Cụm từ "ngoại tình" không được quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành.
Theo quy định pháp luật hiện hành, có thể hiểu ngoại tình là hành vi vi phạm chế độ một vợ, một chồng được quy định tại điểm c khoản 2 Điều 5 Luật Hôn nhân và gia đình 2014. Đó là hành vi "người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ".
Theo đó, nếu hai người chỉ có quan hệ "tình cảm vượt giới hạn" mà chưa có quan hệ tình dục, chưa sống chung, chưa kết hôn với người khác giới trong khi đang tồn tại một quan hệ hôn nhân hợp pháp chưa được xem là vi phạm chế độ một vợ một chồng.
Trong trường hợp vi phạm chế độ một vợ, một chồng, tùy tính chất vụ việc, người có hành vi vi phạm có thể bị xử phạt hành chính hoặc xử lý hành chính như sau:
- Về xử phạt hành chính: Theo quy định tại khoản 1 Điều 59 Nghị định số 82/2020/NĐ-CP ngày 15/7/2020 về hành vi vi phạm quy định về kết hôn, ly hôn và vi phạm chế độ hôn nhân một vợ, một chồng sẽ bị phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng.
- Về xử lý hình sự: Người nào đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc người chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng, có vợ thuộc trường hợp tại khoản 1, khoản 2 Điều 182 Bộ luật hình sự 2015 sẽ bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 1 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến tối đa 3 năm.
Đối với Đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức thì ngoài việc bị xử lý theo 2 trường hợp trên, những người này còn bị:
+ Áp dụng một trong các hình thức kỷ luật khiển trách, cải cáo, cách chức hoặc khai trừ khỏi Đảng tùy thuộc vào tính chất nặng nhẹ của vụ việc (Điều 51 Quy định 69-QĐ/TW ngày 06/7/2022 của Ban Chấp hành Trung ương về kỷ luật tổ chức Đảng, Đảng viên vi phạm)
+ Áp dụng một trong các hình thức kỷ luật khiển trách, cảnh cáo, cách chức, buộc thôi việc tùy thuộc vào tính chất nặng nhẹ của vụ việc (Điều 16, 17, 18, 19 Nghị định số 112/2020/NĐ-CP ngày 18/9/2020 về xử lý kỷ luật cán bộ, công chức, viên chức)
Luật sư Phạm Thanh Bình
Công ty Luật Bảo Ngọc, Hà Nội