến pháp 1992 không thể đưa ra cơ chế nước đôi: cả HĐND lẫn chủ tịch UBND cấp trên (hoặc thủ tướng Chính phủ) có quyền, mà nên định rõ, thống nhất: cấp trên bổ nhiệm cấp dưới và tự chịu trách nhiệm về sự lựa chọn đó.
Chấm dứt phân biệt đối xử giữa các thành phần kinh tế ngay trong Hiến pháp. Nâng lên thành hiến định các nguyên tắc được làm những gì pháp luật không cấm, nguyên tắc tự do sở hữu bị giới hạn bởi dịch quyền... Đó là ý kiến của TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội, về sửa đổi Hiến pháp 1992.
"Việc loại bỏ chức năng kiểm sát chung của VKS ở Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 sẽ tạo ra một khoảng trống quyền lực. Sự thiếu vắng chức năng này, mà không có một cơ chế nào thay thế, sẽ không ngăn chặn được kịp thời những hiện tượng khoanh vùng cát cứ, phép vua thua lệ làng”, Trưởng phòng Xét xử hình sự VKSND TP HCM Trịnh Minh Tân nói.
Theo Dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992, chương TAND và VKSND sẽ được bổ sung thêm quy định xét xử theo thủ tục rút gọn và bỏ chức năng kiểm sát chung của VKS các cấp. Ông Phạm Hưng, Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam, thành viên Ban dự thảo, góp ý kiến về nội dung này.
Hôm 14/9, TAND TP HCM vừa tổ chức hội nghị góp ý cho Dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992. Nhiều đại biểu đồng ý với nội dung dự thảo là bỏ chức năng kiểm sát chung của VKS các cấp. Quan điểm này trái ngược với ý kiến đưa ra trong hội nghị do VKSND Tối cao tổ chức trước đó.
"Tòa hành chính đã được thành lập, nhưng ở trong tình trạng thất nghiệp. Trong khi đó, các cơ quan hành pháp lại quá tải trong công việc giải quyết khiếu nại, tố cáo. Điều đó chứng tỏ hệ thống tư pháp tuy đã có những cải cách, nhưng vẫn còn nhiều bất cập", Phó vụ trưởng Ban Tổ chức Cán bộ Chính phủ Diệp Văn Sơn, nói.
Phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội từ ngày 23 đến 29/8 đã nghe báo dự kiến sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 1992 và kế hoạch công bố lấy ý kiến nhân dân. Ngoài ra, cơ quan thường trực của Quốc hội còn cho ý kiến về Luật Tổ chức Quốc hội và Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội.
Đổi mới tổ chức, hoạt động của HĐND các cấp, nội dung quan trọng trong nghiên cứu sửa đổi Hiến pháp 1992, là chủ đề của cuộc hội thảo ngày 6-8/8 tại TP HCM. Hầu hết các đại biểu làm công tác HĐND đều phản đối ý kiến xóa bỏ cơ cấu này ở cấp huyện.
Mặc dù Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn Yểu nhắc các đại biểu tập trung thảo luận trong phạm vi tờ trình, nhưng khi tranh luận, hầu hết đại biểu đã đi xa hơn. Thời gian tham luận của mỗi vị cũng rất dài, có khi tới 22 phút, làm hạn chế số người được phát biểu. Tuy nhiên, nội dung tranh luận đã làm bật được những bất cập của hệ thống bộ máy nhà nước hiện nay.
“Hiến pháp 1992 có hàng loạt cụm từ như Nhà nước đầu tư, Nhà nước bảo đảm..., tức là Nhà nước tự nhận về mình những việc mà xã hội có thể tự làm. Nhiều tư tưởng mới trong Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư nước ngoài chưa được thể hiện trong Hiến pháp. Hiến pháp như vậy là lạc hậu với luật”, Bộ trưởng Tư pháp Nguyễn Đình Lộc phát biểu trong buổi họp tổ, hôm qua (20/6).
