Kaka giành được mọi danh hiệu mà một cầu thủ mơ ước: Scudetto, La Liga, Champions League, World Cup và Quả Bóng Vàng. Kaka cũng có cơ may thi đấu cùng thời với thế hệ cầu thủ siêu việt cuối cùng mà Brazil từng sản sinh ra: Ronaldo, Adriano và Ronaldinho. Ở World Cup 2006, bốn người họ được gọi bằng biệt danh mỹ miều "hình vuông huyền ảo".
Nhưng ở bốn đỉnh của chiếc hình vuông ấy, Kaka là một góc hoàn toàn khác lạ. Thậm chí, anh còn đi ngược lại quy chuẩn thông thường của một ngôi sao bóng đá xuất thân từ xứ sở samba. Sau khi giành Quả Bóng Vàng 2007, Kaka không đắm chìm trong champagne hay tiệc tùng, bao cả một quán bar theo "phong cách Brazil". Kaka đáp chuyến bay sớm nhất trở lại Sao Paulo, nơi những người dân nơi đây đang chờ anh. Họ xem anh là niềm tự hào của thành phố. Ở quảng trường trung tâm, Kaka chào họ, không quên "Cám ơn Chúa". Món tiền thưởng nhận được từ danh hiệu này, cũng như rất nhiều thu nhập suốt sự nghiệp anh trước và sau cột mốc ấy, anh quyên cho nhà thờ. Năm 2004, Kaka trở thành đại sứ trẻ tuổi nhất trong Chương trình Lương thực của Liên hiệp quốc.
Cầu nguyện và thiện nguyện có lẽ là công việc tốn nhiều thời gian nhất của Kaka, sau tập luyện và thi đấu. Anh không uống rượu và đuổi theo những bóng hồng. Người vợ đầu của anh, Caroline Celico, cũng là người bạn gái thanh mai trúc mã. Và cả hai chưa từng "ăn cơm trước kẻng" trước ngày về chung một nhà.
Đấy rõ ràng là một cầu thủ Brazil khác xa những đồng hương khác. Johan Cruyff từng kể câu chuyện khi ông còn dẫn dắt "Dream Team" ở Barca. Trong đội hình ấy có Romario. Cầu thủ mang biệt danh "Quỷ lùn" rất lười tập, và một hôm còn đến xin Cruyff cho nghỉ hai ngày để về Rio de Janeiro dự lễ hội Carnival. Biết thói ham chơi đã ăn vào máu của cậu học trò, Cruyff đưa cho Romario một thử thách: "Nếu ngày mai anh ghi hai bàn, tôi cho nghỉ thêm hai ngày so với các đồng đội".
Cruyff nhớ lại: "Ngày hôm sau, Romario ghi hai bàn chỉ trong vòng 20 phút. Sau khi ghi bàn thứ hai, anh ta chạy đến băng ghế huấn luyện của tôi và nói: Sếp ơi, em đi liền được không. Máy bay sẽ cất cánh trong một giờ nữa. Cruyff khẳng định sẽ cho anh đi như lời hứa, nhưng phải chờ đến khi hết trận. Kết quả là Romario ghi thêm một bàn nữa để hoàn thành cú hat-trick. Barca thắng trận ấy 5-0, và đối thủ là... Real Madrid.
Một siêu sao Brazil khác nổi tiếng lười tập là Ronaldo. Fabio Capello từng tiết lộ trên Football Italia: "Ronaldo là cầu thủ giỏi nhất, cũng là cầu thủ lười nhất mà tôi từng huấn luyện. Khi còn ở Real Madrid, tôi chờ Ronaldo hết chấn thương để trở lại thi đấu. Đến tháng 11, Ronaldo tái xuất, và nặng đến 96 kg, cứ như chuẩn bị đấu quyền Anh hạng nặng. Tôi hỏi hồi vô địch World Cup 2002 anh ta nặng bao nhiêu, Ronaldo trả lời là 84 kg. Tôi bèn năn nỉ: 'Làm ơn giảm xuống còn 88 kg thôi cũng được'".
Một lần khác, buổi tập đang diễn ra hăng say thì Ronaldo tự động rời khỏi sân, anh tiến đến Capello và nói: "Cho tôi về sớm, mai tôi ghi cú đúp". Kết quả diễn ra... đúng như thế.
