Dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đầu tư được sửa tới lần thứ 10 song nội dung của nó vẫn có nhiều điểm gây tranh cãi. Tinh thần xuyên suốt văn bản này là tạo ra môi trường đầu tư minh bạch công bằng, tuy nhiên dự thảo lại để Chính phủ quy định chính sách đặc thù áp dụng đối với người Việt Nam định cư ở nước ngoài.
Phó tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng Nguyễn Đức Quang cho rằng, không nên phân biệt Việt kiều với nhà đầu tư nước ngoài khác, vì bản chất họ cùng là những người đưa vốn vào VN kinh doanh.
Luật mới có hiệu lực, các chuyên gia dự báo sẽ tạo ra làn sóng bùng nổ đầu tư vào VN, đất đai bị thu hồi phục vụ các dự án, tuy vậy lại xảy ra tình trạng người dân mất đất lại không có việc làm. Ông Quang đề nghị dự thảo bổ sung thêm điều khoản “Nhà đầu tư có trách nhiệm và nghĩa vụ tuyển dụng, đào tạo người lao động bị thu hồi đất".
 |
|
Doanh nghiệp và công chức đều phải hoạt động chuyên nghiệp hơn. Ảnh: H.H. |
Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính VAFI lại cho rằng trong cả hai dự thảo nghị định không có nội dung nào đề cập đến quy chế và tỷ lệ góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài trong doanh nghiệp Việt Nam. Ông Nguyễn Hoàng Hải, Tổng thư ký VAFI cho hay, đến ngày 1/7 Quy chế góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài trong các doanh nghiệp VN sẽ hết hiệu lực. Việc bán cổ phần cho nhà đầu tư nước ngoài tại các doanh nghiệp cổ phần hoá có thể bị gián đoạn. Ngoài ra việc thành lập doanh nghiệp trong nước có cổ đông nước ngoài sẽ không được cơ quan đăng ký kinh doanh chấp nhận hoặc sẽ bị rắc rối vì chưa có văn bản hướng dẫn.
Việc phân cấp cho các tổ chức cấp giấy chứng nhận đầu tư như trong dự thảo Nghị định thi hành Luật Đầu tư khiến một số chuyên gia không mấy tin tưởng. Họ cho rằng với một Ban quản lý dự án khu công nghiệp có quy mô nhỏ, năng lực chuyên môn hạn chế thì không nên để cho họ cấp giấy chứng nhận đầu tư mà nên chỉ tập trung một mối là các Sở Kế hoạch và Đầu tư.
Thu hẹp bất bình đẳng
Một vấn đề giới doanh nghiệp quan tâm đặc biệt là liệu hai đạo luật có chấm dứt được tình trạng sách nhiễu của một bộ phận công chức có liên quan đến các hoạt động đầu tư, kinh doanh. Theo ông Nguyễn Đình Cung, Trưởng ban Nghiên cứu chính sách kinh tế vĩ mô (Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương), trong thời gian tới đối tượng này sẽ phải đảm nhiệm khối lượng công việc nhiều hơn, trong một môi trường minh bạch và chịu sự giám sát chặt chẽ hơn, tiêu cực do đó sẽ giảm đáng kể.
Ông Cung cũng cho rằng môi trường pháp lý mới đòi hỏi các chủ thể tham gia hoạt động chuyên nghiệp hơn. Khu vực doanh nghiệp nhà nước với một số đặc quyền, trợ cấp lâu nay sẽ bị bãi bỏ. Thay vì ở trong một ngôi nhà đẹp được người ta cơm bưng nước rót, khu vực kinh tế này sẽ phải lao ra tích cực vận động ở môi trường kinh doanh bình đẳng. Các doanh nghiệp nhà nước có thời hạn 4 năm để chuyển sang hoạt động theo hình thức công ty cổ phần hay công ty TNHH.
Ở khu vực tư nhân, bất bình đẳng về pháp lý và điều kiện kinh doanh với 2 ông bạn lớn (doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài) được hứa hẹn xóa bỏ. Tuy vậy họ sẽ phải tuân thủ chặt chẽ hơn các quy định về tài chính, kế toán, lao động, môi trường...
Việt Phong