DK1 là cụm dịch vụ Kinh tế - Khoa học - Kỹ thuật được xây dựng dưới dạng các nhà giàn, trên thềm lục địa phía Nam tổ quốc, cách đất liền khoảng 250 - 350 hải lý.
DK là chữ cái đầu viết tắt của cụm từ Dịch vụ - Khoa học kỹ thuật, được hiểu như một công trình phục vụ mục đích dân sự trên biển. Số 1 chỉ những nhà giàn ở vòng ngoài cùng, xa nhất, so với phía gần đất liền hơn là hệ thống DK2 phục vụ dầu khí.
Trên khu vực Biển Đông, Việt Nam xây dựng 7 khu vực nhà giàn. Mỗi nhà giàn là một Trạm Dịch vụ Kinh tế - Khoa học kỹ thuật (DVKT - KHKT), giao Lữ đoàn 171 thuộc Vùng 2 Hải quân quản lý.
Trung tá Lê Văn Chiên, Chính trị viên nhà giàn DK1-2 cho biết, nhà giàn vừa canh giữ chủ quyền biển vừa là ngôi nhà chung của các chiến sĩ vốn quanh năm sống với sóng gió. "Trên nhà giàn, chúng tôi như anh em, cùng ăn ở, làm việc rồi động viên chia sẻ mọi khó khăn", trung tá Chiên nói
Từ ngày 10 đến 15 tháng 6 năm 1989, Bộ Giao thông - Vận tải phối hợp với Bộ Tư lệnh Công binh tiến hành xây dựng xong nhà giàn đầu tiên tại bãi đá ngầm Phúc Tần. Đây là nhà giàn được khảo sát ở vị trí số 3 nên còn được gọi là nhà giàn DK1/3.
Tại mỗi cụm nhà giàn luôn có các tàu Kiểm ngư túc trực, sẵn sàng hỗ trợ các nhà giàn xua đuổi những tàu nước ngoài đến quấy nhiễu.
Dù đối mặt với muôn vàng sóng gió, nằm cô đơn, chênh vênh giữa biển trời nhưng nhà giàn là điểm tựa cho các tàu thuyền ngư dân Việt Nam đánh bắt xa bờ.
Các chiến sĩ thay phiên nhau trực canh gác. Họ thức dậy từ rất sớm, tập thể dục, triển khai công việc trong ngày.
Những người làm nhiệm vụ trên nhà giàn thường trải qua ít nhất 8-9 tháng mới trở về đất liền. Không ít chiến sỹ ở liên tục trên nhà giàn 2-3 năm.
Chiến sĩ Trần Minh Đại, quê Bình Dương, ra nhà giàn thực hiện nhiệm vụ 6 tháng nay. Công việc của anh mỗi ngày là canh gác theo ca, kịp thời phát hiện tàu nước ngoài tiến sát nhà giàn, báo cáo về đất liền kịp thời xử lý tình huống. "Cuộc sống ở đây nhiều khó khăn nhưng đồng đội của tôi luôn đoàn kết. Sống giữa biển khơi canh giữ chủ quyền biển là nhiệm vụ thiêng liêng, đầy ý nghĩa trong quãng đời quân ngũ của tôi", Đại chia sẻ.
Vòng hoa tưởng niệm những người lính từng hy sinh khi bảo vệ nhà giàn được lãnh đạo Vùng 2 Hải quân tổ chức dịp Tết Bính Thân.
Trước đó, tháng 12 năm 1990, cơn bão lớn cấp 12 giật sập nhà giàn DK1/3 làm 3 chiến sĩ hy sinh. Năm 1998, cơn bão Faith có sức gió giật trên cấp 12 khiến nhà giàn Phúc Nguyên 2A bị sóng cuốn trôi, đánh sập. Thêm ba chiến sỹ nữa hy sinh.
Sĩ quan nhà giàn thường thắp hương, nghiêm trang chào trước bàn thờ những người lính đã ngã xuống khi tham gia bảo vệ nhà giàn, chủ quyền biển.
Hiện, nhiều nhà giàn được cải tạo, nâng cấp nên có thể chống chịu được những trận bão lớn, điều kiện sinh hoạt cũng bớt khó khăn hơn.
Duy Trần - Phước Tuấn