Gò đất rộng hơn 1,5 ha nằm giữa hồ thủy điện Khe Diên, xã Quế Ninh, (huyện Nông Sơn) hình thành vào năm 2006, khi con sông chạy qua khu vực này được ngăn dòng để làm nhà máy thủy điện.
Ông Mai Văn Hào, 61 tuổi, dựng nhà sống trên gò đất này từ năm 2003, trước khi chủ đầu tư nhà máy thủy điện ngăn dòng sông Nông Sơn. "Đập thủy điện được xây lên, nơi tôi ở trở thành ốc đảo giữa mênh mông nước, nhưng đã sống quen ở đây rồi nên không muốn chuyển đi nữa", ông Hào nói.
Ngôi nhà gỗ ba gian, nằm sát mép nước là nơi ông Hào sinh sống hơn 15 năm qua. Xung quanh nhà ông là những cánh rừng thuộc khu bảo tồn loài và sinh cảnh voi huyện Nông Sơn (khu bảo tồn).
Ông Mai Văn Dưỡng - Phó giám đốc Ban quản lý khu bảo tồn, cho biết trước đây lực lượng chức năng thường xuyên truy quét, xử lý tháo dỡ các lán trại dựng trái phép trong khu bảo tồn. Tuy nhiên, "ông Mai Văn Hào là trường hợp đặc biệt, do ông đã cư trú tại đây trước khi Ban quản lý được thành lập và có sự hợp tác tốt với chính quyền địa phương trong việc bảo vệ rừng".
Ông Mai Văn Hào quê ở huyện Đại Từ (tỉnh Thái Nguyên) di cư vào huyện Phước Sơn (tỉnh Quảng Nam) khai thác vàng năm 1999. Ở quê ông có vợ và ba người con. Sau nhiều năm khai thác vàng không thành công, ông tính về quê nhưng gặp chuyện buồn gia đình nên ông quyết định ở lại Quảng Nam. Theo chân một người bạn, ông đến xã Quế Ninh (huyện Nông Sơn) dựng lều bên sườn núi giăng câu, thả lưới bắt cá, sống một mình biệt lập với thế giới bên ngoài.
Gò đất nơi ông Hào sinh sống cách đường Đông Trường Sơn gần một km song chỉ có thể đi lại chỉ bằng ghe. Trong năm có hai tháng nước cạn, ông có thể đi ra ngoài bằng đường bộ khoảng 2 km ven lòng hồ.
Lãnh đạo Ban quản lý khu bảo tồn Nông Sơn xác nhận, ông Hào làm nghề đánh cá để mưu sinh, cuộc sống hàng ngày không làm ảnh hưởng đến rừng của khu bảo tồn. "Lâu nay Ban quản lý chưa thành lập được trạm chốt trên lòng hồ, nên chúng tôi nhờ ông Hào trông coi ghe để tuần tra. Ngoài ra, khi phát hiện ai đến xâm hại rừng, ông Hào đều thông tin ngay cho lực lượng chức năng vào xử lý", ông Mai Văn Dưỡng nói.
Ba năm trước, ông Hào kết thân với bà Mai Thị Ba, 56 tuổi, rồi rủ về sống cùng cho "vui cửa, vui nhà". Trên gò đất chỉ một điểm có sóng điện thoại, nên hai người phải treo điện thoại trong hộp ngay tại điểm này để bắt sóng.
Hàng ngày ông Hào chèo ghe ra lòng hồ thả lưới bắt cá chình. "Nhiều hôm may mắn có thể kiếm tiền triệu từ nghề câu cá chình", ông nói.
Ông Hào và bà Ba nuôi đàn gà để bổ sung thêm thực phẩm. Mỗi tháng một, hai lần ông Hào ra ngoài để mua nước mắm, muối, rau xanh.
Đêm xuống, không có điện lưới nên ông Hào chạy máy nổ phát điện thắp sáng ngôi nhà.
Buổi tối bình yên trong ngôi nhà nhỏ giữa ốc đảo. "Mấy năm gần đây, các con ở quê thành đạt bảo tôi về nhưng tôi từ chối vì đã quen cuộc sống giữa lòng hồ", ông Hào chia sẻ và cho hay sẽ ở đây đến khi nào Ban quản lý khu bảo tồn cho phép.
"Sau này nếu phải dọn nhà lên bờ thì tôi cũng chỉ sống ở gần khu vực này", ông nói.
Cuộc sống giữa lòng hồ thủy điện. Video: Đắc Thành.