Ronaldo, Romario hay Ronaldinho đều là những thiên tài, với cái tôi ít ai bì kịp. Ancelotti từng hỏi Ronaldo là: "Cậu ấy có biết các hậu vệ của Siena, đối thủ trong trận Serie A tiếp theo, là ai hay không?". Ronaldo đáp: "Tôi không biết, nhưng tôi biết tất cả các hậu vệ Siena đều biết tôi là ai". Khi Alexander Pato đến AC Milan, Ronaldinho lập tức yêu cầu chàng trai trẻ chọn phe: "Ăn nhậu gái gú thì qua bên tôi, còn đọc sách xem phim thì qua với Kaka". Kết quả Pato chọn Ronaldinho, vì tiệc tùng và gái gú đã ngấm vào máu của người Brazil.
Kaka có mọi lý do để sa ngã. Anh thành công, giàu có, lại có vẻ ngoài đẹp trai, thu hút, là cầu thủ đầu tiên đạt mốc 10 triệu follower trên Twitter. Nhưng Kaka lại gần như miễn nhiễm với scandal. Anh hâm mộ Ronaldo, Ronaldinho và Adriano, nhưng không bị họ ảnh hưởng. Trong những cầu thủ dự World Cup 2006, Kaka gần như một mình một phe. Nhưng không ai có thể chê trách anh được. Vì anh hiền lành và không bao giờ làm hại ai. Anh đơn giản là đi một con đường của riêng mình, một con đường được Chúa dẫn lối.
Không như đa số ngôi sao Brazil lớn lên trong những khu ổ chuột và đá bóng trên đường phố, Kaka là con của một gia đình khá giả. Anh là dân thủ đô Brasilia chính hiệu, có bố là kỹ sư và mẹ là giáo viên tiểu học. Kinh tế chưa bao giờ là nỗi lo của Kaka. Anh được thừa hưởng sự giáo dục đầy đủ và tiến bộ. Và môn thể thao đầu tiên mà Kaka chơi giỏi cũng không phải là bóng đá bình dân, mà là tennis - thứ được xem là sang chảnh với số đông cần lao lúc đó. Năm 15 tuổi, khi được Sao Paolo đề nghị ký hợp đồng chuyên nghiệp đầu tiên, Kaka mới quyết định bỏ sân quần để theo tiếng gọi của sân cỏ.
Kaka tôn trọng giá trị gia đình. Khi AC Milan đề nghị gia hạn hợp đồng, anh đã cài thêm một đề nghị nhỏ: CLB Italy phải ký luôn hợp đồng với em trai của mình là Digao. Kaka rất yêu người em trai này, cái biệt danh Kaka cũng chính do Digao đặt. Tên trên giấy tờ của Kaka là Ricardo Izecson dos Santos Leite. Nhưng cậu em trai trong lúc học nói đã không phát âm được chữ Ricardo mà cứ gọi là "caca". Cuối cùng, "caca" trở thành "Kaka" dù trong một số ngôn ngữ, Kaka có nghĩa là... phân.
Kaka đã mang cái biệt danh "bốc mùi" ấy theo anh suốt sự nghiệp. Vì anh tin tất cả mọi thứ diễn ra trên đời này, kể cả... cái tên, đều là ý Chúa.
Cả gia đình Kaka mộ đạo đã đành, nhưng không một ai sùng kính Chúa trời như Kaka. Anh có niềm tin rằng phúc âm là việc phải làm của mọi con chiên. Đấy là vì năm 18 tuổi, anh đã trải qua một tai nạn thập tử nhất sinh. Một cú ngã xuống cái hồ bơi cạn nước khiến Kaka chấn thương lưng rất nặng, ngỡ như cả đời chỉ có thể ngồi xe lăn. Vậy mà anh đã hồi phục ngoạn mục, tiếp tục chơi bóng đỉnh cao, sang châu Âu, giành Quả Bóng Vàng, đoạt mọi danh hiệu có thể cùng Milan trước khi trở thành cầu thủ cao giá bậc nhất thế giới vào năm 2008.
