Nadal và cơ hội giải cơn khát vô địch ATP Finals

* Nadal - Rublev: 3h thứ Hai 16/11, giờ Hà Nội.

Nadal đã có 20 Grand Slam, 35 Masters 1000, HC vàng Olympic cả đơn và đôi, cùng năm danh hiệu đồng đội Davis Cup. ATP Finals, khởi tranh hôm nay 15/11, là danh hiệu hiếm hoi còn thiếu trong bộ sưu tập 86 chiếc cup lớn nhỏ của ngôi sao 34 tuổi. Việc Nadal trắng tay ở ATP Finals tới lúc này, sau 16 lần liên tiếp giành quyền góp mặt, là kỳ lạ khi xét ở đẳng cấp của anh. Càng khó hiểu hơn khi trong từng ấy năm, tay vợt Tây Ban Nha chỉ hai lần vào chung kết.

Có vài lý do giải thích cho điều này. Đầu tiên và dễ thấy nhất, Nadal thường sa sút thể lực vào cuối mùa, sau khi đã chinh chiến quanh năm, mà đây lại là thời điểm diễn ra mùa sân cứng trong nhà, gồm ATP Finals. Lối chơi phòng ngự cuối sân, cộng với những chấn thương ập đến sau các giải đấu kéo dài khiến Nadal luôn ở trạng thái không hoàn hảo vào cuối mùa.

Trong 86 chức vô địch của "Rafa", có tới 60 lần anh đăng quang trên mặt sân đất nện, nơi các giải đấu thường diễn ra vào mùa xuân và mùa hè. Nadal đương nhiên phải bung sức trong quãng thời gian này, dẫn tới không kịp tái tạo năng lượng cho giai đoạn mùa giải hạ màn.

Sự khác biệt về mặt sân là nguyên nhân thứ hai giải thích cho những kết quả nghèo nàn của Nadal ở ATP Finals. Là chuyên gia sân đất nện nên cả sự nghiệp, Nadal phải vật lộn trước những đối thủ xuất chúng trên mặt sân nhanh hơn, như Roger Federer và Novak Djokovic. Thống kê cho thấy, Nadal chỉ hai lần đánh bại Federer và Djokovic ở các giải sân cứng trong nhà. Federer và Djokovic được xem là bậc thầy của bóng nhanh, cả trên sân cỏ lẫn sân cứng. Trong khi Nadal, với bản năng đứng sau vạch cuối sân để phòng ngự, rất khó chống lại những đối thủ như thế trên mặt sân sở trường của họ.

Ngay cả khi đương đầu những tay vợt ở đẳng cấp thấp hơn Federer và Djokovic, Nadal cũng luôn gặp khó. Trong 37 lần tay vợt Tây Ban Nha thua ở chung kết các giải đấu, có tới 26 lần diễn ra trên sân cứng. Không kể Federer, Djokovic hay Andy Murray, danh sách những người từng đánh bại anh còn có những cái tên như David Nalbandian, Mikhail Youzhny, Nikolay Davydenko (ba lần) hay Sam Querrey. Đây cũng là mặt sân duy nhất mà số trận thua ở chung kết của Nadal nhiều hơn số trận thắng.

Thách thức cho Nadal ngày càng lớn khi các tay vợt trẻ hiện nay có xu hướng chơi thăng hoa trên mặt sân nhanh, nhờ vũ khí giao bóng được phát huy tối đa. Hai nhà vô địch ATP Finals gần đây, Alexander Zverev và Stefanos Tsitsipas, là ví dụ điển hình. Daniil Medvedev, Andrey Rublev và Dominic Thiem chắc chắn cũng là những đối thủ đáng gờm ở sân đấu này.

Tuy nhiên, 2020 là năm đặc biệt có thể giúp Nadal thêm lạc quan khi chơi ở O2 Arena tuần tới. Với việc nhiều giải đấu lớn trong mùa bị hủy do Covid-19, Nadal có gần nửa năm nghỉ ngơi dưỡng sức. Hồi tháng Tám, anh cũng bỏ Mỹ Mở rộng để tập trung chinh phục Roland Garros. Thời gian nghỉ nhiều và kéo dài sẽ giúp "Rafa" ở trong tình trạng vượt trội về thể lực so với những mùa giải thông thường.

Một liều thuốc tinh thần khác của Nadal tới từ kình địch Djokovic. Trong năm mà tay vợt Serbia thắng như chẻ tre và vừa kết thúc năm ở ngôi số một, Nadal là người hiếm hoi đánh bại được "Nole". Sân đất nện ở Roland Garros dĩ nhiên khác xa sân cứng trong nhà, nhưng Nadal đã hoàn toàn hủy diệt Djokovic trong một trận chung kết Grand Slam. Chiến thắng áp đảo kiểu như vậy rất hiếm gặp trong kỷ nguyên "Big 3" và chắc chắn mang lại lợi thế tâm lý đáng kể cho Nadal.

Các đối thủ trẻ mà Nadal gặp ở vòng bảng về lý thuyết đều khó chơi, nhưng thực tế họ đang có những rắc rối riêng. Andrey Rublev, với năm chức vô địch mùa này, dường như đã bung hết sức. Ở Paris Masters, tay vợt Nga thua ngay ở trận thứ hai trước người cùng thời với Nadal là Stan Wawrinka. Thể lực được xem là điểm yếu của Rublev so với các tay vợt trẻ khác.

Tsitsipas thì vừa trải qua một năm thất vọng. Tay vợt 22 tuổi chỉ vô địch một lần ở Marseille hồi đầu năm. Sau khi điều chỉnh lối chơi vào giữa mùa, Tsitsipas thể hiện phong độ thất thường. Anh đi tới bán kết Cincinnati nhưng ngay sau đó ra về sớm ở vòng ba Mỹ Mở rộng. Trong hai giải gần đây là Erste Bank Mở rộng và Paris Masters, Tsitsipas đều dừng bước sớm ở vòng hai. Chấn thương chân của tay vợt Hy Lạp chưa hoàn toàn bình phục, khiến anh gặp khó khăn khi di chuyển với cường độ cao.

Dominic Thiem là đối thủ khó chịu của Nadal vài năm gần đây. Tay vợt Áo từng chơi rất ấn tượng ở London năm ngoái. Tuy nhiên, Thiem đang chạy đua với chấn thương, sau thất bại ở tứ kết Erste Bank Mở rộng. Đầu tuần này, trả lời phỏng vấn khi nhận giải Vận động viên thể thao hay nhất năm của Áo, Thiem vẫn chỉ hy vọng mọi thứ sẽ ổn ở London. Chấn thương bàn chân phải nghiêm trọng tới mức Thiem phải bỏ Paris Masters. Nếu cơ thể không ở trạng thái tốt nhất, nhà vô địch Mỹ Mở rộng khó chơi được như năm ngoái khi thắng cả Djokovic và Federer ở vòng bảng.

Djokovic và Daniil Medvedev vẫn là hai gương mặt được đánh giá cao nhất cho danh hiệu vô địch ATP Finals 2020. Nhưng cuộc đua đang rộng mở hơn cho Nadal. Nếu không phải năm nay, sẽ rất khó để tay vợt Tây Ban Nha giành chức vô địch vào một thời điểm khác.

Nhân Đạt tổng hợp