 |
|
Tổng thống Mỹ Obama. Ảnh: AFP |
Tại buổi họp báo chung có các nghị sĩ của cả hai đảng hôm qua, tổng thống Mỹ yêu cầu Hạ viện, do Cộng hòa kiểm soát, phải hành động để vượt qua một tình thế được mô tả là "vách đá tài chính", gồm việc tăng thuế kèm với cắt giảm chi tiêu công sẽ bắt đầu từ năm sau.
Câu trả lời của thủ lĩnh phe đa số trong Hạ viện, chủ tịch John Boehner, là không.
Các nhà phân tích tài chính công cảnh báo rằng nếu tổng thống và hạ viện không đạt được thỏa thuận, Mỹ có thể rơi vào suy thoái kinh tế và điều này không khác gì một quả bom hẹn giờ.
Đến cuối năm nay, các chương trình giảm thuế đề ra từ thời tổng thống George W Bush sẽ hết hạn. Cũng thời điểm đó, việc giảm chi cho quốc phòng và các vấn đề quốc nội cũng tự động được thi hành. Như vậy, sức bật của nền kinh tế sẽ bị kéo xuống, và nó không thể có đà để vượt qua "vách đá tài chính" này nếu không lún sâu hơn xuống suy thoái.
Từ lâu ông Obama đã kêu gọi cần tăng thuế đánh vào những người giàu, nhưng các nghị sĩ Cộng hòa không tán thành.
Theo quan điểm của Obama, nếu muốn nước Mỹ trở nên thịnh vượng thì phải suy nghĩ nghiêm túc đến việc giảm thâm hụt ngân sách, phải kết hợp giữa cắt giảm chi tiêu với tăng thu. Và điều đó có nghĩa là cần phải yêu cầu người giàu đóng góp nhiều tiền thuế hơn nữa. Trong khi đó Obama muốn giảm thuế cho tầng lớp trung lưu, và đã nhắc lại điều này rất nhiều lần từ trước khi thắng cử.
Hiện ông Obama có thuận lợi từ việc tái đắc cử. Ông thậm chí còn chỉ ra rằng cả những người không bỏ phiếu cho ông cũng muốn tăng thuế với người giàu. Tổng thống Mỹ kêu gọi tăng thuế đối với những người kiếm được trên 250.000 USD mỗi năm, và yêu cầu giữ nguyên mức đối với 98% số người đóng thuế. Phát ngôn viên Nhà Trắng còn cho biết tổng thống sẽ phủ quyết bất cứ dự luật nào không tăng thuế của những người giàu.
Nếu đôi bên không đạt được thỏa thuận về ngân sách, sẽ xảy ra các hệ quả tồi tệ. Nếu quả bom ngân sách nổ, không chỉ các chính trị gia thiệt hại mà nền kinh tế Mỹ sẽ bổ, và xóa kéo theo các hệ quả khôn lường đối với kinh tế thế giới, theo đánh giá của BBC.
Nhưng phe Cộng hòa nhất quyết chống việc tăng thuế. Ông Boehner lập luận rằng "tăng mức thuế tức là chặn khả năng tạo ra việc làm - điều mà ai cũng muốn có".
Họ cũng muốn cắt giảm chi tiêu của ngân sách liên bang cho các chương trình như bảo hiểm y tế cho người nghèo và già, cũng như chương trình an sinh xã hội qua hưu bổng, thứ mà phe Dân chủ quyết giữ.
Phe Cộng hòa dẫn số liệu của cơ quan ngân sách liên bang mới công bố cho hay nếu gói tăng thuế kèm giảm chi tiêu được thông qua, thâm hụt ngân sách Mỹ sẽ giảm được 503 tỷ USD, nhưng tổng giá trị nền kinh tế sẽ giảm 0,5% và gây mất hàng triệu việc làm.
Quỹ tiền tệ quốc tế đã nhiều lần cảnh báo rằng nếu các nhà lập pháp Mỹ không đạt được thỏa thuận, nền kinh tế thế giới sẽ bị kéo sâu vào tình trạng bấp bênh.
Trong lúc Obama bận rộn với việc tìm nhân sự cho chính phủ mới, phe Cộng hòa bắt đầu cuộc giải phẫu thất bại trong chiến dịch tranh cử của đảng này. Cựu ngoại trưởng Mỹ thời George Bush, bà Condoleezza Rice phân tích rằng đảng Cộng hòa thiếu "tư duy mới" trong các vấn đề như nhập cư và nữ quyền. Bởi Obama giành chiến thắng với một sự chênh lệch rất mỏng về phiếu phổ thông, bà Rice khẳng định đảng Cộng hòa "rõ ràng là đang mất một bộ phận cử tri".
Ánh Dương