"Bộ Ngoại giao Mỹ quyết định phê duyệt hợp đồng tiềm năng để bán tiêm kích tác chiến điện tử EA-18G Growler và thiết bị đi kèm cho chính phủ Australia với mức giá ước tính 125 triệu USD. Chúng tôi đã gửi thông báo đến quốc hội Mỹ về hợp đồng này", Cơ quan Hợp tác An ninh Quốc phòng thuộc Lầu Năm Góc ra thông cáo cho biết hồi cuối tuần trước.
Cơ quan này cho hay phi cơ này sẽ thay thế chiếc EA-18G số hiệu A46-311 bị phá hủy trong sự cố ở căn cứ Nellis cách đây 3 năm.
Trong sự cố đó, tiêm kích số hiệu A46-311 của Australia bốc cháy, lao khỏi đường băng căn cứ không quân Nellis ở Mỹ ngày 27/1/2018. Sau 6 tháng điều tra, không quân Australia kết luận một động cơ GE F414 của chiếc Growler đã phát nổ, phá hủy đuôi máy bay và gây cháy toàn bộ phi cơ.
Sự cố làm tiêm kích trị giá 85 triệu USD bị phá hủy hoàn toàn, không thể sửa chữa. Đây là tai nạn nghiêm trọng nhất với không quân nước này trong hơn 25 năm, khiến Australia chỉ còn 11 chiếc EA-18G trong biên chế.
Australia sau đó đề xuất giải pháp mua một chiếc EA-18G để thay thế phi cơ bị cháy, hoặc hoán cải tiêm kích F/A-18F thành EA-18G do hai biến thể có khung thân tương đồng.
Tướng Greg Hoffmann, lãnh đạo Cơ quan Quản lý Các hệ thống Không quân Australia, cuối năm 2019 cho biết Mỹ từ chối bồi thường cho sự cố do điều khoản mua bán quy định nhà sản xuất Boeing không có trách nhiệm bồi thường khi xảy ra tai nạn, ngay cả khi đó là sự cố kỹ thuật và không phải lỗi phi công.
Nhiều nghị sĩ đã chỉ trích quân đội Australia vì không nghiên cứu kỹ hợp đồng trước khi mua vũ khí. Bộ Quốc phòng Australia cho biết thỏa thuận mua phi đội EA-18G được ký với Mỹ từ năm 2013 dưới thời nội các cũ và chính quyền hiện tại không thể thay đổi điều khoản trong hợp đồng.
Vũ Anh (Theo Aviationist)