Đền Sái nằm trên đỉnh Thất Diệu Sơn ở thôn Thụy Lôi, xã Thụy Lâm (Đông Anh, Hà Nội). Nơi đây vẫn đang lưu giữ được bản gốc tượng Đức Huyền Thiên Trấn Vũ.
Sự tích bắt nguồn từ việc An Dương Vương xây thành Cổ Loa, được các tiên nữ đêm đêm xuống trần gánh đất đắp hộ, nhưng thần ma gà tác yêu giả tiếng gà gáy sáng làm các tiên cô bỏ cuộc bay về trời, nên đắp mãi chưa xong thành.
Nhờ được thần Huyền Thiên Trấn Vũ ra tay diệt được ma gà trắng núp ở Thất Diệu Sơn nên vua Thục mới xây xong thành Cổ Loa. Thần Trấn Vũ được thờ trên núi Sái một hòn của Thất Diệu Sơn. Vua, chúa nhiều đời sau từng về đây bái yết, nhưng thấy việc đi lại làm hao phí tiền bạc, công sức của nhân dân nên vua ban chiếu cho dân làng làm nghi lễ rước vua giả. Hàng năm, lễ rước "vua sống" lại diễn ra vào 11/1 âm lịch.
Năm nay ông Nguyễn Phú Quý (71 tuổi) đóng vai vua. Ông cho biết “Rất vinh dự, tự hào cho cả dòng họ và gia đình khi được chọn làm Vua”
Người được nhập vai Chúa là ông Lê Quang Bản (69 tuổi). Chúa được vẽ mặt đỏ để phân biệt với vua.
Theo quy định, những người được chọn làm vua, chúa trong năm phải là những vị cao niên, khỏe mạnh; còn đủ song toàn cụ ông, cụ bà; có đức độ và có uy tín trong dân chúng.
Ngoài vua, chúa, còn có bốn vị quan đầu triều tham gia lễ rước.
Quan Trấn Thủ, một trong tứ trụ của triều đình.
Người dân nô nức đi xem cảnh rước vua, chúa giả trên triền đê làng Thuỵ Lâm.
Trong khi rước, thỉnh thoảng nhóm trai tráng khênh kiệu “chúa” lại hô vang rồi chạy để dẹp đường cho “vua”.
Kiệu 'Chúa' còn được tung lên trên đường rước, có lúc tung mạnh quá khiến mũ của 'Chúa' rơi xuống đất.
Ngoài các thanh niên trong làng thì người dân thập phương muốn khiêng kiệu cũng có thể tham gia.
Đám rước kiệu đi trong tiếng nhạc của phường bát âm và tiếng chiêng trống trầm hùng trang nghiêm.
Cuối đường, "Chúa" được rước vào đền Sái nằm trên một gò đất cao. "Vua" cùng 4 vị quan đi thẳng vào đền Thượng để làm ghi lễ.
Giang Huy