Việc sửa đổi này được đề xuất trong điều kiện các doanh nghiệp may, giày da Việt Nam phải cạnh tranh gay gắt khi thực hiện những hợp đồng gia công hàng xuất khẩu. Dự thảo đầu tiên của Luật Sửa đổi Bộ luật Lao động đã đề xuất tăng thời gian làm thêm lên 480 giờ, để giúp cho doanh nghiệp Việt Nam giành phần thắng trong các thương vụ làm ăn. Ngoài ra, theo lời những người ủng hộ việc này, “tăng giờ sẽ giúp công nhân có điều kiện thu nhập thêm khi làm việc ngoài giờ”.
Ý kiến này được đại biểu Nguyễn Hồng Thanh nhắc lại tại phiên họp chiều qua, khi thời gian làm thêm, sau nhiều lần hội thảo tranh cãi, đã được rút xuống còn 300 giờ.
Bà Thanh đưa ra con số thông kê khá sát thực với hoạt động của các doanh nghiệp may mặc và giày da: với quy định hiện hành, tất cả doanh nghiệp ngành này vi phạm luật lao động; còn theo mức dự thảo là làm thêm tối đa 300 giờ/năm thì chỉ có 10% doanh nghiệp đáp ứng được. Bà đề xuất mức 400 giờ/năm, và tính rằng mỗi ngày làm thêm 80-90 phút thì “không có gì đáng lo ngại với sức khỏe người lao động, và thỏa lòng mong muốn của công nhân, bởi đa số họ ở các khu công nghiệp, muốn tận dụng sức thanh xuân để tăng thu nhập”.
Lập luận trên lập tức bị đại biểu Đặng Ngọc Tùng, lãnh đạo công đoàn TP HCM, phản đối: “Chúng tôi biết có công nhân bị chủ ép tăng ca đến 24 giờ đêm, và đi làm về đã bị trấn lột, cưỡng hiếp. Các ông chủ chịu trách nhiệm về việc này, hay gia đình công nhân phải gánh hết?”. Theo ông Tùng, với tỷ lệ thất nghiệp cao như hiện nay, không thể chỉ nghĩ tới việc tăng giờ làm thêm, mà còn phải buộc các ông chủ thuê thêm nhiều nhân công.
“Không thể sau 7 năm ban hành Bộ luật Lao động, quyền lợi của công nhân lại thụt lùi. Tôi mà tán thành mức 300 giờ/năm thì chắc chắn công nhân lao động thành phố sẽ không tín nhiệm tôi nữa”, ông Tùng nói thêm.
Trước những ý kiến gay gắt của các đại biểu, Phó chủ tịch Quốc hội Trương Mỹ Hoa đã đưa ra 3 phương án cho Quốc hội lựa chọn: giữ nguyên mức làm thêm tối đa 200 giờ/năm như luật hiện hành; tăng lên như Dự luật: trường hợp đặc biệt, do Chính phủ quy định sau khi tham khảo ý kiến Tổng liên đoàn lao động, được làm thêm không quá 300 giờ/năm; và 400 giờ/năm như ý kiến của đại biểu Nguyễn Hồng Thanh.
Phương án thứ hai được thông qua với tỷ lệ ủng hộ thấp hiếm thấy, 57,8%.
Nghĩa Nhân