 |
|
Nhiều doanh nghiệp lo ngại thất mùa điều nên ra sức thu mua đẩy giá tăng. (Agroviet) |
Trong khi đó, thị trường điều thế giới như trêu ngươi giới kinh doanh trong nước, khi giá ký kết hợp đồng liên tục giảm. Hiện tại, sau khi chế biến, hạt điều nhân W320, loại có chất lượng tốt nhất, được khách hàng nước ngoài chịu mua ở mức 3,7-3,8 USD/kg, tương đương hơn 60.000 đồng/kg, tức giảm 0,68 USD/kg so với thời điểm giá cùng loại xuống thấp nhất trong năm 2005.
Phó chủ tịch Hiệp hội cây điều Việt Nam Nguyễn Thái Học cho rằng, với giá thu mua điều thô hiện nay 9.700 đồng/kg tại Bình Phước thì sau chế biến, giá vốn tại nhà máy đã lên đến 3,7 USD/kg, chưa kể các chi phí cộng thêm khác. Như vậy, với giá xuất khẩu như trên, doanh nghiệp phải chịu lỗ 20-30 cent/kg, tương ứng khoảng 5.000 đồng. Theo ông Học, nếu giá thu mua điều nguyên liệu thô còn tiếp tục tăng nữa thì các công ty chế biến xuất khẩu hạt điều chỉ có nước tự đào hố để chôn mình, vì chắc chắn sẽ phá sản.
Mua đắt bán rẻ
Phân tích lý do giá xuất khẩu trên thế giới giảm nhưng điều thô trong nước liên tục tăng giá, Giám đốc Công ty kinh doanh chế biến và xuất khẩu hạt điều Mỹ Lệ, bà Phạm Thị Mỹ Lệ bức xúc nói: "Việc một số công ty mua phá giá đã đẩy thị trường lên cao". Bà Lệ cũng cho rằng, cách thu gom vô tội vạ và đẩy giá cao liên tục của giới kinh doanh đã làm ảnh hưởng đến chất lượng điều thô.
Theo bà Lệ, nếu trước đây các công ty thu mua rất khắt khe với vấn đề tạp chất trong điều, thì nay tỏ ra dễ tính hơn, rồi tỷ lệ điều nổi 20-30% (trước chỉ 14-15%), điều cháy, rác... cũng được mua tất. Do đó, khi qua chế biến khô thì tỷ lệ điều tinh còn lại thấp, khiến doanh nghiệp lại một bước nữa phải chịu lỗ.
Năm ngoái, khi giá điều thô chỉ mới ở mức 12.000 đồng/kg, thấy trước viễn cảnh bị lỗ, các thành viên Hiệp hội điều Việt Nam đã thống nhất với nhau chỉ thu mua với giá 8.000 đồng/kg. Song, thỏa thuận này chỉ mang tính hình thức khi một số công ty vẫn đua nhau mua giá cao hơn. Mặc dù người nông dân hưởng lợi nhưng nhiều doanh nghiệp xuất khẩu điều bị đẩy vào tình thế làm ăn thất bát.
Đầu năm nay, theo các doanh nghiệp, có thể một số công ty do đã ký trước hợp đồng giá cao với đối tác nước ngoài, đến kỳ phải xuất hàng, cộng với thông tin sản lượng điều năm nay sẽ sụt giảm đáng kể do ảnh hưởng của sâu rầy, nên bằng mọi cách ra sức thu gom. Số liệu từ Hiệp hội điều Việt Nam cho thấy, tính từ đầu năm đến nay, đã có 60.000 tấn điều thô được các công ty thu mua, 1/2 số này là do các công ty chế biến điều xuất khẩu tại tỉnh Long An. Có doanh nghiệp thu mua cao nhất đến 7.000 tấn. Song cũng có không ít công ty do lo ngại rủi ro nên chưa dám mua nguyên liệu với giá cao.
Tránh ép giá nông dân
|
Theo Bộ Thương mại, 2 tháng đầu năm, các doanh nghiệp đã xuất khẩu khoảng 12.000 tấn hạt điều, với tổng kim ngạch khoảng 55 triệu USD. Kim ngạch xuất khẩu năm nay của mặt hàng này dự kiến là 457 triệu USD. |
Trong cuộc họp sáng 18/3 của Hiệp hội cây điều Việt Nam, các doanh nghiệp thành viên đã thống nhất sẽ thu mua điều thô với cùng một mức giá để tránh cuộc chạy đua đẩy giá, không có lợi cho doanh nghiệp.
Theo đó, từ ngày 20/3, các nhà thu mua trên cả nước đồng loạt ra giá 9.000 đồng/kg, sau đó mỗi ngày rớt một mức, đến ngày 25/3 sẽ giữ lại 8.500 đồng/kg. Mức giá thu mua này được duy trì đến hết tháng 3. Lộ trình giá thu mua sẽ giảm dần còn 8.000 đồng/kg trong tháng 4, tháng 5 thống nhất là 7.500 đồng/kg, 7.000 đồng/kg trong tháng 6, sao cho bình quân giá thu mua cả vụ là 8.000 đồng/kg.
Có doanh nghiệp đề nghị đồng loạt ngưng thu mua trong các ngày từ 20-22/3 để điều chỉnh lại phương thức thu mua, song nhiều đồng nghiệp phản đối do lo ngại xảy ra tình trạng ép giá nông dân và tạo lỗ hổng cho các đại lý thao túng thị trường. Song, Viện trưởng Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp Miền Nam Phạm Văn Biên thì cho rằng, mối quan hệ giữa người trồng điều và doanh nghiệp cộng sinh và 2 bên cùng có lợi. Do đó nếu doanh nghiệp ngành điều lâm vào tình cảnh bế tắc trong kinh doanh thì nông dân cũng rất khó tồn tại vì thiếu đầu ra.
Bà Phạm Thị Mỹ Lệ cũng khuyến cáo, vì sự sống còn của ngành điều, các doanh nghiệp nên gia tăng thu mua điều có chất lượng, kiên quyết nói không với điều tạp chất, điều chẻ, cháy... Đồng thời, các nhà thu mua cũng cần công bố đại lý của nhau để tiện việc theo dõi, giám sát.
Phó chủ tịch Hiệp hội điều Việt Nam Phạm Văn Công cho biết, sau khi khảo sát các vùng nguyên liệu điều ở phía Nam trong tuần qua, thực tế cho thấy sản lượng điều năm nay có thể đạt 350.000 tấn, không giảm nhiều so với năm ngoái. Tuy nhiên, thời gian thu hoạch kéo dài nhiều đợt hơn do năm nay có thêm tháng nhuận, các vườn điều ghép, thâm canh bắt đầu cho trái.
Phan Anh