Người cứu sống sự nghiệp của Kaka, theo anh, không phải các bác sĩ mà là Chúa! Và vì Chúa đã cứu sự nghiệp của anh, anh không giờ đi chệch ra con đường mà Chúa đã chọn. Kaka là siêu sao người Brazil hiếm hoi còn chơi bóng đến năm 35 tuổi. Anh gần như không tăng cân nhiều so với khi khởi nghiệp. Anh tập luyện hăng say, không bao giờ đầu hàng những chấn thương.
"Tôi thuộc về Chúa", Kaka đã cởi chiếc áo đấu, để lộ chiếc áo bên trong in thông điệp ấy ngay sau khi Brazil vô địch World Cup 2002, sau khi Milan giành Scudetto 2004 và Champions League 2007. Cứ sau mỗi pha ghi bàn, anh chỉ tay lên trời tri ân Chúa. Khi Kaka giải nghệ, tất nhiên anh không quên... cám ơn Chúa. Anh đã đọc hàng nghìn quyển sách, từ Paulo Coelho đến Lev Tolstoy, nhưng quyển sách anh yêu nhất là... Kinh thánh. Ban nhạc anh yêu nhất là Resgate, chuyên hát rock thánh ca. Cứ như thế, Kaka được ví như một Thiên sứ giữa nhân gian, dạy cho ta cách kính Chúa và sống tốt.
Nhưng Kaka đích thực là một con người bình thường. Nét đẹp trong lối chơi của anh đến từ sự giản dị rất trần thế. Anh gần như không dùng động tác giả, không chơi hoa mỹ. Một cú gặt bóng là anh qua người, một cú vung chân là bóng trong lưới. Anh đá ở vị trí của một số 10 và một số 9. Anh hợp với Andriy Shevchenko thành một trong những cặp tấn công đáng sợ nhất thế giới trong thời gian tương đối ngắn ngủi mà hai người đá cạnh nhau. "Kaka không bao giờ có một pha chạm bóng thừa thãi nào", ông thầy cũ Ancelotti nói. "Cậu ta luôn hướng quả bóng lên trên".
Đấy có lẽ cũng là hạn chế trong lối chơi của Kaka. Khi có khoảng trống trước mặt, Kaka gần như không thể ngăn chặn. Nhưng khi đối mặt với những hàng thủ dày đặc, hoặc một cao thủ về kèm người, Kaka chật vật như cá trong rọ. Chung kết Champions League 2007, Kaka gần như bất lực khi anh bị Javier Mascherano kèm sát. Để rồi Mascherano vừa được rút ra khỏi sân, anh như tháo cũi và kiến tạo cho Pippo Inzaghi đánh sập hàng thủ Liverpool, đòi lại món nợ Istanbul hai năm trước đó.
Kaka có những điểm yếu trong lối chơi, và cả những điểm yếu trong tâm hồn. Khi anh chia tay người vợ Caroline dẫu đã có với nhau hai mặt con, thế giới tiếc nuối cho một cặp tình nhân tuyệt đẹp của bóng đá. Điều ấy cho thấy Kaka cũng là một con người bình thường, với những hỉ nộ ái ố của riêng anh.
Kaka chắc chắn không phải là một trong những ngôi sao xuất chúng nhất mà thế giới bóng đá từng sản sinh ra. Ngay ở Brazil, anh cũng khó chen chân vào ngôi đền thiêng của những Pele, Garrincha, Ronaldo, Ronaldinho... Nhưng đấy là một chàng trai thực sự dễ thương trong thế giới bóng đá đầy cám dỗ và phức tạp.
Và khi Kaka nghỉ hưu, AC Milan đang lạc lối như thấy linh hồn mình vừa rớt đi mảnh vỡ cuối cùng. Thuở ấy, Milan đẹp từ cách chơi đến... nhan sắc, bởi họ có Paolo Maldini, Alessadro Nesta ở hàng thủ, Gennaro Gattuso và Andrea Pirlo nơi tuyến giữa, Pippo Inzaghi cùng Sheva ở trên. Và chính giữa là Kaka.
Ngày xưa bao giờ cũng đẹp, tựa gương mặt thiên thần của chàng trai Brazil kính Chúa!
Hoài Thương
