Nhiều đời nay người dân xã Tam Phú (Quảng Nam) sống ven sông Tam Kỳ làm nghề cào hến dưới đáy sông. Công việc bắt đầu từ khoảng 1h chiều đến 7h tối.
Dụng cụ gồm cây cào gần một mét, gắn vào túi lưới và nối với cây sào dài khoảng 6 m.
Những người thợ nổ máy cho ghe chạy và thả đồ nghề xuống đáy sông. “Chiếc cào do mình tự chế ra, cách làm này bắt được nhiều hến so với các phương thức đánh bắt khác”, ông Trường Công Đình, xã Tam Phú có thâm niên 30 năm hành nghề nói.
Quá trình cào, nhiều rác sạn cũng bị gom vào túi lưới, người vợ phải nhặt đãi tách lấy hến.
“Bình quân mỗi ngày hai vợ chồng cào được từ 1 đến 2 tạ, cho thu nhập 700 ngàn đồng. Nghề này tuy vất vả nhưng kiếm tiền dễ hơn các nghề khác”, ông Đình nói. Số hến sau đó được đổ buôn cho các cơ sở nấu hến.
Bà Nguyễn Thị Xinh, chủ một lò nấu hến cho biết, trước khi đưa vào nồi, hến phải được rửa sạch. Bình quân mỗi ngày, lò của bà nấu khoảng 5 tấn.
Sau 15 phút trên bếp, hến được vớt ra. “Một tấn hến thu gần 80 kg ruột, vỏ sẽ bán cho những chủ lò nấu vôi”, bà Xinh chia sẻ.
Để tách ruột hến ra khỏi vỏ, quá trình nấu phải đảo liên tục. Làm công việc trong môi trường khói, lửa nóng nực, hơi nước bốc nghi ngút, những lao động này nhận tiền công trên 150 nghìn đồng một ngày.
Hến vớt ra cho vào rổ đặt trong thùng nước đảo liên tục để tách ruột ra khỏi vỏ.
Ruột hến tiếp tục rửa sạch và bán cho thương lái đưa đi tiêu thụ dùng nấu canh; hến xào xúc bánh tráng.
Lò hến của bà Xinh thu hút khoảng 10 lao động, trừ chi phí, mỗi ngày đỏ lửa nấu hến, bà thu lãi từ 500 nghìn đến một triệu đồng.
Đắc Thành