Người gửi: Lê Bảo Nguyên
Tôi từng là học sinh giỏi, học sinh gương mẫu ở trường có tiếng trong nước với những bài học thuộc lòng trôi chảy. Tôi chưa bao giờ phải quay cóp vì khả năng nhớ tốt của mình. Cách học đó đã theo tôi suốt 12 năm học. Bố mẹ rất tự hào vì đứa con trai giỏi giang. Tôi cũng đã đắm chìm trong vinh quang và tiếp tục nỗ lực bằng cách cố gắng ghi nhớ tất cả bài học, thậm chí có những lúc còn mang quyển từ điển Pháp - Việt để học thuộc lòng.
Nhưng có lẽ do quy luật tự nhiên, để có thể sinh tồn với hàng núi bài vở thuộc lòng mới, tôi cũng quên rất nhanh những bài đã học và thường sau khi thi xong là không còn gì đọng lại.
Nhưng có điều, tôi đã rất chật vật khi bắt đầu học đại học ở một trường nước ngoài. Phương pháp học của họ làm tôi không thể phát huy sở trường "học thuộc lòng" của mình. Họ cho học viên mở tất cả sách vở trong khi kiểm tra với những câu hỏi cần sự tư duy và tổng hợp cao. Họ cho bài về nhà với những câu hỏi mang tính chất nghiên cứu, tìm tòi và sáng tạo.
Tôi đã rất lúng túng trong suốt một năm học đầu... cho đến khi tôi gặp... em, người vợ hiền đảm đang của tôi hiện tại. Em đã nói với tôi một câu làm thay đổi cả cuộc sống của tôi: "Anh ạ, sách vở không phải để học thuộc lòng, mà là để tham khảo. Cái mình cần biết là phương pháp học. Mình cần biết trong mỗi trường hợp cụ thể phải tìm tài liệu gì, ở đâu có và tìm như thế nào, vậy thôi anh".
Tôi đã từ bỏ thói quen học thuộc lòng tất cả mà chỉ ghi nhớ những gì cần thiết và tìm ra phương pháp cho mỗi môn học. Tôi đã không phải là học sinh giỏi giang nhất trong cấp bậc đại học và sau đại học ở nước ngoài nhưng tôi đã có rất nhiều...
Bây giờ, con trai tôi cũng vừa tròn 6 tuổi. Cháu sắp đi học lớp 1, ông bà nội ngoại đang đôn đáo chạy trường, đăng ký cho cháu học lớp luyện chữ, luyện ghép vần... Quả thực, cháu cũng không phụ lòng mong đợi của ông bà. Tháng 9 tới cháu mới vào lớp một mà đã biết đọc, biết viết khiến ông bà nhà tôi rất lấy làm tự hào...
Chắc chắn, cháu nhà tôi cũng như hàng triệu triệu học sinh tiểu học của Việt Nam, cũng sẽ qua những thời kỳ mà chúng tôi đi qua, phải học thuộc những gì mà chúng tôi phải học thuộc. Hàng triệu trẻ em bị cận thị, hàng triệu trẻ em bị bắt học quá tải... Nghĩ đến quả thực xót xa.
Mọi người đều biết và đều nói đến vấn đề giáo dục nước nhà theo một cách kinh điển, như những câu học thuộc lòng. Nhưng phải làm gì, làm như thế nào và ai là người có trách nhiệm trong vấn đề này thì còn là một câu để ngỏ. Mọi việc cũng chỉ dừng ở đó thôi, chúng ta đều đã được giáo dục như thế mà...