Chủ nhiệm Ủy ban Đôi ngoại quốc hội Vũ Mão. Ảnh: Tuổi Trẻ.
- Ông có cảm nghĩ gì sau phiên biểu quyết của Hạ viện Mỹ?- Quốc hội mỗi nước có những thủ tục, quy trình riêng để quyết định một dự luật nào đó. Theo tôi được biết, sáng nay các nghị sĩ Hạ viện Mỹ bỏ phiếu nhanh bằng cách giơ tay, tỷ lệ chưa đạt. Ngày 15/11, Hạ viện Mỹ sẽ bỏ phiếu kín, chỉ cần quá bán là dự luật được thông qua.
Kết quả bỏ phiếu sáng nay, cá nhân tôi cho là đáng tiếc, bởi Quy chế thương mại bình thường vĩnh viễn không chỉ đem lại lợi ích cho VN mà cả nước Mỹ. Cuối tuần này, Tổng thống Mỹ sẽ sang VN tham dự APEC. Việc Hạ viện Mỹ có thông qua PNTR hay không cho thấy thái độ hành xử của phía Mỹ trong quan hệ với VN thế nào.
Về phần mình, VN muốn quan hệ tốt với Mỹ, công bằng, đúng đắn và hai bên đều có lợi. VN cũng đã tiến hành những công việc cần thiết để có được sự ủng hộ của nhiều nghị sĩ Mỹ.
- Từ nay đến 15/11, Quốc hội VN có hành động gì để vận động thêm sự ủng hộ cho PNTR?
- Chúng tôi sẽ tìm hiểu rõ hơn lý do một số nghị sĩ không bỏ phiếu thuận để có thể giải thích, cung cấp thêm thông tin cho họ hiểu. Một nguyên tắc quan trọng trong đối ngoại là có hiểu nhau thì mọi chuyện sẽ dễ dàng hơn. Những vấn đề họ phản ánh, nếu hợp lý chúng ta có thể tiếp thu. Quốc hội VN đã từng mời một số nghị sĩ sang thăm VN, từ chỗ phản đối PNTR, nhiều người hiểu VN hơn và đã chuyển sang ủng hộ.
Ở đây tôi muốn nói rõ hơn là Hạ viện Mỹ thông qua PNTR cho VN thì dự luật này cũng chưa có hiệu lực, mà còn phải chờ cả Thượng viện thông qua. Quá trình này còn phức tạp hơn bỏ phiếu ở Hạ viện nhiều.
- Ông từng sang Mỹ gặp gỡ nhiều nghị sĩ. Phản ứng của họ ra sao với dự luật PNTR?
- Rất nhiều nghị sĩ ủng hộ việc trao PNTR cho VN và đánh giá rằng việc thông qua dự luật PNTR là bước đi cuối cùng bình thường hóa hoàn toàn quan hệ vì lợi ích chung của cả VN và Mỹ.
Tuy vậy vẫn có những nghị sĩ không đồng tình với lý do nào đó hoặc do tác động từ cử tri tại bang họ đại diện. Những vấn đề họ phản đối chủ yếu liên quan đến chính trị, tôn giáo và nhân quyền.
Có một vấn đề là các nghị sĩ có khu vực đông người Mỹ gốc Việt sinh sống lại không ủng hộ PNTR với VN. Do đó tôi cho rằng cần tăng cường hơn nữa thông tin về VN không chỉ tới nghị sĩ Mỹ mà cả người dân Mỹ, đặc biệt là cộng động người Mỹ gốc Việt để họ hiểu VN hơn và có tác động tới các dân biểu tại khu vực họ sống.
- Tổng thống Mỹ sẽ tới VN cuối tuần này. Vấn đề PNTR được nhắc đến trong các buổi hội đàm với các nhà lãnh đạo VN như thế nào?
- Trong khuôn khổ chuyến công du VN, dự kiến ông Bush sẽ có buổi tiếp kiến với Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng. Vấn đề về PNTR sẽ là một trong những nội dung trao đổi tại cuộc gặp đó. VN sẽ thể hiện thái độ và mong muốn quan hệ thương mại giữa hai nước sớm bình thường hóa trên mọi khía cạnh.
Phong Lan thực hiện