Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson có cuộc gặp với ngoại trưởng các nước ASEAN đầu tiên hôm qua. Ảnh: Reuters
"Chúng tôi không muốn gây áp lực bởi vì Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson đã nghe từ những người đồng cấp của ông rằng các nước có sự hiểu biết chung về sự cần thiết của tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông", ông Patrick Murphy, Phó trợ lý Ngoại trưởng Mỹ về các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương nói trong cuộc trao đổi với các phóng viên Đông Nam Á qua điện thoại sáng nay.
Ông Murphy trả lời câu hỏi về việc Mỹ sẽ gây áp lực thế nào với Trung Quốc trước các hoạt động quân sự hoá của Bắc Kinh ở Biển Đông. Ông cho biết các nội dung về Biển Đông đã được ông Tillerson và các ngoại trưởng ASEAN trao đổi trong cuộc gặp hôm qua tại Washington.
Trước tình hình Mỹ đang tìm cách phối hợp với Trung Quốc để gia tăng áp lực lên Triều Tiên, có lo ngại rằng Washington đang nhượng bộ Bắc Kinh ở Biển Đông. Tổng thống Mỹ Donald Trump đã khen ngợi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong việc giúp giải quyết căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên. Giới chuyên gia cho rằng thiện chí Tổng thống Mỹ Trump dành cho Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tăng tiến dần qua mỗi lần Triều Tiên phóng tên lửa.
Khẳng định tình hình ở Biển Đông là vấn đề phức tạp, ông Murphy đề cao việc lãnh đạo các nước ASEAN nhắc lại các nguyên tắc đã được đưa ra tại Hội nghị Sunnylands năm ngoái. Khi đó Mỹ và ASEAN đã nêu ra các nguyên tắc đề cập tới việc ứng phó với các vấn đề như quân sự hoá, cải tạo và xây dựng ở Biển Đông.
Phó trợ lý Ngoại trưởng Mỹ cho hay Washington khuyến khích ASEAN đưa ra tiếng nói chung về Biển Đông, cần thảo luận để đưa ra một thoả thuận có tính ràng buộc các nước liên quan.
"Có một câu chuyện lớn hơn ở đây là đưa ra giải pháp cho tranh chấp, áp dụng cho tất cả các nước có yêu sách và cộng đồng quốc tế. Tất cả các nước có quyền và cần đi lại trên Biển Đông", ông Murphy nhấn mạnh, sau khi nhắc đến phán quyết của Toà trọng tài quốc tế đưa ra năm ngoái, áp dụng với Philippines và Trung Quốc.
Trước đó, ông Murphy cho biết Ngoại trưởng Mỹ Tillerson kêu gọi các nước liên quan ở Biển Đông ngừng các hoạt động liên quan đến quân sự hoá, gây gia tăng căng thẳng. Ông Tillerson khẳng định với các ngoại trưởng ASEAN rằng họ có thể tin cậy vào Mỹ trong việc khẳng định các quyền ở Biển Đông tuân theo luật quốc tế.
"Điều Mỹ cam kết là thực hiện các quyền của mình về đi lại trên biển và trên không tự do ở Biển Đông. Việc này quan trọng với chúng tôi, với thế giới vì có lượng hàng hoá lớn đi qua đây, thương mại không thể bị cản trở. Mỹ sẽ bảo đảm các quyền này như chúng tôi đã thực hiện trong quá khứ và sẽ tiếp tục", ông Murphy nói.
Việt Anh