Tại tọa đàm tìm giải pháp nâng cao chất lượng môn Lịch sử trong trường phổ thông do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức chiều 18/7, nhiều giáo viên chia sẻ nỗi buồn khi điểm trung bình môn Lịch sử ở kỳ thi THPT quốc gia chỉ là 4,3.
Phổ điểm môn Lịch sử thi THPT quốc gia năm 2019.
Lý giải kết quả dạy và học môn Sử chưa cao, cô Hoàng Thị Lan Hương, Tổ trưởng Lịch sử, Trường THPT Chu Văn An (Hà Nội), cho rằng học sinh không còn hứng thú với môn này nữa và lựa chọn hướng khác như Toán - Văn - Anh theo định hướng từ gia đình hay khả năng của bản thân.
"Thực tế, cách kỳ thi khoảng 2-3 tháng, nhiều phụ huynh mới đến gặp giáo viên nhờ phụ đạo để mong con đủ điểm qua tốt nghiệp. Trước đó, các em chỉ dồn sức cho ba môn xét tuyển đại học", cô Hương nói.
Cô Lê Thu Huyền, giáo viên trường THPT Sơn Tây (Hà Nội) nhận định có sự chênh lệch, không đồng đều giữa chất lượng giáo viên các vùng miền. Sự quan tâm dành cho môn Sử trong mỗi nhà trường cũng chưa thỏa đáng đúng như sứ mệnh, trách nhiệm của môn học.
Ở nhiều trường học, việc bỏ kinh phí đầu tư phòng học bộ môn, phòng thí nghiệm hay phần mềm hỗ trợ giảng dạy cho một số môn học rất dễ dàng, nhưng khi nói đến đầu tư cho môn Lịch sử là cân nhắc.
Theo nhà nghiên cứu lịch sử Vũ Minh Giang, cách học và thi môn Lịch sử hiện nay có độ chênh đáng kể. Người học có độ trễ vì học theo cách cũ trong khi đề thi đổi mới rất nhanh khiến các em chưa thích ứng được. Vì vậy, kết quả môn Lịch sử ở một kỳ thi chưa chắc đã do trình độ học sinh.
GS Giang khẳng định môn Sử rất có sức hấp dẫn, nhưng trong một thời gian dài nó chỉ được dạy theo kiểu ghi nhớ ngày tháng, diễn biến sự kiện khiến học sinh rất sợ vì khó nhớ. Cách dạy nghèo nàn, khô cứng trong khi môn học cần bổ trợ bằng nhiều hình thức sinh động cũng khiến các em không hứng thú.
"Đã đến lúc phải bỏ lối tư duy không sự kiện làm sao thành Sử, đồng thời đổi mới sách khoa với cách trình bày ít chữ nghĩa, để học sinh tự tìm tòi thay vì trói buộc chúng phải nhớ. Phải tính làm sao kiến thức Lịch sử cần cho mọi người, trở thành tiêu chí lựa chọn cán bộ lãnh đạo", ông Giang đưa ra gợi ý nhằm nâng cao vị trí môn Lịch sử.
GS Phạm Hồng Tung, Tổng chủ biên môn Lịch sử trong chương trình giáo dục phổ thông mới, gợi mở nên thay đổi các môn trong tổ hợp tuyển sinh, Lịch sử cần được đưa vào nhiều tổ hợp xét tuyển hơn so với hiện nay. Ví dụ những ngành như Du lịch - Khách sạn cần xét tuyển bằng môn Lịch sử. Khi Lịch sử là một yếu tố quan trọng trong lựa chọn nghề nghiệp, ví trí của môn học sẽ nâng cao hơn.
Nhiều năm phụ trách bộ môn Lịch sử cấp THCS và THPT, ông Xuân Trường, chuyên viên Vụ Giáo dục Trung học (Bộ Giáo dục và Đào tạo) nhấn mạnh cần có một cuộc "cách mạng" trong nhận thức từ các cấp cán bộ quản lý để chỉ đạo sát sao hơn với môn Lịch sử trong nhà trường, tạo động lực cho giáo viên.
Các trường cũng cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào thiết kế bài giảng, tăng tính hấp dẫn; đổi mới mới phương pháp dạy học với định hướng nghề nghiệp của học sinh.
Trước góp ý của các giáo viên, chuyên gia, Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ chỉ đạo các bộ phận liên quan rà soát chương trình môn Lịch sử ở bậc phổ thông ngay trong dịp hè này để sớm loại bỏ bất cập, đẩy mạnh đổi mới phương pháp dạy và học để hạn chế độ vênh giữa học và thi.
Theo Bộ trưởng, đổi mới môn Lịch sử không thể nóng vội mà phải từng bước tạo ra sự nhìn nhận mới, trước hết là từ đội ngũ giáo viên. "Bộ sẽ đưa ra chỉ số đánh giá nhằm nắn chỉnh tư duy của những người quản lý về quan niệm môn chính - môn phụ; các cấp quản lý tuyệt đối không phân biệt môn chính - phụ trong chỉ đạo; giáo viên cũng phải bước qua tâm lý này", ông Nhạ nói.
Xuân Hoa