Nạn nhân Nguyễn Tài Long, trú tại phường Kim Mã, Ba Đình, Hà Nội, bị phạt 7 năm tù về tội mua bán ma túy, vào trại Hoàng Tiến ngày 21/5. Long được phân về đội 1, phân trại K1, ở xã Duy Tâm, Kim Môn, Hải Dương.
Theo kết luận ban đầu của cơ quan chức năng, sáng 26/8, trung úy quản giáo chính Nguyễn Trung Kiên phân cho Long và 6 phạm nhân khác đi xay đá. Mọi người làm việc bình thường đến 9h thì Long kêu mệt, xin trung úy Kiên cho nghỉ. Viên quản giáo này cho Long nghỉ 10 phút rồi yêu cầu làm tiếp. Long không làm liền bị Kiên tát ngã, rồi bị đá vào sườn, ngực. Đại úy quản giáo phụ Nguyễn Văn Mạng có mặt tại đó đã dùng gậy tre dài khoảng 70 cm vụt vào phạm nhân. Anh ta cùng Kiên hô hai phạm nhân khác là Tiến và Dũng trói tay, đưa Long vào một ngôi nhà trong bãi xay đá.
Một số phạm nhân ở đó cho biết, lúc bị đánh và trói, Nguyễn Tài Long cãi: "Tôi ốm, lại bị AIDS mấy năm rồi. Cán bộ muốn thì kỷ luật, còn tôi không làm". Trung úy Kiên nghe vậy liên dùng roi cao su quật nhiều nhát vào lưng, đùi Long. 15 phút sau, Kiên lập biên bản việc Long chống đối lao động.
Cơ quan chức năng xác định, từ đó đến chiều, hai quản giáo Kiên, Mạng cùng trung úy cảnh sát bảo vệ Nguyễn Tiến Luận tiếp tục điều hành việc xay đá. Sự việc xảy ra họ không báo cáo với lãnh đạo trại. Đến 16h30', Long kêu mệt, bị giải đi vài bước thì ngã. Trung úy Luận liền túm cổ áo, và lấy chân đè lên ngực Long. Thấy "kẻ chống đối" phản ứng yếu ớt, quản giáo Kiên và Mạng bắt các phạm nhân khác cõng Long về trại. Sau đó, họ báo cáo với lãnh đạo là Long bị cảm nắng và bị các tù phạm khác đánh.
Chiều tối, thấy sức khỏe của Nguyễn Tài Long suy sụp, một phó giám thị trại đã mời bác sĩ xã Duy Tâm tới khám. Đến 18h cùng ngày, Long được đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện Kim Môn, và 9h sáng hôm sau, 27/8, được chuyển lên tuyến trên là Bệnh viện Hải Dương.
Theo một quan chức của VKSND Tối cao, những sự việc xảy ra tại trại Hoàng Tiến cho thấy việc đánh đập, buộc lao động quá sức với các phạm nhân là có hệ thống. Bởi chưa đầy nửa tháng sau khi phạm nhân Long bị đánh thương tích phải đi cấp cứu, ngày 10/9 lại xảy ra việc thiếu úy quản giáo Dương và trung sĩ cảnh sát Bền đánh đến chết phạm nhân Phạm Văn Dũng (người đang thụ án 6 năm tù ở đây). Phải gần một tuần sau khi xảy ra sự việc nghiêm trọng này, Ban giám thị trại Hoàng Tiến mới quay lại xem xét kiểm điểm 3 cán bộ tham gia đánh đập Nguyễn Tài Long. Theo đó, hội đồng kỷ luật đề nghị Cục Quản lý trại giam Bộ Công an (V26) tước danh hiệu công an nhân dân với trung úy Nguyễn Trung Kiên, giáng cấp cho nghỉ chế độ với đại úy Nguyễn Văn Mạng, kỷ luật giáng cấp với trung úy Nguyễn Tiến Luận.
Tiếp đó là đến vụ việc hôm 22/9, phạm nhân Dương Văn Thư, đang thụ hình án 4 năm 6 tháng tù về tội buôn bán ma túy, treo cổ tự tử. Phạm nhân này trong diện được xem xét cho ra tù trước thời hạn đợt Quốc khánh 2/9. Nhưng vì gia đình không chịu hỗ trợ con thi hành phần hình phạt tiền bổ sung, nên anh ta không được đặc xá. Cơ quan chức năng xác định, nguyên nhân chính khiến Thư tự tử là vì bất mãn với sự thiếu quan tâm của gia đình. Tuy nhiên, vấn đề trách nhiệm của trại đang được đặt ra. Vì những thông tin liên quan đến các trường hợp trong diện xét duyệt đặc xá đều được giữ bí mật từ cấp trung ương đến địa phương. Tại sao phạm nhân Thư lại được biết? Trại quản lý thế nào mà để một phạm nhân quẫn bách dẫn đến có hành vi treo cổ tự sát ngay trong phân trại K1?
Năm 2001, tại trại giam Hoàng Tiến cũng từng xảy ra hai trường hợp phạm nhân chết, một được kết luận là chết do AIDS và một được tìm thấy xác trong lò vôi tại khu sản xuất của trại (không rõ nguyên nhân chết). Cả hai vụ việc này đều có đơn khiếu nại của gia đình phạm nhân là con em họ bị dùng nhục hình.
Cho đến nay, vụ án đánh chết phạm nhân Phạm Văn Dũng đã được chuyển sang Cục Điều tra hình sự VKSND Tối cao thụ lý. Còn việc phạm nhân Nguyễn Tài Long bị đánh phải đi cấp cứu trước đó đang được đề nghị khởi tố điều tra về hành vi nhục hình. Cục Điều tra hình sự có thể sẽ tiếp nhận hồ sơ vụ này.
Nghĩa Nhân