Xoay quanh vấn đề đầu rút dần việc đầu tư ra ngoài ngành của các doanh nghiệp nhà nước (DNNN), ông Trần Đình Thiên - Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, hiện tại, câu chuyện bỏ đầu tư ngoài ngành của doanh nghiệp Nhà nước vẫn nóng do vẫn đặt ra do việc hiệu quả đầu tư ngành chính không tốt, không hiệu quả.
Tất nhiên phải hiểu rằng việc đầu tư ra ngoài ngành trước kia của các doanh nghiệp Nhà nước là rất bình thường bởi những doanh nghiệp là kinh doanh và được phép đầu tư ngoài ngành 30%. Trong khi đó, ở nhiều doanh nghiệp việc kinh doanh ngành nghề chính lại liên tục bị lỗ thì họ bỏ ra đầu tư ngoài ngành là hợp lý.
Hiểu theo nghĩ đó thì nhiều khi sự chỉ trích của dư luận xã hội đôi khi là chưa công bằng, bởi họ đang thực hiện đúng luật và chức năng của mình.
- Nhưng luận điểm của các DNNN đưa ra là họ cần tồn tại?
- Họ vẫn có thể tồn tại, nhưng có những việc Nhà nước cần đảm bảo cho họ như: trả lương, cung cấp cho điều kiện hoạt động; đồng thời cần có nguyên tắc Nhà nước phải bảo đảm cho họ để trong lĩnh vực không mang lại hiệu quả kinh tế thì Nhà nước phải bù vào cho họ. Cái này phải quy định rõ ràng.
Dựa trên nguyên tắc đó, những doanh nghiệp này vẫn hưởng lương, lợi ích giống khu vực tư nhân.
Khác biệt ở chỗ là khu vực tư nhân dựa vào đồng vốn của mình, họ làm ra lợi nhuận và nộp thuế để giúp cho doanh nghiệp trong lĩnh vực công có cơ sở để tồn tại bình thường. Chúng ta cũng không nên quá phân biệt.
- Vậy theo ông có khó quá không khi bắt các DNNN phải bỏ đầu tư ngoài ngành và mất thời gian bao lâu để có thể thực hiện tốt việc này?
- Câu chuyện này chắc chắn sẽ không dễ dàng theo cả nghĩa vĩ mô và vi mô của doanh nghiệp. Bởi lẽ, chúng ta mới chuyển sang nền kinh tế thị trường 20 năm, trước 20 năm đó không hề có công nghiệp thương mại mà chỉ có 100% Nhà nước làm tất cả mọi việc.
Ngày đó, Nhà nước không có khái niệm kinh doanh nhưng làm công việc kinh doanh như bây giờ. Còn bây giờ chuyển sang nền kinh thế thị trường thì Nhà nước phải nhường bớt sân cho doanh nghiệp tư nhân để điểm cuối cùng là hoạt động mang tính công ích nhiều hơn và việc kiếm lợi nhuận bình thường thì để cho doanh nghiệp tư nhân làm.
Để làm được điều này cần một quá trình. DNNN không thể ngay lập tức chuyển hẳn sang khu vực công, vì nền kinh tế sẽ sụp đổ và doanh nghiệp tư nhân cũng không đủ sức đảm nhiệm hết những trách nhiệm của DNNN đang nắm giữ...
Và tôi cũng hy vọng tái cơ cấu là bước quyết định để giải quyết, chứ trong thời gian vừa rồi để 25 năm chuyển sang thị trường là quá lâu.
(TTVN)