Bản án được tuyên chỉ buộc các bị cáo chịu trách nhiệm về khoản tiền hối lộ 70 triệu đồng. Phần 245 triệu đồng còn lại mà gia đình ông Nguyễn Quang Hòa, (người bị xử tù trong vụ án làm phân bón giả), tố cáo đã chi cho Phạm Ngọc Phú, HĐXX cho rằng không đủ cơ sở để kết luận.
Theo đơn tố cáo của bà Tô Thị Nga (vợ ông Hòa), ngày 15/7/2000, Phú chỉ đạo khám xét khẩn cấp cơ sở 19-8, lập biên bản phạm tội quả tang công ty này sản xuất phân bón giả và bắt tạm giam ông Hòa. Để chạy cho chồng được tự do, Nga đã nhờ anh trai chồng là Nguyễn Văn Quang lo giúp. Bà Nga nêu, qua nhiều lần gặp gỡ, mặc cả, gia đình bà đã chi cho Phú 315 triệu đồng. Việc này, theo hồ sơ vụ án, có nhiều người biết: Lê Bình (phó giám đốc 19-8), Hoàng Văn Viên (trưởng phòng hành chính 19-8), Đỗ Phương Điệm (bạn làm ăn của Hòa), Lân, Quang... Ngoài ra, bà Nga còn có chứng cứ là băng ghi âm cuộc trao đổi giữa Quang và Phú.
Khoản 2 Điều 25 Bộ luật Hình sự (về miễn trách nhiệm hình sự): "Trước khi hành vi phạm tội bị phát giác, người phạm tội đã tự thú, khai rõ sự việc, góp phần có hiệu quả vào việc phát hiện và điều tra tội phạm... thì cũng có thể được miễn trách nhiệm hình sự". |
Thanh tra Bộ Công an đã xác minh và sau đó vụ án hối lộ được giao cho Cơ quan An ninh điều tra Hải Phòng thụ lý. Kết luận điều tra cùng cáo trạng của VKSND thành phố cảng cho rằng chỉ đủ chứng cứ buộc tội Phú nhận hối lộ 70 triệu đồng ngày 21/7/2000. Trong đó, Lân là người cho vay 1 triệu đồng, và Quang là người trực tiếp đưa tiền. Tại tòa, công tố viên Trịnh Khắc Triệu cho rằng bà Nga trực tiếp lo tiền và giao cho Quang, nhưng đã có đơn tố cáo vụ hối lộ nên được miễn truy tố.
Tại phiên tòa, Phú thừa nhận ngay trách nhiệm với khoản tiền 70 triệu đồng. Còn lời khai trong hồ sơ về các đợt nhận tiền khác, bị cáo này phủ nhận. Phú cũng bác bỏ lời khai trước đây rằng có báo cho các thành viên trong Đội Cảnh sát kinh tế biết gia đình Hòa "bồi dưỡng"; và rút lại lời khai trích 15 triệu đồng cho thanh tra của Bộ Công an khi họ xuống xác minh vụ việc này.
Trong lúc đó, lần lượt các nhân chứng Điệm, Viên, Nga cùng bị cáo Quang, Lân khẳng định có đưa tổng cộng 315 triệu đồng cho Phú. Ông Viên mô tả không gian và thời gian khi cùng Quang mang 8.000 USD đến giao cho Phú tại trụ sở Công an quận Kiến An (ngày 16/7/2000). Còn ông Điệm kể lại việc thấy bà Nga đưa cho Quang và Bình 80 triệu đồng gói bằng bao dứa...
Tuy nhiên, lời chứng trên cùng phần bào chữa của luật gia Trần Đình Triển (luật sư của Quang, Lân) không được HĐXX xem xét. Bởi nhân chứng chủ chốt là Lê Bình đã phủ nhận tất cả lời khai trước đó của ông ta với cơ quan điều tra. Lê Bình nói: "Tôi khai vậy là do sức ép của hai cán bộ thanh tra Bộ Công an. Hai người này đã tới nhà tôi hướng dẫn tôi khai báo... Công việc xảy ra đã lâu nên tôi không nhớ rõ". Lời khai tại tòa của 5 nhân chứng là cảnh sát kinh tế Kiến An cũng làm tăng sức nặng của việc Lê Bình phản cung. Họ khẳng định không hề được Phú thông báo và không biết gì về việc gia đình Hòa "bồi dưỡng" tiền khi điều tra vụ án phân bón giả.
Khoản 6 Điều 289 Bộ luật Hình sự (về tội đưa hối lộ): "Người đưa hối lộ... đã chủ động khai báo trước khi bị phát giác, thì có thể được miễn trách nhiệm hình sự". |
Tại phiên tòa, luật gia Triển trình một đơn tố cáo vụ hối lộ của Quang, khi bị cáo này cùng bà Nga lên cơ quan thanh tra của Bộ Công an. Tình tiết này không được nêu trong kết luận điều tra cũng như cáo trạng của VKSND Hải Phòng. "Quang đã tố cáo trước khi vụ hối lộ bị phát giác, do đó anh ta phải được miễn tố", ông Triển bào chữa. Tuy nhiên, công tố viên Triệu cho rằng, đây không thể coi là việc tố giác tội phạm, mà chỉ là tự thú. Nên chỉ có thể coi đó là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.
Trong bản án tuyên chiều nay, thẩm phán chủ tọa Phạm Đức Tuyên nhận định, lời khai của các bị cáo cùng nhân chứng chỉ đủ cơ sở xác minh về khoản tiền 70 triệu đồng. Do đó chỉ có thể xử lý hình sự các bị cáo liên quan đến việc đưa và nhận số tiền này. HĐXX tuyên phạt bị cáo Phú 15 năm tù về tội nhận hối lộ, Quang và Lân lần lượt 8 và 6 năm tù về tội đưa hối lộ. Ý kiến của các luật sư đề nghị miễn truy tố với Quang, Lân, thay đổi tội danh với Phú không được chấp nhận.
Nghĩa Nhân
|